رزتا بیدار می شود

رزتا بیدار می شود
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button
آگهی

اینجا در محل سازمان فضایی اروپا در شهر دارمشتاد آلمان، به محض آن که تنها یک نشانه کوچک از بیدار شدن زیبای خفته پدیدار می شود، گروه دانشمندان اروپایی از خوشحالی سر از پا نمی شناسند. ده سال پیش بود که سازمان فضایی اروپا کاوشگر رزتا را با ماموریت پژوهش در مورد ستاره های دنباله دار به فضا فرستاد.

این کاوشگر اکتشافی روباتیک یک میلیارد یورویی که از سال ۲۰۱۱ به مدت دو سال و نیم به خواب رفته و تجهیزات الکترونیک و گرم کننده های آن به منظور صرفه جویی در مصرف انرژی خاموش شده بود، اکنون بار دیگر فعال شده است.

رزتا از روز دوشنبه به حرکت خود ادامه می دهد. مقصد او ستاره دنباله داری به نام شوریاموف گراسیمنکو در طی یک عملیات بسیار ظریف و پیچیده است. این ستاره دنباله دار در سال ۱۹۶۹ میلادی کشف شده است. رزتا قصد دارد تا رازهایی از این گوی یخی به قطر چهار کیلومتر را آشکار کند.

رزتا در روز ۱۲ اسفند ۱۳۸۲ به همراه موشک آریان ۵ از گویان فرانسه به یک سفر پنج میلیارد کیلومتری در فضا فرستاده شد. او در مسیر خود به دو سیارک رسید و تصاویری از آنها را به زمین مخابره کرد.

این نخستین بار است که یک روبات ستاره دنباله داری را از نزدیک بررسی و مطالعه می کند. این مطالعه به شناخت مبدأ پیدایش و تحول منظومه شمسی کمک خواهد کرد و احتمالا نشان خواهد داد که آیا ستاره های دنباله دار که از ذرات یخ و غبار تشکیل شده اند، در پیدایش آب و شاید حتا به وجود آمدن حیات بر روی کره زمین نقشی داشته اند یا نه.

برای یافتن همه این رازها، یک آزمایشگاه روباتیک سیار صد کیلویی به نام فیلائه به همراه رزتا فرستاده شده است. اگر همه چیز خوب پیش برود، فیلائه باید در ماه نوامبر سال جاری میلادی بر سطح ستاره دنباله دار فرود بیاید و ترکیب آن را بررسی کند.

هم چنین برابر پیش بینی دانشمندان، رزتا در تابستان آینده به نزدیک ترین فاصله با ستاره دنباله دار خواهد رسید.

گفتگو با پروفسور پائولو فری

برای آن که اهمیت مأموریت رزتا را بهتر درک کنیم، با پائولو فری، مسئول عملیات مأموریت در آژانس فضایی اروپا گفتگو کرده ایم.

یورونیوز: پروفسور فری از این که با یورونیوز هستید از شما سپاس گزارم. آیا می توان این مأموریت بلند پروازانه و بی سابقه را به سفر گاگارین تشبیه کرد؟

پائولو فری: قطعا قابل مقایسه است چون سابقه نداشته، اما با آن فرق دارد چون انسان سرنشین آن نیست. در ضمن این یک انقلاب است چون تاکنون هیچ کس به طرف یک ستاره دنباله دار نرفته و در آنجا نمانده است. چندین بار گذر یا نزدیک شدن به آن بوده اما رسیدن به آن و در آنجا ماندن ساده نیست. پس این قطعا نخستین سفر فضایی این چنینی در تاریخ است.

یورونیوز: بیدار شدن رزتا یک موفقیت است. اما این فقط یک آغاز است. مراحل دشوار بعدی کدامند؟

پائولو فری: مرحله بعدی که خیلی هم دشوار است، «تغییر قرار ملاقات» نام دارد. در حال حاضر سرعت حرکت دستگاه نسبت به ستاره دنباله دار متغیر و در حدود یک کیلومتر بر ثانیه است. ما نمی توانیم به این صورت ادامه بدهیم و باید تقریبا با همان سرعتی که ستاره به دور خود می چرخد به دور او پرواز کنیم. این تغییر در ماه مه انجام می شود و چندین روز طول می کشد، اما باید موفقیت آمیز باشد. اگر چنین نشود ما به ستاره نخواهیم رسید.

وقتی به سطح ستاره دنباله دار رسیدیم، این نه یک لحظه که یک فاز چند هفته ای خواهد بود. بعد ما یاد می گیریم که چگونه پرواز کنیم، چون این پرواز در یک محیط بسیار دینامیک انجام می شود و تا کنون هیچ کس به دور یک ستاره دنباله دار پرواز نکرده است. مثل پرواز فضایی نیست که همه ماهواره ها در یک محیط آرام و فقط با نیروی جاذبه سیارات، خورشید و سایر اجرام در خلأ انجام می دهند. اینجا در یک محیط پر از گاز و تقریبا بدون جاذبه پرواز می کنیم که شبیه تشعشع خورشیدی است. بعد از آن باید به دنبال جایی برای فرود باشیم. خود فرود کار سختی است و ما اول باید نقشه برداری کنیم. برای این کار برنامه ریزی کرده ایم اما باید ببینیم چه می شود.

یورونیوز: بسیاری از دانشمندان این اتفاق را سفر به چهار و نیم میلیارد سال پیش می دانند. شما به چه کشفی امید دارید؟

پائولو فری: ما با رزتا به ستاره دنباله دار می رسیم و دو سال روی آن می مانیم. بنابراین تمام یا بخش مهمی از روند حرکت آن را به دور خورشید که شش سال طول می کشد، دنبال می کنیم. ما زمانی به این ستاره دنباله دار می رسیم که هنوز فعالیت کمی دارد. فعالیتش را دنبال می کنیم چون به خورشید نزدیک می شود و بنابراین شروع می کند به متصاعد کردن گاز و غبار. سپس به کمک فرودآورنده بر سطح آن فرود می آییم. این بدان معناست که بعد از رزتا، دانش ستاره های دنباله دار به کلی دگرگون خواهد شد و این گام بسیار بزرگی است.

یورونیوز: بسیاری از همکاران شما در آژانس فضایی اروپا علامت بیداری رزتا را مثل این می دانند که کودکی بعد از سال ها گم شدن، به خانه اش تلفن می زند. احساس خود شما در مورد این مأموریت چیست؟

پائولو فری: ما دستگاه را نمی دیدیم، اما در همه این سال ها، قبل و بعد از فرستادنش، تقریبا به طور دائمی با آن در تماس بودیم. دو سال و نیم آن را ندیدیم و حالا شبیه همان مثالی است که شما گفتید. مثل کودکی بود که از خانه رفته و قرار بوده دو سال بعد تلفن بزند. با آن که یک تأخیر یک ساعته پیش بینی می شد، اما آن تأخیر سه چهار ساعتی که پیش آمد، بیشترین زمان انتظار من در تمام عمرم بود.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

دید تلسکوپ فضایی اقلیدس تار شد؛ دانشمندان اروپایی چگونه لایه یخی را ذوب می‌کنند؟

جیمز وب تصاویری خیره‌کننده از یک منطقه ستاره‌ساز در کهکشان مثلثی را ثبت کرد

اتمام سوخت وویجرها؛ فضاپیماهایی که تا ۱ میلیارد سال دیگر در پهنه کیهان به مسیر ادامه خواهند داد