نگاهی گذرا به زندگی سیاسی شیمون پرز

آگهی

شیمون پرز، یکی از مهمترین مردان سیاسی اسراییل است. وی که سابقۀ نخست وزیری، ریاست جمهوری و نمایندگی مجلس اسراییل را در کارنامۀ خود داشت، همواره یکی از عناصر اصلی رابطه با فلسطینی ها بشمار می آمد. تلاش برای رسیدن به صلح میان دو ملت، یکی از اهدافی بود که خود وی همواره بر آن تاکید می کرد. امری که فلسطینی ها آن را با توجه به عدم پذیرش شرایط خود توسط طرف اسراییلی، یکسویه می دانند.

این برندۀ جایزۀ صلح نوبل در بارۀ غزه و آخرین جنگ در این منطقه با اشاره به اینکه تصاویری که از غزه ارسال می شود، وحشتناک است، می گوید: “ما طالب جنگ نیستیم و مردم غزه را دشمن خود نمی دانیم. تصاویری که از غزه منتشر می شود وحشتناک است اما تنها مردم هستند که می توانند این جنگ را متوقف کنند. مردم غزه و تروریست های آنجا می توانند به جنگ پایان دهند.”

شیمون پرز، روز بیست و چهارم ژوییۀ سال ۲۰۱۴، از صحنۀ سیاسی رسمی اسراییل خداحافظی و بعنوان قدیمی ترین رییس یک کشور، پارلمان را ترک کرد. وی سه بار نیز بعنوان نخست وزیر یا جانشین نخست وزیر، رهبری سیاست داخلی و خارجی اسراییل را بعهده داشت.

رئیس جمهور پیشین اسراییل در سال ۱۹۲۳ در لهستان بدنیا آمد و یازده سال بعد به همراه والدینش به فلسطین آمد. وی در ۲۴ سالگی و با حمایت دیوید بن گوریون (نخست وزیر وقت) به سازمان دفاع اسرائیل، هاگانا پیوست.

در سال ۱۹۵۲ به وزرات دفاع منصوب و هدایت برنامۀ مخفی اسرائیل برای تبدیل شدن به یک قدرت هسته ای به وی سپرده شد.

شیمون پرز، در دولت گولدا مایر، وزیر مشاور وی بود و فرماندهی نیروهای نظامی اسراییل و خروج آنها را از شبه جزیرۀ سینا در سال ۱۹۷۵ بعهده داشت.

وی همراه با اسحاق رابین که یکی از رقبای اصلی سیاسی وی در رسیدن به نخست وزیری بود، مذاکره با یاسر عرفات، رهبر فلسطینی ها را در گفتگوهای صلح پیش برد. این مذاکرات سرانجام به امضای پیمان صلح اسلو انجامید.

این پیمان صلح، جایزۀ صلح نوبل را به طور مشترک نصیب این سه نفر کرد. پیمان صلح و جایزۀ نوبل، امید به برقراری و استقرار صلح را در خاورمیانه افزایش داد.

امیدی که چندان دوام نیاورد و با ترور اسحاق رابین در روز چهارم نوامبر ۱۹۹۵ توسط یک اسراییلی افراطی در اعتراض به صلح با اعراب، رنگ باخت. شیمون پرز که در صحنۀ این ترور حضور داشت، بعنوان کسی که نخست وزیر ترور شده را در راه رسیدن به پیمان اسلو همراهی کرده است، محبوبیت زیادی پیدا کرد اما این محبوبیت برای پیروزی بر بنیامین نتانیاهو در رسیدن به نخست وزیری کمکی به وی نکرد.

در مقابل، روند صلح میان اسراییلی ها و فلسطینی ها با چالش های زیادی روبرو شد.

وی که در فاصلۀ پس از ترور اسحاق رابین تا انتخابات پارلمان ۱۹۹۶، چند ماه بطور موقت رهبری دولت را در اختیار داشت، در انتخابات پارلمانی ۱۹۹۶ و در راس حزب کارگر اسراییل، از بنیامین نتانیاهو شکست خود و نتوانست به نخست وزیری برسد. با اینحال، دو بار بعنوان نخست وزیر اسراییل منصوب شد و در مجموع سه بار در این مقام ایفای نقش کرد.

در سال ۲۰۰۵، با ترک حزب کارگر و پیوستن به حزب کادیما، همگان را متعجب کرد. حزب کدیما توسط آریل شارون، رییس جمهوری پیشین اسراییل بنیان گذارده شده بود.

با به کما رفتن آریل شارون، نخست وزیر آنزمان اسراییل در ژانویۀ ۲۰۰۷، ایهود اولمرت در راس حزب کدیما به نخست وزیری رسید و شیمون پرز نیز جایگاه معاونت نخست وزیری را کسب کرد.

تحت همین عنوان در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۷ شرکت کرد و توسط کنست یا پارلمان اسراییل در مرحلۀ دوم رای گیری به این عنوان منصوب شد. شیمون پرز که خواهان صلح با اعراب بود، طرح بازار مشترک خاورمیانه را ارائه داد و امیدوار بود که این طرح به صلح در منطقه کمک کند. با اینحال، حفظ منافع و رسیدن به اهداف اسراییل همچون دیگر سیاستمداران این کشور برای شیمون پرز نیز در اولویت قرار داشت.

در ژوئن سال ۲۰۱۴، یکماه پیش از پایان دورۀ ریاست جمهوری، شیمون پرز به دعوت پاپ فرانچسکو همراه با محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطین به واتیکان سفر کرد. پاپ فرانچسکو امیدوار بود که این سفر یک فرصت برای رهبران این دو ملت به منظور هموار کردن راه رسیدن به صلح آنهم در حالیکه مذاکرات متوقف شده بود، باشد.

شیمون پرز در آن سفر با عنوان اینکه صلح آسان به دست نمی آید، گفت: “برای رسیدن به توافق صلح باید قربانی داد. بدون صلح، ما کامل نیستیم و هنوز برای رسیدن به این منظور و انجام این ماموریت انسانی فرصت داریم.”

به فاصلۀ چند روز بعد از این سخنان بود که جنگ خونینی میان اسراییل و حماس در غزه آغاز شد که به کشته شدن صدها نفر از مردم غزه انجامید.