کشورهای در حال توسعه چگونه می توانند ضایعات مواد غذایی را به شیوه ای کارآمدتر مدیریت کنند و ارزش افزوده ای را به اقتصادهایشان بیفزایند؟ یک کارخانه
کشورهای در حال توسعه چگونه می توانند ضایعات مواد غذایی را به شیوه ای کارآمدتر مدیریت کنند و ارزش افزوده ای را به اقتصادهایشان بیفزایند؟
یک کارخانه تولید مواد غذایی در غنا در غرب آفریقا هر ماه حدود ۴۰۰ تن گیاه مانیوک یا کاساوا را به محصولاتی جانبی تبدیل می کند.
این ضایعات غذایی که شامل حدود ۱۲۰ تن پوسته و چوب می شد، تاکنون هدر می رفت اما اینک کارخانه تولید مواد غذایی در غنا روشی را آزمایش می کند که از این ضایعات ارزشی افزوده بیافریند.
ضایعات گیاه مانیوک جداسازی، و با خاک آره مخلوط می شود. ترکیب به دست آمده پس از خشک شدن، بسته بندی شده و به بذر قارچ آغشته می شود. حدود پنج سال بعد قارچهایی قابل خوراک از درون بسته بندی ها جوانه می زنند.
کانستنس فریمپنگ، کارشناس فناوری غذایی در این کارخانه می گوید: «ما هر ماه درآمد کلی خودمان را حدود ۱۵ درصد با تولید قارچها افزایش دادیم. قصد داریم که تولید خودمان را حتی بیشتر از این افزایش دهیم زیرا پوسته های زیادی از گیاه مانیوک داریم. تعداد بیشتری از مکانهای پرورش قارچ خواهیم ساخت. به این ترتیب تولید فعلی قارچمان را از پنج تن به ۲۰ تن در ماه افزایش خواهیم داد.»
بخشی از این فرآیند نوآورانه تحت نظر دانشمندان در یک موسسه تحقیق غذایی در آکرا، پایتخت غنا انجام شده است. دانشمندان در این موسسه به مطالعه بهترین شرایط برای رشد قارچها یا همان کیسه های ضایعات گیاه مانیوک پرداختند.
جوآنیتا پرمپه، زیست شناس در موسسه تحقیق غذایی غنا می گوید: «گیاه مانیوک می تواند بسرعت تجزیه شود و در نتیجه این امر می تواند دوره تولید قارچ را کوتاهتر کند. مانیوک همچنین دارای مواد مقوی و اساسی مورد نیاز برای رشد قارچها است.»
او می افزاید: «دمای مناسب تولید قارچ بین ۲۵ تا ۲۷ درجه سانتیگراد است. میزان نمناکی خاک چندان زیاد نیست و تقریبا بین ۶۰ تا ۷۰ درصد است. میزان رطوبت نسبی هوا نیز تقریبا حدود ۶۰ درصد است. این شرایط برای تولید قارچ، خنک و مناسب است.»
اسرار بیشتری از ضایعات گیاه مانیوک را می توان در بریتانیا کشف کرد زیرا پروژه تحقیق اروپایی «گراتیتیود» مربوط به ضایعات گیاه مانیوک از آزمایشگاههایی در شهر کنت هماهنگ شده بود.
تحقیقات تکمیلی در مورد گیاه مانیوک و سیب زمینی شیرین در آزمایشگاهی در شهر کنت انجام شد و به گفته دانشمندان برخی الگوهای جدید کمپوست کردن طبیعی، در این آزمایشگاه بسیار بهتر درک شدند.
کیت تاملینز، دانشمند غذایی در دانشگاه گرینویچ و هماهنگ کننده پروژه «گراتیتیود» می گوید: «ما موفق به انجام مرحله تخمیر با گیاه مانیوک شدیم. حرارت طبیعی تولید شده توسط تخمیر طبیعی در واقع کالا را استریلیزه کرد. به این ترتیب ما توانستیم استفاده ای از ضایعات مانیوک کنیم که بیشتر با محیط زیست سازگار است.»
در غنا مدیران کارخانه مواد غذایی سنت باسا، کار بر روی قدمهایی واقعی برای نزدیک کردن این نوآوری علمی به جمعیت محلی را آغاز کرده اند.
باه داپاه، مدیر کل کارخانه مواد غذایی سنت باسا در غنا می گوید: «ضایعاتی که ما تولید می کنیم می تواند برای سایر مردم تبدیل به درآمد و سرمایه شود. بنابراین ما اینک به کشاورزانمان در منطقه آموزش می دهیم که چگونه کل این فرایند را انجام دهند. ما به آنها کیسه خواهیم داد تا آنها بتوانند خودشان قارچ را تولید کنند و درآمدی اضافی داشته باشند.»
کشاورزان محلی پرورش دهنده گیاه مانیوک می گویند آنها از حالا برای چالش پیش رویشان آماده هستند. استفان آدوتووم یکی از این کشاورزان است. او می گوید: «این امکانی جالب برای ما کشاورزان است. می توانیم درآمدی اضافی در میان فصول برداشت داشته باشیم. ما آماده ایم که از راهنمایی ها و تجربیات دانشمندان در مورد چگونگی استفاده از ضایعات مانیوک استفاده کنیم.»
کشاورزان و دانشمندان امیدوارند که کشوری همچون غنا بتواند بزودی حدود ۶۵۰ تن قارچ قابل خوراک در سال را تنها با استفاده از ضایعات گیاه مانیوک تولید کند.