آگهیانتخاب دونالد ترامپ بسیاری از رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران و تحلیلگران را بهت زده کرد. «نتایج آخرین نظرسنجی‌ها» در هفته‌های گذشته این بار هم مثل برکسیت حاکی از پیروزی طرفدارانِ وضع موجود بر رقیب «عوام‌گرا» بود. با این حال نتیجه انتخابات کاملا خلاف نتایج نظرسنجی‌ها بود.
پس از واکنش‌های محتاطانه رهبران اروپایی و تبریک‌های گرم ولادیمیر پوتین ومحمد اشرف‌غنی، واکنش‌های نخستین مقام‌های ایرانی به این انتخاب «غیرمنتظره»، یکی از سوژه‌های مورد توجه رسانه‌های اروپایی و آمریکایی بود: «ایران از رئیس جمهوری جدید آمریکا می‌خواهد تا به توافق هسته‌ای پایبند باشد.» این گفته محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با سخنان حسن روحانی در جلسه هیات دولت، واکنش رسمی تهران به تعیین تکلیف جانشین باراک اوباما تلقی شد: «عزت و استقلال ایران در این است که مواضع ما فقط از خواست و اراده مردم ایران اثر می‌پذیرد و با تغییرات در دولت‌های خارجی تغییر نمی‌کند… نتیجه انتخابات آمریکا، اثری در سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران ندارد.»
#Iran says #PresidentTrump should stay committed to the #nuclear deal #OPEC#oil#Elections2016#sanctions#OOTThttps://t.co/b00SPPLifdpic.twitter.com/HJlRHLnXsI
— Christopher Johnson (@chris1reuters) November 9, 2016
برجام و تحریم‌های ایران
تهدیدهای انتخاباتی دونالد ترامپ علیه توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵، یکی از جنجالی‌ترین مواضع نامزد جمهوریخواهان در جریان کارزارهای انتخاباتی بود. آقای ترامپ برجام را یکی از بدترین توافق‌هایی که در تاریخ امضا شده است می داند. او چند ماه پیش گفته بود که با وضع تحریم‌های بسیار بیشتر علیه ایران برای توافقی مذاکره خواهد کرد که مثل برجام خنده‌دار نباشد. بسیاری از تحلیلگران و شماری از صاحبان بنگاه‌های اقتصادی اروپایی در ماه‌های گذشته همین مواضع آقای ترامپ علیه تهران را یکی از عوامل تردید و ترس حضور بانک‌ها و موسسات مالی اروپایی در ایران پسابرجام توصیف کرده بودند.
همین نگرانی دستمایه گزارش روزنامه لوپوئن فرانسه درباره چشم‌انداز اجرای توافق هسته‌ای ایران در ماه‌های آینده بود. این روزنامه محافظه‌کار-لیبرال فرانسوی در این باره نوشت: در حالی که مقام‌های ایران در چند ماه گذشته از نحوه رفع تحریم‌ها و اثرات اقتصادی توافق هسته‌ای شکایت داشتند، به قدرت رسیدن ترامپ، امکان حضور سرمایه‌گذاران غربی در این کشور را بیش از پیش کاهش خواهد داد.
حمایت اسرائیل و مساله تاسیس کشور مستقل فلسطین
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، دونالد ترامپ را «دوست واقعی» اسرائیل توصیف کرد. روابط تل‌آویو و واشنگتن در دوران زمامداری کلینتون به سردی گرایید. با وجود ارتباط سنتا نزدیک میان دموکرات‌ها و لابی‌های حامی اسرائیل در عرصه سیاست آمریکا، این بار دولت راست‌گرای اسرائیل از انتخاب یک جمهوری‌خواه به ریاست جمهوری آمریکا راضی به نظر می‌رسد. نفتالی بنت، وزیر آموزش و پرورش اسرائیل از حزب راست‌گرای «خانه یهودی (بیت یهودی)» مساله تاسیس کشور مستقل فلسطین را با توجه به انتخاب شدن ترامپ، عملا مساله‌ای «مختومه و امری مربوط به گذشته توصیف کرده است.» روزنامه تایمز اسرائیل با انتشار تحلیلی بلند، سناریوهای احتمالی برخورد ترامپ با ایران و تاثیر آن بر مناسبات خاورمیانه و دولت خودگردان فلسطینی را بررسی کرده است.
L’impact d’une présidence Trump sur Israël https://t.co/qQZ70oPdOXpic.twitter.com/f80Eixiicl
— The Times of Israel (@TimesofIsraelFR) 8 novembre 2016
بحران‌های خاورمیانه، ایران و عربستان سعودی
واکنش کشورهای عرب خاورمیانه به پیروزی ترامپ در بستر رقابت‌های ایران و عربستان سعودی یکی دیگر از زوایای توجه رسانه‌های بین‌المللی به مساله تاثیرات بین‌المللی انتخابات آمریکا بود. خبرگزاری فرانسه با انتشار گزارشی تبریک ملک سلمان، پادشاه سعودی و دیگر امرای کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس به ترامپ را، تلاشی از سوی پادشاهی‌های نفت‌خیز عرب در رقابت‌های منطقه‌ای با ایران برای گرم کردن مجدد روابط با ایالات متحده آمریکا توصیف کرد. روابط عربستان سعودی و متحدان منطقه‌ای آن با آمریکا از زمان توافق هسته‌ای ایران و پیشنهاد اوباما به ریاض برای تقسیم قدرت منطقه‌ای با ایران، به سردی گراییده بود. با این حال سیاست «انزوا گرایانه» آقای ترامپ و تمایلی که وی برای سهیم کردن متحدان آمریکا در هزینه‌های دفاعی خارجی این کشور ابراز کرده، می‌تواند حاکی از این واقعیت باشد که انتخاب وی به سمت ریاست جمهوری ایالات متحده، به خودی خود باعث احیای مجدد روابط سنتی واشتگتن و کشورهای عرب منطقه نخواهد شد.
Le Moyen-Orient en crise appelle Trump à s'engager https://t.co/ISyZYSbr7e#Election2016#AFPpic.twitter.com/AvG4vvQOAO
— AFP USA (@AFPusa) November 9, 2016
بیشتر بخوانید: توقیف کاروان‌های تسلیحاتی ایران به یمن؛ هیلاری کلینتون به عربستان نزدیک‌تر می‌شود؟
احتمال نزدیکی به روسیه، مبارزه با داعش و مساله ایران
دولت و رسانه‌های شبه دولتی و رئیس جمهوری روسیه حمایت خود از ترامپ را پنهان نکرده اند. این احتمال وجود دارد که دونالد ترامپ برای کاستن از بار مسئولیت‌های نیروهای نظامی آمریکا در خارج از مرزهای این کشور، سیاست همگرایی بیشتر با روسیه را دستکم در بحران سوریه در پیش بگیرد. گروهی از ناظران، صرف اعلام نتیجه انتخابات آمریکا را انگیزه‌ای برای دولت سوریه و دو متحدش به منظور به راه انداختن حمله‌ای سنگین در حلب ارزیابی کرده اند.
With #USElections result and #Russia & #Iran support, motivated pro-govt forces in Syria preparing for attack in E. #Aleppo. https://t.co/kWEE5j28EY
— Ruslan Trad (@ruslantrad) November 9, 2016
برخی تحلیلگران هم اتحاد میان ایران و روسیه در بحران سوریه را عاملی برای در امان ماندن جمهوری اسلامی از سیاست‌های سختگیرانه ترامپ عنوان کرده اند.
Reactions from Iran are positive to #Trump's elex. Hailing his possible detente with Russia, predicting it's easy to deal with a businessman
— Bozorgmehr Sharafedi (@bozorgmehr) November 9, 2016
پیروزی ترامپ؛ تضعیف اعتدال و تقویت اصولگرایان در ایران
خبرگزاری رویترز با انتشار تحلیلی، به قدرت رسیدن دونالد ترامپ را عاملی برای اتحاد و تقویت نیروهای تندرو در ایران دانسته است. مقام‌های ایرانی از اصولگرا گرفته تا دولتمردان اعتدال و امید، در ماه‌های گذشته از کم اثر بودن رفع و تعلیق تحریم‌ها در اقتصاد ایران گلایه کرده اند. نیروهای اصولگرا دولت حسن روحانی را به «چیدن همه تخم‌مرغ‌هایش در سبد مذاکرات هسته‌ای» متهم می‌کنند. ادامه رکود اقتصادی در ایران با وجود کنترل نرخ تورم، و امتناع موسسات مالی خارجی از ورود به بازار ایران، با وجود لغو تحریم‌های هسته‌ای، از جمله انتقادات جناح اصولگرای ایران به حسن روحانی است. اگر ترامپ در اتخاذ قوانین سختگیرانه علیه ایران با کنگره همراه باشد، احتمال تقویت گفتمان اصولگرایان دستکم در لایه‌هایی از جامعه ایران دور از ذهن نیست.
گزارش تحليلى رويترز: پيروزى #ترامپ به احتمال زياد به تقويت تندروها در #ايران و هراس سرمايه گذاران خارجى مى انجامد. https://t.co/qZYqShm8sb
— Mehran Ahmadi (@mehranio) November 9, 2016