روباتهایی که در آینده جای مشاغل انسانی را می گیرند (نظر آزاد)

آگهی

نویسنده: شین ولش، محقق اخلاق مداری روباتها از دانشگاه «کانتربری»، نیوزیلند

روباتها در آینده جای مشاغلی را که انسانها انجام می دهند، می گیرند. ماشینی شدن از زمان انقلاب صنعتی تاکنون باعث حذف بسیاری از مشاغلی شده که توسط بشر انجام می گرفته است. رانندگی یا بنایی بزودی جزء مشاغلی خواهند بود که منسوخ می شوند. روباتها حتی مشاغلی مثل وکالت یا پزشکی را که عملکردهای روانی انسان در آنها دخیل هستند، تهدید می کنند.

کارل فری و مایکل ابسورن، از مدرسه بازرگانی آکسفورد پیش بینی می کنند که طی ده یا سه دهه آینده، با بیکاری گسترده ناشی از پیشرفت فناوری روبرو خواهیم بود. به نظر آنها حدود ۵۰ الی ۷۵ درصد کارهایی که امروز بدست بشر انجام می شود در مقابل ماشینی شدن آسیب پذیر هستند.

اما سوال این است که آیا در آینده برای کسانی که به خاطر روباتها شغلشان را از دست داده اند، به اندازه کافی شغل جدید ایجاد خواهد شد؟

پاسخ به این پرسش نیاز به زمان دارد. اگر پیش بینی فری و اسبورن، درست از آب دربیاید، یعنی اگر ماشینی شدن مشاغل هم ارزان تر باشد و هم قابلیتهای روباتها بیشتر بشود، خیلی منطقی است که کارفرماها به جای استخدام انسانها به خریدن روباتهای روی بیاورند.

در نتیجه، مثلا خواهیم دید که کامیونهای بدون راننده، رانندگان کامیون را بیکار می کند. حتی ممکن است روباتها قادر باشند کار بار زدن و حمل و نقل به انبار را انجام بدهند، یا جایگزین کارکنان مخصوص خدمات در مغازه ها بشوند.

این تحولات باعث بیکاری میلیونها نفر می شود. سرنوشت این افراد چه خواهد شد؟ اگر جایگزین کردن در ازای کارهایی که از دست می رود و در آینده توسط روباتها انجام می شود مشاغل جدید بوجود نیاید، میزان بیکاری زیاد می شود.

تهدید روبات ها برای اشتغال آهسته پیش می رود. اگر پیش بینی ها واقعیت پیدا کنند، سیاستمداران و جامعه چند سال وقت خواهند داشت که برای مشکل بیکاری در اثر پیشرفت فناوری چاره ای بیاندیشند.

تیم دانلوپ نویسنده کتاب «چرادر آینده از کار خبری نیست» می گوید دولتها دیگر نباید تظاهر کنند که مشاغل باز خواهند گشت. بلکه باید به شکل جدی شروع به تفکر در باره دنیایی کنند که در آن کار وجود ندارد. مانند بسیاری دیگر دانلوپ طرفدار تضمین «درآمد پایه همگانی» است.

پیش بینی لزوما تحقق نمی یابد. شاید اصلا هیچ دلیلی برای نگرانی نباشد. شرکتهای تجاری مشاغل جدیدی را که هنوز کسی خوابش را هم ندیده است، بسرعت بوجود خواهند آورد که جای شغل های قدیمی را خواهد گرفت.

اما ناظران به روند اخیر در فناوری اشاره می کنند. شرکتهای تازه تأسیس فناوری با پرسنل بسیار کم بسرعت در بازار سهام ارزش فراوان کسب می کنند. سایتهایی مانند یوتیوب و اپلیکیشنهایی نظیر اینستاگرام و «واتس آپ» به بهای چند میلیارد دلار خریداری شدند، در ابتدا فقط دهها کارمند داشتند و نه هزاران کارمند. این نگرانی وجود دارد که برای انبوه رانندگان کامیون، دستیار مغازه ها و کارگران انبارِ بیکارشده، تعداد مشاغل در حوزه فناوریهای عالی نسبتاً کم باشد.

اگر نرخ بیکاری به یک دهم برسد و بعد به یک پنجم، و بعد به جایی برسد که از هر دو نفر یک نفر، یا از هر سه نفر دو نفر بیکار باشند و هیچ امیدی به یافتن کار در آینده نداشته باشند،- چون روبات سریعتر و ارزانتر ۲۴ ساعت و هر ۷ روز هفته بدون شکایت کار می کند- فشار بر بودجه های رفاهی دولتها به شکل پیوسته بیشتر می شود.

مارتین فورد نویسنده کتاب «ظهور روباتها» The Rise of the Robots داستانی در باره هنری فورد دوم و والتر رویتر رئیس اتحادیه کارگران خودروساز نقل می کند. این دو مشغول بازدید از کارخانه ای اتوماتیک بودند و فورد خواست سر به سر والتر رویتر بگذارد، بنابراین از او می پرسد: «والتر چطور از این روباتها حق عضویت در اتحادیه خواهی گرفت؟» و رویتر بلافاصله این پاسخ را داده است: «هنری چطور این روباتها را مجبور خواهی کرد خودروهایت را بخرند؟»

من فکر می کنم این مشکل اصلی است. روبات وضعیتی را به وجود می آورد که کار انسان توان رقابت با کار روبات را ندارد و سهم کار انسان در درآمد ملی افت خواهد کرد. توماس پیکتی اقتصاددادن فرانسوی استدلال می کند که سهم سرمایه در درآمد ملی مدتی است که در حال رشد است. بر اساس تحلیل پیکتی جامعه به سوی اختلاف شدید ثروت همانند آنچه در زمان آستین و بالزاک وجود داشت باز می گردد. اگر روبات که سرمایه ای است که کار هم می کند کاملا جای کار انسان را بگیرد سهم کارگران در درآمد ملی به صفر میل خواهد کرد. در آن صورت چه کسی محصول کار روباتها را خواهد خرید؟

به این دلیل بسیاری فکر می کنند که سرمایه به حمایت از «درآمد پایه همگانی» برخواهد خواست. گزینه دیگر تأمین هزینه های فزاینده از طریق مالیات است، یا سیاستگذاری علیه استفاده از روبات برای حفظ بازار توده هایی- که درآمد کافی برای خریدن آن چه است که با سرمایه تولید می شود.

واقعیت دارد که روبات جای بسیاری از انسانها را خواهد گرفت. چیزی که باید پرسید این است که آیا مشاغل جدید به اندازه ای به وجود خواهد آمد که جای شغلهایی را که در اثر استفاده از روبات از میان رفته است پر کند. اگر پاسخ منفی باشد و اگر شغل جایگزین پیدا نشود جامعه با چالش بزرگی در سیاستگذاری ها روبرو خواهد بود.

نکات عنوان شده در این مقاله منعکس کننده نظر یورونیوز نیست