چرا از نظر علی مطهری «آتش به اختیار» دو طرفه است؟

چرا از نظر علی مطهری «آتش به اختیار» دو طرفه است؟
نگارش از Hossein Alavi
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button
آگهی

گزارش تحلیلی

علی مطهری نایب رئیس مجلس ایران روز چهارشنبه ۲۴ خردادماه در گفتگو با خبرگزاری مجلس، به تفسیر سخنان رهبر جمهوری اسلامی در جمعی از دانشجویان و استفاده از عبارت «آتش به اختیار» پرداخت و گفت «آتش به اختیار دوطرفه است.»

رهبر جمهوری اسلامی ایران یک هفته قبل و در یک سخنرانی که به نقد سیاست های دولت حسن روحانی مربوط بود از جمله گفت: «آنجایی که احساس می‌کنید دستگاه مرکزی اختلالی دارد و نمی تواند درست مدیریت کند، آنجا آتش‌به‌اختیارید، یعنی باید خودتان تصمیم بگیرید، فکر کنید، پیدا کنید، حرکت کنید، اقدام کنید.»

این سخنان که واکنشی گسترده در رسانه ها و شبکه های اجتماعی و جامعه سیاسی ایران داشت، به عنوان دعوت از هواداران رهبر برای تصمیم گیری و اقدام مستقل علیه سیاست های دولت تلقی شد که می تواند به نوعی از هرج و مرج سیاسی دامن بزند.

علی مطهری در ارائه برداشت خود از این سخنان از جمله گفت: «فکر می کنم مقصود مقام رهبری از تعبیر “آتش به اختیار” این است که اگر مسئولان به وظایف خود عمل نکردند، دانشجویان و سایر اقشار موظف اند که خود اقدام کنند؛ این امر شامل همه حوزه ها می شود، اعم از فرهنگی، سیاسی و اقتصادی.» وی در توضیح این برداشت خود به ویژه آنجا که به دانشجویان یعنی مخاطبان اصلی آقای خامنه ای مربوط می شود گفت: «به عبارت دیگر مخاطب این دستور در دانشگاه ها، هم بسیج دانشجویی و جامعه اسلامی دانشگاهیان هستند که صرفا از نظام دفاع می‌کنند و هم انجمن‌های اسلامی که انتقادهایی به نظام دارند. در واقع دو طرف آتش به اختیارند.»

استفاده رهبر جمهوری اسلامی از توصیه به دانشجویان برای «آتش به اختیار بودن» از آن جهت با شگفتی و حتی نگرانی بخش مهمی از جامعه سیاسی ایران و بویژه حامیان حسن روحانی روبرو شد که آقای خامنه ای در واکنش به ناامیدی و نارضایتی مخاطبان خود از نتیجه انتخابات ریاست جمهوری از چنین عبارتی استفاده کرد و گفت: «اینکه حالا یک جایی ما گفتیم نشد، در یک جایی فلان مقصود را داشتیم تحقّق پیدا نکرد، مطلقاً بایستی اجازه ندهید که یأس و ناامیدی بر شما غالب بشود.»

نایب رئیس مجلس اما در تفسیر سخنان رهبر جمهوری اسلامی، مستقل از اینکه این تفسیر منطبق با نظر رهبر باشد یا نه، کاربرد «آتش به اختیار بودن» را نه فقط برای منتقدان و مخالفان دولت روحانی بلکه برای طیف های سیاسی دیگر نیز مجاز می داند.

آقای مطهری در گفتگو با خبرگزاری خانه ملت، در این ارتباط گفت: «مثلا اگر در دانشگاهی مسئله نظارت بر پوشش اسلامی نادیده گرفته و منجر به ولنگاری شد، دانشجویان موظف اند خود وارد عمل شوند. یا اگر آزادی بیان مخدوش شد و به منتقدان حکومت اجازه اظهار نظر داده نشد، یا افرادی را بدون حکم قضایی و بر خلاف قانون اساسی حصر خانگی کردند و یا مدیران کانال‌های تلگرامی پرمخاطب را قبل از انتخابات بدون هرگونه توضیحی بازداشت طولانی مدت کردند یا دانشجویان و خبرنگارانی را به اتهامات واهی و با انگیزه سیاسی بازداشت یا ستاره‌دار کردند، در اینجا دانشجویان و بلکه سایر اقشار مردم آتش به اختیارند چون مسئولان به وظیفه خود عمل نکرده اند.»

هرچند توصیه رهبر جمهوری اسلامی در جریان انتخابات ریاست جمهوری و پس از آن، پرهیز از هرگونه دو قطبی کردن جامعه بر مبنای رشد دو نوع تفکر و سمت گیری سیاسی است و تفسیر او از شرکت گسترده مردم در انتخابات بر مبنای اعتماد یکپارچه رای دهندگان به نظام و نه رقابت بین دو نوع تفکر و سمت گیری است، اما سخنان روز چهارشنبه آقای مطهری و نمونه های مورد اشاره او، بار دیگر بیان این واقعیت است که چه در لایه های مختلف حکومت و چه در جامعه، مدت هاست که دو نوع گفتمان و دو سمت گیری مختلف چه در عرصه سیاست داخلی و چه سیاست خارجی شکل گرفته است.

در حقیقت تعبیر و تفسیر نایب رئیس مجلس از دو طرفه بودن فرمان «آتش به اختیار»، مبتنی بر باور او به وجود گرایش ها و طیف های سیاسی و فرهنگی مختلف شکل گرفته در جامعه ایران و بنابراین حق شهروندی هر یک از این گرایش ها برای به رسمیت شناخته شدن و در صورت لزوم استفاده دوطرفه از این فرمان است.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

محققان در آلمان: رانش شدید زمین در روستای حسین‌آباد ایران نتیجه ساختن یک سد بود

نقش کلیدی فلات ایران در مهاجرت انسان؛ حلقه گمشده تاریخ پیدا شد

مسیح علی‌نژاد در گفتگو با یورونیوز: ایران بدون جمهوری اسلامی به نفع بقیه جهان خواهد بود