سقوط قیمت شیر و گوشت باعث شده صبر و طاقت کشاورزان اروپایی به سرآید. چگونه می توان صنعت دامداری را در اروپا نجات داد؟
تابستان امسال کشاورزان اروپایی خشمگین از سقوط قیمت شیر و گوشت در بروکسل، پایتخت اتحادیه اروپا و چند شهر دیگر تظاهرات کردند.
پایان دادن به نظام سهمیه بندی شیر که از سی سال پیش وجود دارد، به همراه کاهش تقاضای جهانی و تحریمهای روسیه علیه محصولات کشاورزی اروپا، خسارتهای زیادی به صنعت کشاورزی اروپا زده است.
کشورهای عضو اتحادیه اروپا از ماه آوریل گذشته تصمیم گرفتند بدلیل افزایش تقاضای جهانی برای شیر، سیستم سهمیه بندی شیر خام را حذف کنند. اما درنهایت، بر خلاف انتظار، میزان تقاضا برای شیر کمتر شد.
طبق بررسی هایی که سال گذشته موسسه ملی سلامت در فرانسه منتشر کرد، روزانه یک کشاورز در فرانسه خودکشی می کند. ژاک ژفرِدو کشاورز است و می گوید که آمار و ارقام واقعی خیلی بیشتر است. از نظر او مسئله خودکشی کشاورزها یک تابوست و خیلی درباره آن صحبت نمی شود.
ژاک قصد دارد تا روز ۱۰ اکتبر ۶۰۰ صلیب سفید، برای ادای احترام به ۶۰۰ کشاورزی که به گفته خودش هر سال در فرانسه دست به خودکشی می زنند، در مقابل کلیسایی در واقع در برتانی (bretagne) فرانسه نصب کند.
وی می گوید: «تعداد زیادی از دوستان کشاورزم از این دنیا رفته اند. متوجه شدم که هیچوقت هیچ مراسم یادبودی برای آنها برگزار نشده است. همیشه از این موضوع غمگین بودم. حس می کردم یک جور بی عدالتی ست. اینها کسانی هستند که خودشان را به خاطر کارشان کشته اند، به خاطر تامین غذای من و شما.»
ژاک می گوید که میزان خودکشی بین دامداران فرانسوی نسبت به حرفه های دیگر خیلی بالاست. اما این این پدیده فقط مختص فرانسه نیست. وی می افزاید: «در کشورهای دیگر اروپایی هم همین وضع است: هر سال در آلمان حداقل ۵۰۰ کشاورز، و در بلژیک ۴۰۰ کشاوز دست به خودکشی می زنند. در ایتالیا هم تعداد دامداران و کشاورزانی که خود را می کشند، خیلی زیاد است. از بقیه کشورهای اروپایی خبر ندارم. اما شنیده ام که در رومانی هم آمار خودکشی کشاورزان بالاست. پس، این مشکل فقط مربوط به فرانسه نیست، به تمام اروپا مربوط است.»
پس از اعتراضات تابستان گذشته، کمیسیون اروپا در ماه سپتامبر تصمیم گرفت کمک اضطراری معادل ۵۰۰ ميليون يورو به کشاورزان اختصاص دهد. اما کشاورزان در اروپا می گویند که به جای دریافت یارانه، خواستار تغییر مقررات هستند.
اودره لو بیویک (Audrey le Bivic) صاحب مزرعه ای با ۷۵ راس گاو شیرده است. او همراه پدر و مادرش مزرعه را اداره می کند. “اودره” در ازای تولید هر ۱۰۰۰ لیتر شیر، ۳۰۰ یورو می گیرد. در حالیکه تولید همین میزان شیر برایش ۳۴۵ یورو هزینه دارد. حالا، بدون نظام سهیمه بندی شیر، وی مجبور است میزان تولید شیر را بالا ببرد تا بتواند با دیگر تولیدکنندگان رقابت کند.
او می گوید: «هدفشان تولید۸۰۰ هزار لیتر برای هر نفر است. اینجا ما فقط سه نفر هستیم و نمی توانیم این طور کار کنیم آن هم برای هیچ.جوانان نمی خواهند اینجا تحت این شرایط کار کنند: هیچ آخر هفته ای نیست که بیکار باشند، از تعطیلات خبری نیست، هر هفته باید دست کم ۷۰ ساعت کار کنند و تازه حقوق ماهیانه هم ندارند. فقط دیوانه هایی مثل ما هستند که در این شرایط تن به کار می دهند. در کشورهای دیگر اروپا وضع همین است. به بروکسل آمده ایم تا تظاهرات کنیم در کنار آلمانی هایی که وضعشان مثل ماست. آنها هم خواهان تنظیم بازار هستند. اما سیاستمدارها به حرف ما گوش نمی دهند.»
سرمایه گذاری در حرفه ای که آینده ای ندارد تنها نگرانی دامداران فراورده های لبنی نیست، کشاورزانی مثل “ایو هروه مینگام” هم که به پرورش خوک مشغولند، از شرایط بازار محصولات کشاورزی در اروپا ناراضی اند. “ایو-هروه مینگام” (Yves-Hervé Mingam) مزرعه پرورش خوک دارد و می گوید که که تحریمهای روسیه علیه اتحادیه اروپا ضربه شدیدی به صنعت پرورش خوک زده است. بیست درصد از مزارع پرورش خوک به خاطر بدهی های سنگین صاحبانشان، در آستانه نابودی اند.
از سوی دیگر، عدم وجود مقررات و آیین نامه های یکسان در کشورهای مختلف اروپایی هم شرایط را سختتر کرده است. از نظر “ایو هروه” اتحادیه اروپا و همچنین کشورهای اروپایی در سطح ملی باید هر چه زودتر دست به کار شوند، و فکری به حال بازار محصولات کشاورزی در اروپا بکنند. و شرایط یکسان در بازارهای اروپا برقرار کنند. وی می افزاید: «امروز، جوانانی مثل من قربانی می شوند. دخل و خرجمان یکی نیست. از ما می خواهند میزان تولیدمان را کم کنیم. هیچ کمک و یارانه ای دریافت نمی کنیم. دولت هم فقط وعده و وعید می دهد. در سطح اروپا هم کاری صورت نمی گیرد. به این ترتیب فعلا نسلی از کشاورزان قربانی می شوند. اما اثرات آن ۱۰-۲۰ سال دیگر تازه معلوم می شود.»
چشم انداز صنعت کشاورزی در اروپا از ۵۰ سال پیش بطور چشمگیری تغییر کرده است. در سال ۱۹۶۰، تنها در فرانسه نزدیک به ۴ میلیون کشاورز در این صنعت مشغول به کار بود، این رقم بشدت نزول کرده است.
کریستین هسکو مزرعه ای با ۱۲۰ راس گاو در برتانی دارد. او توانسته است با تنوع بخشیدن به کارش بحران فعلی را پشت سر بگذارد. اما نگران است که مسیر کنونی اروپا به سوی بازار باز که قیمتها خود به خود در بازار تعیین شود، به معنی ورشکستگی یک سوم مزارع کوچکتر اروپا باشد. او هم در تظاهرات بروکسل شرکت کرد.وی می گوید: «باید اعتراض کنیم، نمی شود فقط به تظاهرات اکتفا کرد. تظاهرات نشانه اعتراض است اما باید مشخص شود که برای پروژه خاصی اعتراض می کنید. و تنها ساختار در اروپا برای این کار هیئت شیر اروپا (EMB) است. این یک پروژه اروپایی ست که تمام تولید کنندگان شیر در اروپا را متحد کرده است. چیزی که می خواهیم در اروپا ببینیم همکاری است. اما صنایع و بازارهای مالی می خواهند در تمام اروپا رقابت برقرار کنند. افرادی که طرفدار این سیاستها هستند از عواقب این رقابت تحمیلی در امان هستند و کشاورزها هستند که از باید فشارهایی را که به وجود می آید تحمل کنند و رنج بکشند.»