کلاسهای درس جدا مفیدترند یا مختلط؟ اتفاق نظری در این مورد وجود ندارد، اما تعداد مدارس تک جنسیتی در برخی کشورها در حال افزایش است. آیا جدا کردن دخترها و پسرها در مدارس اساسا کار درستی است؟ در برنامه این هفته
“جهان دانش” به این موضوع چالش برانگیز پرداخته ایم.
برخی از آموزگاران بر این باورند که کلاسهای درس جدا، شانس یادگیری دانش آموزان را بالا می برد. از این رو در بعضی از کشورها شاهد افزایش روزافزون مدارس تک جنسیتی هستیم. در برنامه این هفته به استرالیا و سوئد می رویم و با کارشناسان امر گفتگو می کنیم و نظرات موافقان و مخالفان این نوع نظام آموزشی را با شما در میان می گذاریم.
در نیوساوث ولز استرالیا مقامات محلی بر این عقیده اند که جدا کردن دخترها و پسرها در کلاسهای درس به نفع آنهاست و نتایج بهتری در بردارد. در سیدنی، مرکزاین ایالت دوازده درصد دبیرستانهای دولتی تک جنسیتی هستند. میراثی از نظام آموزشی سنتی از زمانی که پسران به تحصیل در رشته های فنی تشویق می شدند و دختران به فعالیتهای درون منزل.
آدام یک دانش آموز جوان می گوید :” این مدرسه جوابگوی تمام نیازهای من است. در برنامه های زیادی از تئاترو موسیقی گرفته تا ورزش شرکت می کنم و واقعا فکر نمی کنم مدرسه بهتری وجود داشته باشد که بتواند پاسخگوی نیازهای من باشد.”
با وجود پسرانه بودن این مدرسه، اکثردبیران آن زن هستند. تمرینی برای آموختن احترام به جنس مخالف فازغ از فضای رقابتی که حضور دختران در کلاس ممکن است بدان دامن بزند.
پی تر گرارد از دبیرستان پسرانه اپینگ می گوید :“دخترها معمولا زودتر ازپسرها به سن بلوغ می رسند. بنابراین اگر به وجود یک فضای رقابتی جنسیتی قائل باشیم، پسرها در این شرایط خود را در موقعیتی پایین تر از همکلاسیهای دختر خود احساس می کنند و شاید برای آنها خوب باشد و پسرها را درگیر رقابت با دخترها نکند.”
نتایج برخی از مطالعات نشان می دهد که پسرها بیشتر به موضوعاتی که حالت مردانه تر دارند مثل ورزش تمایل نشان می دهند تا موضوعاتی نظیر موسیقی. در چنین فضای مردانه ای، پسرها ابایی از اینکه افرادی سنتی تصور شوند ندارند چرا که قادرند درهمه فعالیتها مشارکت کنند.
آدام اضافه می کند:” پیانو زدن جلوی دخترها، بسته به اینکه از اجرای من خوششان بیاید یا نه، ممکن است مرا بزحمت بیندازد.”
در قالب برنامه ای تحت عنوان “ از پسر بودن تا مرد شدن” دانش آموزان این مدرسه برخی اوقات با زنان کار می کنند تا مسئولیتهای آینده خود در جامعه را تمرین کرده باشند.
آدام می گوید:“ما در مورد مسائلی از قبیل آزار و اذیت جنسی و رفتار زنان در محیط کار و همچنین کارهای بدی که برخی افراد مرتکب شده اند، می آموزیم. این برنامه در واقع به ما کمک می کند تا دوران گذار از پسر بودن به مرد شدن را با چیزهای بیشتری که درباره زنان یاد می گیریم، بدرستی طی کنیم.”
آن مک اینتایر مدیر دپارتمان آموزش و پرورش نیوساوث ولز می گوید :“وقتی در مورد موفقیت مدارس فکر می کنیم. چیزی که اهمیت دارد جدا یا مختلط بودن کلاسها نیست بلکه کیفیت آموزش است.”
برای دانش آموزان دبیرستان “ اپینگ” که اکثرا خارجی تبار هستند، حداقل صد برنامه فوق آموزشی در نظر گرفته شده… با تاکید برآموزش احترام متقابل در یک فضای چندفرهنگی و مهیا شدن برای ورود به بازار کار…
برای اطلاعات بیشتر به سایت زیر مراجعه فرمایید:
http://www.eppingboyh.schools.nsw.edu.au/content/public/
فضای حاکم بر مدارس تک جنسیتی مصنوعی است
بحث های زیادی در مورد موفقیت مدارس تک جنسیتی و حق اعمال تفکیک جنسیتی در آموزش وجود دارد. برای روشن تر شدن این موضوع بسراغ لیز الیوت استاد مدرسه پزشکی شیکاگو رفته ایم.
یورونیوز : استاد الیوت با تشکر از شما. آیا بین مغز دختر و پسر تفاوتی وجود دارد؟ و شیوه آموختن هر یک متفاوت است؟
لیز الیوت :“هیچ مبنایی برای جدا کردن دختر و پسرها از هم بدلیل تفاوت در توانایی مغز آنها وجود ندارد. من حتی با این نظر که شیوه یادگیری دختر و پسر متفاوت است هم مشکل دارم. تمام روانشناسانی که نحوه یادگیری کودکان را از شیوه خواندن گرفته تا ریاضیات مطالعه کرده اند، معتقدند که توانایی مغزی آنها با هم فرقی ندارد. البته خوب… ما می دانیم که دخترها بهتر از روی متن می خوانند ولی مسئله تعیین کننده این است که بفهمیم پسرانی که به خوبی دختران می خوانند، آیا به همان اندازه وقت صرف این کار کرده اند یانه؟ در مورد ریاضیات هم به همین ترتیب… بنابراین از نظر روانی هیچ دلیلی برای جداکردن محیط آموزشی دختر و پسرها وجود ندارد. بنظر من دلیل جدا بودن آنها بیشتر مسائل تاریخی و فرهنگی بوده است. حقیقت این است که والدین بدلیل ملاحظاتی که در مورد مسائل جنسی دارند، ترجیح می دهند فرزندانشان به کلاسهای مجزا بروند تا احیانا حواسشان بخاطر حضور جنس مخالف پرت نشود.”
یورونیوز : اگر واقعا شواهد علمی ای وجود ندارد دلیل این همه مثبت جلوه دادن مدارس تک جنسیتی چه می تواند باشد ؟
لیز الیوت :” دلیل آن تعداد زیاد این مدارس تک جنسیتی در عالم واقعیت است که البته ریشه در تاریخ دارد و میراث گذشته است. اینکه سابقا اگر دختری می خواست یک مدرسه خوب را برای درس خواندن انتخاب کند، عملا گزینه مدرسه مختلط در انتخابهای او وجود نداشت. در واقع دانش آموزان مدارس تک جنسیتی از خانواده های ممتازی هستند. خود این مدارس هم بودجه های بالایی دارند، بهترین معلمان را استخدام می کنند و بنابراین فارغ التحصیلان چنین مدارسی عموما عالی هستند. درحالیکه عوامل موفقیت آنها، این موارد است، این تفکر بوجود آمده که موفقیت آنها نتیجه درس خواندن در مدرسه جدا بوده است.”
یورونیوز : مضرات مدارس تک جنسیتی چیست ؟
لیز الیوت :“مشکل اینجاست که این مدارس یک فضای مصنوعی و مخالف طبیعت بوجود می آورند. دنیا تک جنسیتی نیست. ما به تعامل با همه مردم نیازمندیم، مردمی با فرهنگ و مذهب و حتی جنس متفاوت. واقعیات نشاندهنده آنست که جداکردن دخترو پسرها از هم نه تنها درست نیست بلکه به نوعی برایشان مضر هم هست چرا که آنها فرصت با هم بودن و از هم یادگرفتن را از دست می دهند. پسرها از توانایی کلامی دخترها محروم می شوند و دخترها هم از توانایی فیزیکی و بدنی پسرها. از سوی دیگر این دانش آموزان از فرهنگهای متفاوت و خانواده های مختلفی می آیند و بنابراین به فراگیری مهارتهای ارتباطی از طریق ارتباط موثرترنیازمندند.”
یورونیوز : خانم الیوت سپاسگزارم
آموزش برابری جنسیتی در مراکز پیش دبستانی سوئد
مبارزه با نابرابریهای جنسیتی را باید از سنین پایین آغاز کرد. یکی از مدارس پیش دبستانی در سوئد با محور قرار دادن این اندیشه درصدد القای این تفکر به کودکان است. اما مربیان این مرکز چگونه این مسئله را آموزش می دهند؟
اینجا به بچه ها یاد داده می شود که در درجه اول همه انسانند و دختر و پسر بودن آنها در درجه بعدی اهمیت قرار دارد.
ریه یا لین مدیر این مرکز پیش دبستانی توضیح می دهد :“من و همکارانم می خواهیم که بچه ها عزت نفسشان بالا رود. مسئله مهم این است. دربازیها و فعالیتهای این مرکز نقش جنسیت، نقشی خنثی است. بعنوان نمونه بچه ها هم با لگو بازی می کنند و هم عروسک بازی می کنند.”
در این مرکزبرای پرهیز از مسائل کلیشه ای مربوط به جنسیت از بکار بردن لفظ دختر و پسر در خطاب کردن بچه ها خودداری می شود و برعکس آنها را با عناوینی مانند دوست صدا می کنند. در بازی کردن نیز، همه بچه ها در کنار یکدیگر هم ماشین بازی می کنند و هم عروسک بازی، بدون اینکه مربیان بخواهند فعالیتی را پسرانه یا دخترانه معرفی کنند و حساسیت کودکان را برانگیزانند.
او می افزاید :” مشکلی با بکار بردن ضمیر“او” مذکر یا مونث وجود ندارد. بزرگترها از این کلمات استفاده می کنند و زندگی آنها با این کلیشه های قدیمی و سنتهای کهن عجین شده است. ما می خواهیم که این نگرش تغییر کند واین بردوش ماست. نمی خواهیم بچه ها را عوض کنیم، آنها نیازی به اصلاح شدن ندارند بلکه این ما بزرگترها هستیم که باید نوع تفکر خود را تغییر دهیم.”
چنین مراکز پیش دبستانی ای در سوئد بیشمارند. از نظر برابری جنسی سوئد یک کشور پیشگام است. حقوق همجنسبازان برسمیت شناخته شده و ازدواج آنها قانونی ست… مسئله ای که در مواد درسی مدارس هم نمود دارد.
یکی از مربیان این آمادگی (مرکز پیش دبستانی) می گوید :“وقتی درباره رابطه اعضای خانواده بحث می کنیم، کتابهایی داریم که با توضیحات ساده مفهوم فرزندخوانگی را برای کودکان قابل درک می کند. در مورد مفاهیمی مانند سفید پوست و سیاه پوست، پدرو مادرهای پناهنده، والدین مجرد، والدین همجنس و همینطور والدینی که از هم جدا شده اند به کودکان توضیح می دهند و آنها را از همه اشکال ممکن یک خانواده آگاه می کنند.”
البته انتقاداتی از این شیوه از سوی خانواده های دانش آموزان مطرح است. شاید آنها فکر می کنند در توضیح مفهوم برابری خیلی اغراق می شود.
یکی از والدین در این مورد می گوید :” به جلو حرکت دادن بچه ها مهم است اینکه عزت نفس، خودآگاهی و خلاقیت داشته باشند و با آنها کار مناسبی صورت دهند.”
مثل همه پیش دبستانی های دیگر هدف اصلی” نیکلای گاردن” آماده کردن کودکان برای آینده است. به امید پروراندن والدین منصف تر و روشن تری برای فردا.
او می افزاید:” من امیدوارم و مایلم که فرزندم بداند که با همه برابر است. چه پسرباشد چه دختر و فرصت های پیش روی او هم با همه یکسان است.”
شما موافق مدارس جدا هستید یا مخالف آن؟ نقطه نظرات و دیدگاههای خود را در اینمورد با ما در فیس بوک درمیان بگذارید. برای اطلاعات بیشتر به سایت های زیر مراجعه کنید:
http://www.smh.com.au/lifestyle/life/genderfree-preschool-sparks-controversy-20110628-1go9e.html
http://www.dailymail.co.uk/news/article-2008453/School-bans-bid-stop-children-falling-gender-stereotypes.html