از هردو ماهی که می خوریم یکی بطور طبیعی صید نشده بلکه در یک مزرعه پرورش داده شده است. در این برنامه «جهان اینده» به بررسی این موضوع پرداخته ایم که آیا آبزی پروری می تواند ماهی های خوشمزه تر و سازگارتر با محیط زیست تولید کند؟
تاسیسات آزمایشگاهی پرورش ماهی نزدیک برست در فرانسه در یک پروژه اروپایی مشارکت دارد که هدفش مرتبط کردن مراکز تحقیقاتی آبزی پروری در سراسر اتحادیه اروپا است.
مارک واندوپوت، پژوهشگر ژنتیک ماهی و هماهنگ کننده این پروژه می گوید: «آبزی پروری فعالیتی است که بسرعت در حال رشد است و در بیست سال اخیر در سطح جهان هر ساله بیش از ۸ درصد رشد داشته و سال گذشته در حد تناژ از تولید گوشت گاو پیشی گرفته است.»
تقاضای جهانی برای انواع ماهی ها در حال افزایش است، این در حالی است که منابع اقیانوس ها محدود هستند. بنابراین ما نیازمند روشی پایدار برای تولید ماهی هستیم.
مارک واندوپوت می افزاید: «همانند هر محصول دامی دیگر، پرورش ماهی نیازمند مصرف منابعی مانند روغن و خوراک ماهی است که آلوده کننده آب و محیط زیست است و بخاطر همین این صنعت بسیار مورد انتقاد قرار گرفته و از سوی دیگر پرورش ماهی تولید زباله هم می کند.»
متخصصان تغذیه و ژنتیک ماهی ها موفق شده اند بیشتر روغن و غذای مورد استفاده ماهیان را با مواد مغذی گیاهی جایگزین کنند. یک نوع ماهی از خانواده قزل آلا در این مرکز با یک رژیم گیاهی تغذیه می شود.
ادویژ کیه، پژوهشگر ژنتیک ماهی ها می گوید: «ما مجموعه ای از لاین های ایزوژنیک را ایجاد کرده ایم. در داخل هر لاین همه حیوانات دوقلو هستند.آنها از نظر ژنتیکی همسان هستند. این ویژگی به ما اجازه می دهد که کارایی مان هنگام کار تحقیقاتی افزایش یابد.»
رژیم های گوناگون غذایی به درک شیوه مصرف مواد غذایی توسط ماهی ها کمک می کند و بدینوسیله می توانیم چاقی و بافت گوشتی ماهی ها را کنترل کنیم.
ادویژ کیه می افزاید: «ما بدنبال پرورش ماهی های خوب هستیم، که مقرون به صرفه باشند. ماهی هایی که در سیستم پرورش ماهی به خوبی رشد کنند و تا حد امکان آلودگی کمتری برای محیط زیست ایجاد کنند.»
در دانشگاه واخنینگن در هلند ، محققان با استفاده از ماهی های ایزوژنیکی که از فرانسه آورده شده اند در حال مطالعه سوخت و ساز بدن ماهی ها هستند.
یوهان اشراما، متخصص تغذیه ماهی ها می گوید: «این پژوهش صرفا بدنبال شیوه تغذیه ماهی ها نیست بلکه همچنین بدنبال تغذیه ماهی ها به روشی سازگار با محیط زیست، و البته تغذیه مفید برای خود ماهی ها است.»
او می افزاید: «هدف ما به حداکثر رساندن رشد ماهی ها نیست بلکه می خواهیم بفهمیم ماهی ها چگونه قادر به مصرف انواع مختلف مواد مغذی هستند.»
محققان تغییرات شیمیایی در آب ماهی ها را در طول روز اندازه می گیرند. سپس آب ماهی ها از طریق فیلترهای باکتری که زباله ها را حذف و اکسیژن به آب اضافه می کند، عبور داده می شود.
اپ ادینگ، پژوهشگر آبزی پروری و شیلات در دانشگاه واخنینگن می گوید: «ما می توانیم از این اطلاعات برای طراحی سیستم تصفیه اب استفاده کنیم زیرا می دانیم چطور بسیاری از مواد غذایی بوسیله ماهی استفاده نمی شود و چه میزان از این مواد مغذی باید توسط واحد تصفیه آب حذف شود تا قادر به استفاده مجدد از اب شویم.»
اپ ادینگ می افزاید: «اگر شما این سیستم را با سیستم های جاری در پرورش ماهی مقایسه کنید این نوع تصفیه آب به ما اجازه کاهش مصرف آب از ۱۰۰ واحد به ۱۰۰۰ واحد را می دهد.»
با این تحقیقات، دانشمندان امیدوارند بتوانند ماهی های خوشمزه تر، مقرون به صرفه تر و سازگارتر با محیط زیست را در آینده تولید کنند.