تحولات اخیر یمن از نگاه کارشناسان یورونیوز

آگهی

این روزها یمن، کشور عربی دیگری در خاورمیانه است که طعم تلخ جنگ داخلی را تجربه می کند. نیروهای حوثی، صنعا پایتخت یمن را تصرف کرده اند و درگیری در مناطق مختلف این کشور در جریان است.

تشدید تنش های قومی و مذهبی از یک سو و وضعیت ویژه ژئوپلیتیک یمن و حضور برخی گروه های جهادی از سوی دیگر، همسایگان یمن و دیگر کشورهای منطقه را نیز مستقیم یا غیرمستقیم درگیر مسائل داخلی یمن کرده است.

عربستان سعودی در پی حمله حوثی ها به بندر عدن و مقر ریاست جمهوری این کشور تصمیم گرفت در راس یک ائتلاف به مواضع این شورشیان شیعه که از حمایت جمهوری اسلامی ایران برخوردارند، حمله کند.

در این مطلب، از کارشناسان مسایل خاورمیانه یورونیوز درخواست کردیم به طور خلاصه از واکنش تهران، ریاض، آنکارا، بروکسل و واشنگتن گزارشی کوتاه ارائه کنند.

ایران

حودثی ها شیعه هستند. آنها سال ها است که از حمایت ایران برخوردارند (هرچند جمهوری اسلامی هرگونه پشتیبانی نظامی از آنها را رد می کند). ایران یمن را از منظر استراتژیک مهم می داند برای اینکه بتواند نفوذ سیاسی خود را در منطقه تقویت کند.

حکومت ایران تاکید دارد که مسائل داخلی یمن باید از راه گفتگو حل و فصل شود. جمهوری اسلامی می گوید که حوثی ها از حمایت مردمی گسترده ای برخوردارند و نتیجه می گیرد که حملات نظامی علیه آنها یک اشتباه راهبردی است.

تهران حملات هوایی عربستان سعودی به مواضع حوثی ها را تحولی جدید در جنگ نیابتی می داند که مدتی است بین این دو کشور در جریان است. به باور حاکمان تهران، واکنش ریاض در پی عملیات نظامی نیروهای شیعه وابسته به ایران در عراق صورت گرفته که در ماه های اخیر در کنار ارتش عراق با نیروهای «دولت اسلامی» (داعش) می جنگند.

عربستان سعودی و متحدانش

ریاض در بیست و ششم مارس اعلام کرد که عربستان در ائتلاف با ۹ کشور مسلمان سنی حملات هوایی را علیه مواضع شبه نظامیان حوثی در یمن آغاز کرده است. حوثی ها با یاری نیروهای هوادار علی صالح، رئیس جمهوری پیشین یمن، صنعا را تصرف کرده و در حال پیشروی به سوی بندر عدن بودند.

عربستان سعودی و متحدانش امیدوارند با این عملیات گسترده از پیشروی حوثی ها جلوگیری کنند و نگذارند سناریویی مشابه آنچه در عراق و سوریه و لبنان و بحرین رخ داد در یمن نیز پیش آید.

اتحاد موفقیت آمیز هواداران صالح و حوثی ها، ائتلاف به رهبری عربستان را بر آن داشت تا برای حفظ امنیت تنگه آبی باب المندب وارد عمل شود. باب المندب آبراهی بسیار استراتژیک است که مسیر حرکت نفتکش ها و کشتی های تجاری را به دریای سرخ و کانال سوئز ممکن می کنند.

ترکیه

ترکیه نیز از حمله جنگنده های ائتلاف کشورهای سنی علیه حوثی ها حمایت کرده است. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری این کشور اخیرا در سخنانی تلاش ایران برای اعمال نفوذ بیشتر در منطقه را غیرقابل تحمل خواند.

آنکارا بر این باور است که ایران به جنگ فرقه ای در خاورمیانه دامن می زند و بر بی ثباتی و تنش در این منطقه می افزاید.

اتحادیه اروپا

فدریکا موگرینی، نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی، هفته پیش گفت که بحران یمن با دخالت نظامی به پایان نخواهد رسید بلکه ممکن است بر تنش های موجود بیافزاید و موجب شود که جریان های افراطی و گروه های تروریستی بیش از پیش از خلاء قدرت بهره برداری کنند.

در یک کلام، اتحادیه اروپا خواستار یافتن راه حلی سیاسی برای برون رفت از بحران یمن است، هرچند بروکسل خطر ادامه جنگ داخلی در یمن را جدی تلقی می کند، به ویژه که این شاخه القاعده در یمن بود که کشتار خبرنگاران هفته نامه شارلی ابدو را به عهده گرفت.

ایالات متحده آمریکا

تشدید درگیری ها در یمن موقعیت مناسبی در اختیار جمهوری خواهان آمریکا قرار داده تا بار دیگر سیاست های خارجی باراک اوباما را زیر سئوال ببرند. سیاست هایی که به باور اکثر سناتورهای کنگره آمریکا در مقابله با داعش و گسترش نفوذ سیاسی ایران در منطقه نادرست و ناکارآمد بوده است.

در واکنش به این انتقادات، دولت ایالات متحده آمریکا هفته پیش با دفاع از سیاست های خارجی خود اعلام کرد که روابط ویژه این کشور با متحدانش در منطقه و تدابیر امنیتی ضد تروریستی اتخاذ شده در شبه جزیره عربستان امکان مقابله با جریان های افراطی را در این منطقه فراهم می کند.

برخی کارشناسان آمریکایی بر این عقیده هستند که با نزدیک شدن به دوران انتخاباتی، کاخ سفید مایل نیست بیش از این و به طور مستقیم در رخدادهای خاورمیانه مداخله کند.

نگارندگان: حسین علوی، مسئول تارنمای بخش فارسی یورونیوز. اشتفان گروبه، خبرنگار اعزامی یورونیوز در واشنگتن. اولاف برونس، مدیر دفتر یورونیوز در بروکسل. بورا بیراکتر، خبرنگار اعزامی یورونیوز در استانبول. ریاض معسعس، مدیر سرویس عربی یورونیوز.