هزاران تن از مهاجران غیرقانونی در ملیلا، شهر مرزی اسپانیا و مراکش قصد پریدن از دیوار و فرار بسوی اروپا را دارند. اما خشونت ماموران مرزی آنها را به جای اول بازمی گرداند ولی آنها با رویای بازگشتی دوباره، در مراکش می مانند.
خبرنگار ما در ارتفاعات گوروگو به دیدار این شهروندان غیر قانونی رفته است. دیداری مخفیانه و پراحتیاط. کوچکترین لغزش وی برای مهاجران دردسر ساز است.
یکی از آنها می گوید: “پلیس مخفیها همه جا بدنبال ما هستند. در کمین ما.”
در کمین مردانی و زنانی از قاره سیاه. آنهایی که از کامرون، ساحل عاج و یا نیجر برای تجربه فردایی بهتر دل به دریا می زنند. مگر نه اینکه برابری یکی از اصول اساسی حقوق شهروندی است. آنها خواستار حقشان هستند، حقی که راه رسیدن به آن پرهزینه است و دل شیر می خواهد و اراده آهنین.
یکی از آن شیرمردان کامرونی هم از دشواریهای سفر می گوید: “آسان نیست، هنگام ورود بازداشتمان می کنند، کتکمان می زنند. زندگیمان را هم که می بینید. فقر است و تنگدستی. آسان نیست انسان بودن و تحمل این همه درد. اما ناگزیر به آن تن می دهیم. راهی برای بازگشت نمانده، باید به جلو رفت، پشت سرمان تنها اثری از فقر مانده و تنگدستی، باید برای آنها کاری کرد. مبارزه با فقر آنها، انگیزه ماست.”
پس از گفتگوهای مخفیانه خبرنگار ما به بالای تپه ها می رود تا به اردوگاه پناهنجویان برسد. پلیس مراکش همه جا در کمین آنهاست.
وی می گوید: “اندکی بعد با پلیس مراکش روبرو می شویم. پلیسی که خشونتش علیه مهاجران در اینجا زبانزد خاص و عام است. امکان تصویربرداری نیست. دوربین را درنیاورده پلیس مصادره اش می کند، پلیسی که از سوی متحدان اروپایی مامور شده تا به هرقیمتی پای این سیاهان به قاره سبز نرسد. “
ملیلا، منطقه ای به وسعت 12 کیلومتر مربع، تنها گذرگاه زمینی بین آفریقا و اروپاست. بی دلیل نیست که سیمهای خاردار، توریها و سگهای درنده فضای زیادی از ملیلا را اشغال کرده اند.
البته باید به اینها رادارهای فوق پیشرفته و دوربینهای مدار بسته را هم اضافه کرد. اما انگار همه این تجهیزات هم نمی تواند جلوی اراده مهاجران مقاومت کند. نمونه آن در اواخر تابستان امسال بود. عده ای از مهاجران موفق شدند به این طرف دیوار بیایند. نزدیک به 500 تن از مهاجران بازداشتی به مرکز نگهداری زندانیان در ملیلا منتقل شدند. پلیس اسپانیا دوره ای کوتاه آنها را حبس می کند و بعد آنها را دوباره روانه خانه اول می کند. خانه ای که جز فقر و تنگدستی و نابرابری ارمغان دیگری برای میزبان ندارد.
سکو یکی از آنهاست که پنجم سپتامبر به اینجا منتقل شد. وی می گوید: “
یکی از دوستان من، بدلیل ارتفاع زیاد توریها و حصارها، از آنها زنده بالا رفت و مرده اش به زمین رسید. ما 320 نفر بودیم زمانی که به سمت مرز هجوم آوردیم، صد و بیست نفرمان گرفتار پلیس شدند و اینجا ماندگار، 34 نفر را هم تاکنون اخراج کرده اند.”
دیگری می گوید: “دو سال اینجا زندگی کردم. زندگی که چه عرض کنم، درد و رنچ کامل. مجبور شدم هر جانداری را برای فرار از گرسنگی بخورم. با اینحال، خدا را شاکرم که اینجا هستم، رفتار خوبی با من داشته اند. به خانواده و دوستانم قول می دهم که برای آنها و با یادشان دست از مبارزه نکشم. اگر لازم باشد هر فداکاری میکنم تا در اروپا موفق شوم. دست به هر کاری می زنم. می خواهم دست کم آینده خودم و فرزندانم روشن باشند.”
مهاجری از مالی هم می گوید: “اهل مالی هستم. جنگ من را از خانه و کاشانه ام رانده است. در پرورشگاه بزرگ شده ام تنها خواهری کوچکتر از خودم دارم، برادر هم در قتل عامهای اخیر کشورم کشته شد. ترسی از مرگ ندارم، برای رسیدن به اروپا تا پای جان می ایستم.”
اگر مهجران موفق نشوند از دیوارهای بلند مرزی این منطقه عبور کنند، شانسشان را در نقطه مرزی بنی صدر آزمایش می کنند. روزانه سی هزار نفر از این گذرگاه برای سفر به ملیلا و مراکش استفاده می کنند.
یکی از مقامات دولتی ملیلا می گوید: “از اروپا می خواهیم تا به ما در حفاظت از این منطقه کمک کنند. نه تنها در بخش مراکشی بلکه در دو شهر مرزی ملیلا و کوتا. از سوی دیگر باید با دیگر کشورهای افریقایی، خصوصا موطن اصلی مهاجران همکاریهای بیشتری صورت بگیرد. در این راه باید با مافیایی که به قاچاق انسانها دامن می زند مقابله کرد.”
خوزه پالازون، فعال حقوق بشر اما نگاه دیگری دارد.
وی می گوید: “معتقدم سیاست اتحادیه اروپایی در قبال مهاجرت فاجعه آمیز است. سیاستی ناکارآمد، روشی که تنها به درد و نیستی مهاجران دامن می زند. سیم خاردار کشیده اند، می خواهند دیوارها را هم بلندتر کند، اما اینها هیچ کدام مانع مهاجران نیستند. آنها به راهشان ادامه می دهند. این دیوارها تنها کاری که می کند مرگ و میر انسانها را تصاعدی بالا می برد.”