جایگاه قراردادهای صفر ساعت در بازار کار بریتانیا و دیدگاه احزاب محافظه کار و کارگر به این نوع قراردادهای شغلی.
آفتاب بهاری بر شهر لیورپول می تابد ولی سایه ای از نگرانی بالای سر ویلیام است. آیا امشب سر کار می رود؟
ویلیام از وضعیت ناروشن قراردادهای صفر ساعت با ما صحبت می کند. او در یک کارخانه بیسکویت سازی کار می کند. ممکن است هفت ساعت درهفته کار کند، شاید هم بیست ساعت یا اصلاً کار نکند. سالهاست که او از طریق آژانس کاریابی مشاغل موقت به این کارخانه معرفی شده اما اکنون دیگر امیدی ندارد که تمام وقت شود.
ویلیام، نام واقعی او نیست، می ترسد اگر هویتش شناخته شود کارش را از دست بدهد. یک دختر کوچک دارد ولی ساعات کاریش برای پرداخت هزینه فرزند و خرید سیگار کافی نیست پس باید سیگار را ترک کند. ویلیام هر روز از طریق پیامک های آژانس از برنامه کاری اش خبردار می شود.
وی در پاسخ به این سؤال که اگر مریض شود چه می شود، می گوید: “اگر مریض شوید پولی نمی گیرید. کار کنید پول می گیرید، نکنید نمی گیرید. به همین سادگی! وقتی دخترم بدنیا آمد تقاضای مرخصی ویژه کردم، چیزی که حقش را داشتم، از آژانس سؤال کردم، بعد دوهفته مرخصی گرفتم ولی وقتی به بانک مراجعه کردم پولی به حسابم نریخته بودند. آژانس گفت حق مرخصی نداشتم، چون سابقه کارم کمتر از شش ماه بوده اما من بیشتر از شش ماه کار کرده بودم…”
قراردادهای صفر ساعت باعث حذف کارکنان دائمی می شود و حق کارگران را پایمال می کند. نود درصد کارکنان برخی از فروشگاههای زنجیره ای چنین قراردادهایی دارند. پرونده هایی در این مورد در دادگاه برای رسیدگی باز مانده است.
با کارکنان دائمی و موقت باید یکسان رفتار شود ولی ظاهراً چنین نیست.
محافظه کاران، بر ایجاد دو میلیون کار از سال۲۰۱۰ میلادی تاکنون انگشت می گذارند که در اثر همین قراردادها تولید شده است درصورتیکه طرفداران حزب کارگر این قراردادها را استثماری می خوانند.
آدریان گرگوری مدیر یک آژانس کاریابی معتقد است که کارفرمایان راههای فرار قانونی را می شناسند. کارگران مجبور می شوند از حق برابرشان چشم پوشی کنند، بیمه های بی ارزش امضا کنند و از حق تعطیلاتشان بگذرند.
وی می گوید: “باید اصلاحاتی صورت گیرد. استثمار و تقلب اکنون چنان رخنه کرده که حقوق صدها هزار کارگر موقت هر روز از دست می رود. از طرح عدم ادعای خرج سفر و هزینه های حین انجام مأموریت سوء استفاده می کنند. به جای کاهش مالیات کارگران موقت، آژانس ها از این امتیاز بهره می برند. به این ترتیب یک میلیارد پوند در سال از دست خزانه می رود.”
درعین حال از منظر شرق و غرب اروپا، چرخه شانس هنوز در لندن می گردد و قرارداد صفر در ساعت عده ای از جوانان اروپایی را به خود جلب می کند.
نیکولا در ایتالیا دچار مشکل بیکاری داشت. قرارداد صفر ساعت در برتانیا به او فرصت داد به سرعت در یک کلوپ ورزشی کار پیدا کند.
کنفدراسیون صنایع بریتانیا، هشدار می دهد که نباید قراردادهای صفرساعت را شیطانی جلوه داد. ولی درعین حال اتحادیه کارگری فریاد می زند که بریتانیا دارد یک طبقه فرودست وکم درآمد بوجود می آورد.
به نظر نیکولا اسمیت، کارشناس اقتصادی دستکم هفتصد هزارنفر با قرارداد صفر ساعت کار می کنند. در چند سال گذشته اینگونه قراردادها افزایش یافته است و طیف گسترده ای از کارهای جدید نه تنها حقوق کم دارند بلکه بسیار نامطئن هستند.
از هر چهار کارمند شاغل در آموزش و پرورش، یک نفر قرارداد صفر ساعت دارد.
یک معلم مدرسه که از هفت سال پیش بعنوان کمک معلم کار می کند و به شاگردان در حوزه های مشخص کمک می کند، می گوید: “از ماه ژوئیه تا سپتامبر، بسختی چیزی برای زندگی داشتم. از دوسال پیش مقروض شدم و مادرم به کمکم آمد. بعضی از معلم ها نظافت می کنند، بعضی در سوپرمارکت کار می کنند، فقط برای اینکه تا سپتامبر خودشان را سرپا نگهدارند.”
جف ساترن متولد منچستر، در کانال مانش در جزیره جرسی که به بهشت مالیاتی معروف است راهش را پیدا کرده است. او معلم مدرسه است و به بی خانمانها کمک می کند. او مدتی است که حزب اصلاح طلبی را در جرسی بنیان گذاشته و علیه قراردادهای صفر ساعت می جنگد.
وی می گوید: “مطابق قوانین استخدامی ما، قرارداد شما باید طوری باشد که پس از یکماه شرایط کارتان مشخص شود. ولی مشکل اینست که این موضوع رعایت نمی شود.اکنون آژانسها قراردادهای کار را دور می زنند. می دانم که آژانسها حسابداران و مشاوران مالی ماهر را استخدام کرده اند و آنها را به کار می گیرند تا بتوانند راههای لازم را بیابند.”
جینو ریزولی، صاحب چند کافه خیابانی است. وی معتقد به دور انداختن قوانین کار و موافق استخدام و اخراج آزاد است.
او می گوید: “صاحبان کار برای خلاصی موقت از قوانین، قراردادهای صفر ساعت را ساخته اند. به این ترتیب آنها می توانند حداقل در شش ماهه اول یا ظرف یکسال، کسی را که به درد شرکتشان نمی خورد بیرون کنند.”
صحبت از قوانین کار و ارزش اضافه یا امتیازاتی مانند مرخصی در ارتباط با تولد نوزاد مفهومی برای او ندارد زیرا وی بدنبال کسب و کار است.
بریتانیا و جرسی برای اجتناب از گسترش فاصله میان فقیر و غنی چه باید بکنند؟ آیا باید آنطور که جینو می گوید مقررات بازار کار را کمتر رعایت کنند یا بیشتر؟
آدریان گرگوری، مدیر آژانس کاریابی از نظر دوم دفاع می کند و می گوید: “باید معیارهای سخت گیرانه ای در نظر گرفته شود. بازرسی صورت گیرد. این انسانها فقط بدرد استثمار نمی خورند بلکه می توانند پول بیشتری به صندوق دولت برگردانند. اگر قرار باشد شب با این خیال به رختخواب بروم و زندگیم را با استثمار کارگران کم درآمد بگذرانم، ترجیح می دهم کار دیگری انتخاب کنم.”
نرمش بیشتر یا کمتر؟ برخورد به قوانین کار باید سخت گیرانه تر باشد یا منعطف تر؟
این بستگی به تصمیم رأی دهندگان بریتانیایی دارد که چه دنیایی برای آینده فرزندانشان انتخاب کنند.
برای شنیدن گفتگوی یورونیوز با نیکولا اسمیت، مدیر اقتصادی سندیکای کارگری به زبان انگلیسی روی لینک زیر کلیک کنید:
Nicola Smith: ‘‘New jobs are mostly low-pay and insecure’‘
آدریان گرگوری مدیر آژانس استخدامی در گفتگو با یورونیوز از تقلب و دورزدن قانون در بازار کار پرده بر می دارد برای شنیدن متن کامل این گفتگو به زبان انگلیسی به لینک زیر مراجعه کنید.
Adrian Gregory: ‘‘A new scam is invented every month’‘
جف ساترن، مخالف شدید قراردادهای صفر ساعت، دلایل مخالفت خود را در گفتگو با یورونیوز توضیح می دهد. متن کامل این گفتگو به زبان انگلیسی در لینک زیر قابل شنیدن است:
Geoff Southern: ‘‘Temp agency work is used to get round the law’‘
گفتگوی یورونیوز با جینو ریزولی، کارآفرینی که موافق آزادی کامل کارفرمایان است را در لینک زیر به زبان انگلیسی می توانید بشنوید: