در جنوبی ترین منطقه ازبکستان، تاریخی غنی نهفته است. شهر ترمذ قلب آیین بودا در آسیای میانه و یکی از توقفگاههای اصلی در مسیر جاده ابریشم بوده است. در
آگهیدر جنوبی ترین منطقه ازبکستان، تاریخی غنی نهفته است. شهر ترمذ قلب آیین بودا در آسیای میانه و یکی از توقفگاههای اصلی در مسیر جاده ابریشم بوده است. در این برنامه «زندگی در ازبکستان» با گنجینه های باستانی این شهر آشنا می شویم.
یکی از میراث شگفت انگیز آیین بودیسم در آسیای میانه در «فیاض تپه» شهر ترمذ نهفته است. صومعه ای به قدمت دو هزار سال که متعلق به سلسله کوشانی، امپراتوریِ همسایهٔ شرقیِ اشکانیان است. یک امپراتوری چند فرهنگی که در آن زمان نقش کلیدی در گسترش بودیسم در منطقه ایفا کرده است.
باهودیر تورگونو، باستان شناس ازبک می گوید: «بودیسم از طریق هند وارد سرزمین ما شد و برای ششصد سال در این منطقه دوام آورد. پس از آن به سمت چین، کره و ژاپن گسترش یافت.»
باهودیر تورگونو به دانشجوهای دانشگاه ترمذ، آثاری را از مراکز عبادت بودائیان در قدیم نشان می دهد. بسیاری از نقاشی های دیواری و مجسمه های بودا در این منطقه همچنان حفظ شده اند.
او می گوید: «دیوار با لایه ای از نی پوشیده شده و روی آن نقاشی شده است. از بالا تا پایین دیوار. هر دو سوی گنبد نیز با نقاشی های دیواری پوشیده شده است.»
علاوه بر گنبد، مجموعۀ صومعه شامل معبد، ایوان و محلهایی برای اقامت زائران و همچنین نهارخوری و آشپزخانه است که یک معماری منحصر به فرد محسوب می شود.
یکی از دانشجویان می گوید:«وقتی دیوار را لمس می کنید، احساس می کنید که دارید تاریخ را لمس می کنید. اینجا مکانی فوق العاده و با شکوه برای زندگی بود. این قلب بودیسم بود و به همین دلیل مردم به این منطقه علاقه دارند.»
دانشجوی دیگری می گوید: «من آمدن به اینجا، نشستن و رویا پردازی درباره داستانهای تاریخی را که در دوران کودکی شنیده ایم، دوست دارم.»
علاوه بر بودیسم، فرهنگ زرتشتی و یونانی نیز در اینجا قبل از ورود اسلام توسعه یافته بود.
شهر ترمذ که در مرز افغانستان و در مجاورت رودخانه آمودریا واقع شده، دارای یک تاریخ غنی ۲۵۰۰ ساله است. برخی از خیره کننده ترین اکتشافات متعلق به سایتهای حفاری این شهر، در موزه باستان شناسی ترمذ به نمایش درآمده است. گنجینه ای از هزاران مجسمه، سفال، سرامیک، نقاشی های دیواری و سنگهای قیمتی که منعکس کننده میراث غنی این منطقه است.
منطقه دالورزین تپه شهری باستانی در نزدیکی ترمذ است که در قرن سوم قبل از میلادی تاسیس شده است. شهری ثروتمند در گذشته که دارای خانه هایی بزرگ و تراس هایی وسیع بوده است. در یکی از خانه های این شهر باستانی باهودیر تورگونو و دانشجویانش چیزی منحصر به فرد یافته اند.
باهودیر تورگونو می گوید: «ما این سنگها را کنار زدیم و سپس ظرفی سرامیک یافتیم و در داخل ظرف، گردنبند، گوشواره، دستبند، میله های طلا و انواع اشیاء کوچک پیدا کردیم. قبلا در زندگی ام هرگز طلا را لمس نکرده بودم.»
او در مجموع ۳۶ کیلوگرم طلا پیدا کرده بود که به نظر می رسید متعلق به یک جواهر فروش باشد؛ کسی که سعی کرده بود دارایی هایش را پنهان کند. این جواهرات اکنون در بانک ملی ازبکستان نگهداری می شوند.
باهودیر تورگونو می گوید: «ما گنج واقعا بزرگی را پیدا کرده بودیم و این اولین بار بود که چنین کشفی در آسیای میانه دیده می شد.»
این باستان شناس و دانشجوهایش همچنان به دنبال کشف گنجینه های جدید و کلیدهایی برای درک بهتر گذشته هستند. باهودیر تورگونو معتقد است که اسرار زیادی درباره پادشاهان سلسله کوشانی در این منطقه نهفته است که باید کشف شوند.