وقایع مهم تاریخی طی ۳۰ سال تنش بر سر منطقه قره باغ علیا

وقایع مهم تاریخی طی ۳۰ سال تنش بر سر منطقه قره باغ علیا
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

قره باغ علیا یا ناگورنو قره باغ منطقه ای است که امروزه در بین دو جمهوری ارمنستان و آذربایجان واقع شده است. این منطقه کوهستانی و جنگلی که اعلام

آگهی

قره باغ علیا یا ناگورنو قره باغ منطقه ای است که امروزه در بین دو جمهوری ارمنستان و آذربایجان واقع شده است. این منطقه کوهستانی و جنگلی که اعلام استقلال کرده از زمان اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی واحدی جغرافیایی در محدوده مرزهای جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی بوده است.

امروزه ۸۰ درصد از جمعیت جمهوری خودخوانده ناگورنو قره باغ را ارمنی ها تشکیل می دهند.

قره باغ علیا پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و بر اساس قوانین بین الملل به عنوان بخشی از جمهوری آذربایجان شناخته می شود. اما ارامنه که امروزه اکثریت قریب به اتفاق جمعیت آن را تشکیل می دهند، حاکمیت باکو را رد می کنند. برغم اعلام استقلال تا به امروز هیچ کشور عضو سازمان ملل متحد استقلال ناگورنوقره باغ را به رسمیت نشناخته است.

ارمنی ها پس از جنگ دهه ۹۰ میلادی و پس از آنکه نظامیان آذربایجان مجبور به ترک قره باغ علیا شدند، با پشتیبانی و حمایت ارمنستان اداره آن را برعهده دارند.

وقایع مهم در تاریخ ۳۰ سال اخیر قره باغ علیا

۱-۲ دسامبر ۱۹۸۷
تظاهرات ساکنان روستای ارمنی نشین چارداخلی توسط پلیس آذربایجان سرکوب شد.

۱۳ فوریه ۱۹۸۸
ارمنی ها طی تظاهراتی در استپاناکرت، مرکز منطقه خودمختار ناگورنوقره باغ (NKAO)، خواستار پیوستن به جمهوری سوسیالیستی ارمنستان شوروی شدند.

۲ فوریه ۱۹۸۸ طی جلسه ای فوق العاده در منطقه خودمختار ناگورنوقره باغ رای به پیوستن این منطقه به ارمنستان داده شد. ۱۹۸۸ فوریه ۲۶
یک میلیون نفر در ایروان، پایتخت ارمنستان با برگزاری تظاهرات از تصمیم پیوستن ناگورنوقره باغ به ارمنستان شوروی حمایت کردند.

۲۷-۲۹ فوریه ۱۹۸۸ ارامنۀ شهر سومقاییت در قتل عام مورد حمله و کشتار قرار گرفتند و آنهایی که زنده ماندند مجبور به ترک این شهر شدند.

۱۹۸۸ ژوئن ۱۵
شورای عالی جمهوری سوسیالیستی ارمنستان شوروی با استناد به ماده ۷۰ قانون اساسی اتحاد جماهیر شوروی، رای به جدایی ناگورنوقره باغ از آذربایجان و پیوستن آن به ارمنستان داد.

۱۹۸۸ سپتامبر ۲۱
مسکو در منطقه خودمختار ناگورنوقره باغ اعلام وضعیت فوق العاده و حکومت نظامی کرد.

اوت ۱۹۸۹
آذربایجان تصمیم به محاصره اقتصادی ارمنستان و قره باغ علیا گرفت که در سایه آن ده ها هزار نفر مجبور به ترک خانه های خود گرفتند.

۱۳-۲۰ ژانویه ۱۹۹۰
جامعه ارامنه در باکو، پایتخت آذربایجان مورد حمله واقع شدند.

ژانویه-ژوئن، ۱۹۹۱
شبخ نظامیان آذربایجانی با پشتیبانی نظامی شوروی در عملیات موسوم به «حلقه» دست به اخراج ارامنه از ۲۴ روستا در شمال قره باغ زدند.

۱۰ دسامبر ۱۹۹۱
درست چند روز پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، قره باغ علیا یک همه پرسی برگزار کرد که در آن اکثریت ۹۹.۸۹٪ رای به استقلال کامل از آذربایجان دادند.

باکو با غیرقانونی خواندن همه پرسی و نتیجه آن، خودمختاری را از قره باغ علیا که از زمان اتحاد جماهیر شوروی از آن برخوردار بود، سلب کرد.

در درگیری هایی که متعاقب اعلام استقلال ناگورنوقره باغ و رد خودمختاری آن توسط آذربایجان روی داد نظامیان جمهوری ارمنستان از جنبش استقلال طلب حمایت کردند و جمهوری آذربایجان تلاش کرد تا کنترل از دست رفته خود بر قره باغ علیا را دوباره به دست گیرد. در جریان درگیریها حدود ۲۵ هزار نفر کشته شدند و هزاران نفر دیگر مجبور به ترک خانه های خود شدند.

۱۹۹۲ ژانویه ۲۶
ارتش آذربایجان متحمل اولین شکست در نزدیکی روستای ارمنی کارین تاک در نزدیکی شوشه شد.

آگهی

۲۵-۲۶ فوریه، ۱۹۹۲
کشتار خوجالی روی داد که بعدها به عنوان «فاجعه خوجالی» شناخته شد. حداقل ۱۶۰ غیرنظامی آذری و بنا به منابع آذربایجانی ۶۰۰ نفر از ساکنان ۷۰۰۰ نفری خوجالی توسط ارامنه کشته شدند. ترکیه در گزارشی که اخیراً منتشر کرده ادعا می کند که هزاران ساختمان نیز در جریان «فاجعه یا قتل عام خوجالی» تخریب شده است.

۱۹۹۲ ژوئن ۱۲
نیروهای نظامی آذربایجان در حملاتی سنگین منطقه شاشومیان ( Shahoumian) در بخش شمالی منطقه مارتاکرت و بخش شرقی منطقه آسکران را به کنترل و اشغال خود در آوردند.

۹-۱۱ مه، ۱۹۹۴
تیم میانجیگر روسیه توافق آتش بس جامع را ارائه داد. مقامات دفاعی جمهوری آذربایجان، جمهوری ارمنستان و ناگورنوقره باغ سندی و توافقی را امضا کردند که در تاریخ ۱۲ مه ۱۹۹۴ به اجرا در آمد.

یک «منطقه غیرنظامی حائل» تعریف و مشخص شد. با وجود این، هر دو طرف با بی توجهی به آن از آن عبور کرده و از سال ۱۹۹۴ میلادی تا به امروز افرادی از دو طرف در حملات پراکنده کشته شده اند.

اگرچه از سال ۱۹۹۴ میلادی آتش بس شده است اما هیچ پیمان صلحی بطور رسمی بین طرفین متخاصم امضا نشده است.

آگهی

منطقه قره باغ علیا در نزدیکی دریای خزر که غنی از منابع فسیلی است و همچنین به دلیل عبور خطوط لوله نفت و گاز از پیرامون و نزدیکی آن، اهمیتی استراتژیکی دارد.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

جمهوری آذربایجان دو دیپلمات فرانسوی را اخراج کرد

الهام علی‌اف پرچم جمهوری آذربایجان را در پایتخت قره‌باغ برافراشت

ارمنستان و آذربایجان مناقشه بر سر قره‌باغ کوهستانی را به دیوان بین‌المللی دادگستری می‌برند