سارایوو میزبان گزارشگران جنگ

آگهی

سارایوو نماد مقاومت در جنگ بوسنی، هر سال میزبان فستیوالی موسوم به «وارم» است که در جریان آن خبرنگاران جنگ، محققان و هنرمندان در باره نحوه پوشش رسانه ای مناقشات و جنگ ها به تبادل نظر می پردازند.

خبرنگارانی که از درون شهر سارایوو در طول دوران محاصره این شهر اقدام به خبررسانی کردند نیز در میان شرکت کنندگان در فستیوال قرار دارند.

از میان رسانه های بوسنیایی روزنامه اسلوبودینیه در سالهای 1992 تا 1996 نقش بسیار مهمی را در مقاومت شهر سارایوو و دفاع از هویت متکثر قومی این شهر ایفا کرد.ویلدانا سلیمبگوویچ، سربیر این نشریه می گوید: «اسلوبودینیه در طول بیش از هزار روز محاصره شهر سارایوو به انتشار ادامه داد، در حالی که شهر در خط مقدم قرار داشت. چاپخانه و تحریریه روزنامه توانست به کار خود ادامه دهد و این یعنی اسلوبودینیه به دست خوانندگان در شهر و در دیگر نقاط جهان می رسید.»

ادامه فعالیت در وضعیت بقاء دائم، روحیه ای که در زمان جنگ حاکم بود، سوادا کاپیچ، محقق و مستند ساز بوسنیایی و موسس موزه مجازی در سارایوو را به دیجیتالی کردن اسناد مربوط به چهار سال محاصره شهر ترغیب کرده است. او برای ملاقات با ما مکانی بسیار نمادین را انتخاب کرد. جایی به نام «سرزمین هیچکس» که در زمان جنگ امکان ماجراجویی بدون خطر در آن وجود نداشت.

سوادا می گوید: «چهار سال صرف نگاه کردن و آموختن کردم تا ماهیت دقیق این فاجعه را درک کنم. چطور می شود در چنین شرایط غیرممکنی زنده ماند؟ بیست و چهار ساعت تیراندازی، بیست و چهار ساعت در تیررس تک تیراندازها بودن، بدون آب و غذا، بدون برق و داشتن یک زندگی عادی، نه مدرسه و نه موسسه ای، هیچ چیز. چطور می شود چهار سال از زندگی را صرف انجام کاری در چنین شرایط غیر قابل باوری کرد؟ فکر می کنم ساکنان سارایوو نشان دادند از چه استعداد فوق العاده برای زندگی در این وضعیت برخوردارند.»

عزت گوتووسا، مسئول فنی رادیو تلویزیون بوسنی یکی از این افراد با استعداد است. او در شرایطی بسیار خطرناک با یک واحد سیار که در پشت وانتی قرار داده بود در هر جای شهر که زندگی جریان داشت، تردد می کرد. او استودیویی را نیز با یک گیرنده و دو فرستنده تعبیه کرده بود. البته به دلیل منهدم شدن فرستنده ها وی مجبور شد سیگنالهای تلویزیونی را بر روی فرکانسهای رادیویی ارسال کند. او می گوید: «در یک کلام وضعیت بسیار پیچیده بود و ما با تجهیزات آنالوگ همه کار کردیم. جمع آوری عناصر لازم، مونتاژ و بازگشت سریع به استودیو. این کار هر روز ما بود.»

اکنون کلیه راه ها به سارایوو ختم می شود: سینماگران، محققین، گزارشگران جنگ در سوریه، عراق و جاهای دیگر به فستیوال «وارم» در سارایوو می آیند تا تجربیات خود را درباره رویکردهای تازه پوشش جنگ ها و تبعات آن با یکدیگر در میان بگذارند.

رمی اوردان رئیس بنیاد «وارم» ، نهادی بین المللی که بر روی مناقشات عصر حاضر و ثبت هنری و ژورنالیستی وقایع جنگ ها کار می کند، معتقد است: «ما متخصص در جنگ هستیم اما میخواهیم پذیرای دیگر نگاه ها نیز باشیم. ما این بنیاد را با همت ساکنان سارایوو و گزارشگران جنگ تاسیس کردیم. اما اینک پذیرای همه هنرمندان و دانشگاهیان است. ایده اصلی در واقع دریافت کلیه دیدگاه ها است. تلاشی برای رسیدن به حقیقت.»