دانشمندان معتقدند ریزجلبکهای تک یاخته ممکن است زندگی ما را، از مواد غذایی و درمانی گرفته تا آراستگی ظاهری بکلی متحول کنند. پیش شرط این تحول، تولید این ریز موجودات با خصوصیات مناسب و در ابعاد انبوه است
از غذا تا درمان و حتی آراستگی ظاهری، دانشمندان معتقدند موجودات تک یاخته آزمایشگاهی ممکن است جنبه هایی از زندگی ما را بکلی متحول کنند ولی باید آنها را با خصوصیات مناسب و در ابعاد انبوه تولید کنیم.
بخش پژوهش دانشگاه وگنینگن (Wageningen) در هلند، یک مرکز تخصصی در زمینه غذای سالم و محیط زندگی است. این مرکز در بیست سال گذشته روی ریزجلبکهایی مطالعه می کند که در لوله های آزمایشگاهی حاوی آب دریا نگه داری می شوند. کمی هوا و نور خورشید برای رشد و تکثیر سریع این موجودات کافی است.
هانس ریت، هماهنگ کننده پروژه «میراکلز» (MIRACLES) می گوید: «این یک گیاه سبز میکروسکوپی است که به آن ریز جلبک می گوییم. دلیل علاقه ما به پژوهش در مورد این گیاهان این است که آنها منبع تولید مثل انواع گونه های پایدار در مقیاس بزرگ هستند.»
#Microalgae: a great raw product for industry, we should learn to mass-produce it at low cost,
miraclesproject</a>'s Hans Reith told me at <a href="https://twitter.com/WUR">WURpic.twitter.com/dgzZob01Xb— Denis Loctier (@loctier) 1 juin 2017
ریز جلبکها در تولید غذای حیوان و انسان، محصولات آرایشی و بهداشتی و حتی در تولید پلاستیک کاربرد دارند. هر سلول، مخزنی از روغنهای مختلف، پروتئین، آنتی اکسیدان و ویتامین های گوناگون است. هانس ریت در ادامه افزود: «آنها را در آب دریا کشت می دهیم. بسیاری از محصولات کشاورزی در آب شور دریا رشد نمی کنند. ما می توانیم این شیوه کشت محصول را روی خاک غیر حاصلخیز، مثلا در صحرا و یا در زمینهای نامناسب برای کشاورزی پیاده کنیم.»
این برنامه از حمایت مالی یک پروژه پژوهش اروپایی برخوردار است. روغن ریزجلبکها برای صنایع غذایی، و پروتئین و آنتی اکسیدان آن برای محصولات غذایی و بهداشتی آرایشی قابل استفاده است. فیلیپ ویلمز، کارشناس اقتصاد همکار این پروژه با اشاره به کاربستهای این موجودات میکروسکوپی می گوید: «این ارگانیسم زیبایی است که به رنگ سبز، قرمز و زرد رشد می کند. شکل ظاهری جالب یکی از کاربردهای آن است. بعلاوه ما روی ارزش تغذیه ای جلبک هم کار کردیم. محصولی پایدار است و می تواند بالقوه، نوعی شیوه کشاورزی نوین بدون نیاز به زمین حاصلخیز باشد.»
پروژه پژوهشی ریزجلبک از نظر اقتصادی نیز تجربه شده است. یک شرکت اسپانیایی سالانه دو تن ریزجلبک تولید می کند. پژوهشگران پس از آزمایش صدها گونه، بهترین ریزجلبک با بهترین خصوصیات را برگزیده اند. آنها با محاسبات کامپیوتری بسیار دقیق از یک تک سلول، حجم انبوهی از آنها را تولید می کنند. کارلوس اونامونزاگا، دانشمند دریایی می گوید: «با خنک کردن تیوبها، دما را کنترل می کنیم. پ هاش محیط، نور و اندازه اکسیژن را با دقت تحت نظر داریم. زندگی در این محیط نامناسب ساده نیست، ولی هدف ما تولید و استخراج مواد زنده از این جلبکها است.»
یکی از هدفهای اصلی این پروژه، ابداع نوآوری های بیشتر برای خط تولید ارزان، ساده و با بازده بیشتر است. اما در زمینه جنبه های کاربست تجاری این ریز جلبکها، یک شرکت پرتغالی از آنها برای تولید غذای ماهی استفاده کرده است. صنعت روبه رشد آکواریوم موجودات آبزی، به منبع قابل اتکا تامین غذا نیاز دارد. ریزجلبکها در مواد غذایی جدید بکار برده می شوند. خورخه دیاز، پژوهشگر زیست دریایی توضیح می دهد: «ما در باره تاثیر کاربرد ریزجلبک در غذای ماهی، خواص و یا احیانا بی فایده بودن آن تحقیق می کنیم. البته تا به حال اثرات مثبتی از آن دیده ایم. یکی از جنبه های دیگر تحقیق ما بررسی تاثیر آن در سیستم ایمنی بدن و سلامت کلی موجودات آبزی است.»
اولین نتایج نشاندهنده تاثیر مثبت ریزجلبک در بچه ماهی ها است. محققان امیدوارند با ادامه پژوهش در ماهی بالغ، در نهایت به یک مدل تجاری موفق و سازگار با محیط زیست برای کاربست ریزجلبکها دست یابند.