نوروز در جهان: از رواداری اجتماعی تا ممنوعیت سیاسی و حرمت مذهبی

نوروز در جهان: از رواداری اجتماعی تا ممنوعیت سیاسی و حرمت مذهبی
نگارش از مسعود سالاری
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button
آگهی

برگزاری جشن باستانی نوروز که خاستگاهی غیر اسلامی دارد در ایران و جوامع باورمند به آن در کشورهای دیگر که عمدتا مسلمان هم هستند، همواره با چالش‌ها و موانعی روبرو بوده است.

مراسم شادانه نوروز با مناسبت‌های سوگوارانه شیعیان در تناقض است. همزمانی سال نو با مناسبت‌های سوگواری مذهبی از زمان انقلاب اسلامی ایران به این سو کمتر روی داده، اما برای حاکمیت رسمی ایران در هر صورت اولویت با مناسبات و مراسم مذهبی است.

رویکرد جمهوری اسلامی ایران به مراسم اجتماعی و فرهنگی نوروز همواره مدارا بوده است، گرچه نظام می‌کوشد تا در ادبیات رسمی و رسانه‌ای خود با تغییر نام جشن‌ها و مراسم مثل «چهارشنبه سوری» به «چهارشنبه آخر سال» و «سیزده بدر» به «روز طبیعت»، برخی مظاهر و نمادهای نوروز و ایران باستان را کمرنگ کند.

نیروی انتظامی و قوه قضاییه ایران بیش از همه در زمان جشن همگانی چهارشنبه سوری وارد عمل می‌شوند تا با زیاده‌روی در آتش‌بازی یا احیانا سوء‌استفاده‌های سیاسی از آن برخورد کنند. اما به طریق اولی و در تمام سال، علیه نمودهای آزادی جوانان و آن دسته از رفتارهای اجتماعی که آن را«ناهنجار» می‌خوانند، وارد عمل می‌شوند.

نوروز در ترکمن صحرا

#نوروز
ترکمن صحرا pic.twitter.com/mbHh7nGvOI

— Надия-наденка (@ME_sonata) 23 mars 2017

مردم برخی کشورها مثل تاجیکستان این بخت را دارند که با لباس‌های رنگی و شاد خود در جشن‌های همگانی و رسمی نوروز شرکت کنند. ایرانیان مهاجر در کشورهای مختلف جهان نیز به دور از محدودیت‌های داخل ایران نوروز را با رقص و پایکوبی و گاه در قالب کارناوال در خیابان‌ها جشن می‌گیرند.

کردهای عراق نیز محدودیت خاصی در برگزاری مراسم نوروز ندارند. اما رقص‌های دسته‌جمعی و مراسم آتش افروختن کردهای ایران به ویژه اگر آب و رنگ سیاسی داشته یا با شعار و ترانه قوم‌گرایانه همراه باشد، مشمول برخوردهای رایج حکومت در سایر مناطق است.

امسال در افغانستان پس از آن که چند تن از پیشوایان مذهبی نوروز را حرام اعلام کردند، بسیاری از رسانه‌ها و مردم با این فتواها مخالفت نموده از رهبران مذهبی خواستند تا به جای نوروز، هراس‌افکنی و عملیات انتحاری را حرام اعلام کنند.

ویدئویی از یک بحث تلویزیونی در مورد اعلام حرام بودن نوروز در افغانستان

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه نیز امسال به دلایل سیاسی و امنیتی برگزاری مراسم نوروز را در استان‌های کردنشین این کشور ممنوع اعلام کرد. با این حال کردهای ترکیه به ویژه در دیار بکر مراسم نوروز خود را به رغم فرمان ناهیانه اردوغان و به نشانه مخالفت با آن، جشن گرفتند.

به این ترتیب فشارها برای حذف یا کمرنگ کردن جشن کهن نوروز تقریبا اثری نداشت و نوروز ۹۶ همچون سال‌های دیگر به نقطه پیوند مردمی بدل شد که در کشورهای مختلف و به فراخور آداب و رسوم و فرهنگ خود، نوزایش طبیعت در بهار و فرا رسیدن سال خورشیدی تازه را گرامی می‌دارند.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

رونق دوباره سنت قاشق‌زنی در ایران

پیام نوروزی دونالد ترامپ: سپاه نماد دشمن، خشکسالی و دروغ مورد نظر داریوش کبیر است

این سه‌شنبه شب یا آن سه‌شنبه شب؟ چهارشنبه‌سوری امسال دقیقاً چه روزی است؟