آگهیبراساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، بارداری دختران کمتر از ۲۰ سال به «بارداری نوجوانان» تعبیر می‌شود. گرچه بارداری و زایمان نوجوانان پدیده جدیدی نیست، اما در دهه‌های اخیر به دلیل اهمیت یافتن این پدیده از لحاظ پزشکی و اثرات آن بر سلامت نوزادان و مادران، مورد توجه نهادهای پژوهشی قرار گرفته است.
برخلاف باور اذهان عمومی، درصورت برقرار شدن رابطه جنسی محافظت نشده، بارداری در نوجوانان ممکن است حتی پیش از آغاز عادت ماهانه نیز رخ دهد.
علیرغم باورهای رایج که این پدیده را تنها مختص کشورهای آسیایی و آفریقایی می‌دانند، در میان کشورهای غربی نیز آمار بارداری نوجوانان شگفتی‌ساز است.
گرچه بارداری در نوجوانان کمتر از ۲۰ سال همواره با خطراتی برای مادر و نوزاد همراه است، اما بارداری بویژه در سنین۱۰ تا ۱۴ سال نگران‌کننده‌تر است، چرا که بارداری و زایمان در این سنین میتواند آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیری به نوجوان وارد کرده و در صورت زایمان، نوزاد نیز دچار مشکلات عدیده‌ای خواهد شد.
جدیدترین گزارش‌های منتشر شده در اینباره نشان می‌دهند که دو کشور اروپایی رومانی و بلغارستان بالاترین آمار بارداری نوجوانان ۱۰-۱۴ ساله را در بین کشورهای اروپایی دارا هستند. به عنوان مثال در سال ۲۰۱۵ از هر ۱۰ بارداری یکی متعلق به نوجوانان و یا کودکان ۱۰ تا ۱۴ بوده است و در مجموع حدود ۱۰۰۰ بارداری در میان نوجوانان این رده سنی در این دو کشور ثبت شده است.
همچنین براساس آمارها، نه تنها بیشترین تعداد بارداری، بلکه بالاترین میزان زایمان مادران نوجوان ۱۰-۱۴ ساله نیز متعلق به کشورهای اروپای شرقی است. در این میان آمار مربوط به بریتانیا واقع در سمت غربی اروپا، با تعداد ۳ زایمان به ازای هر ۱۰۰ بارداری نیز جالب توجه است.
میزان بارداری نوجوانان در کشورهای مختلف
میزان بارداری در نوجوانان در کشورهای مختلف متفاوت است. با اینحال آمارها نشان می‌دهد که میانگین جهانی که در دهه ۶۰ میلادی حدود ۸۵ بارداری به ازای ۱۰۰۰ بارداری بوده است، در طی دهه‌های گذشته کاهش یافته و به کمتر از نصف رسیده است. گرچه همچنان تفاوت زیادی بین آمار کشورهای جهان وجود دارد.
وضعیت اقتصادی، تحصیلات و توسعه‌یافتگی کشور محل زندگی از مهمترین عوامل موثر بر این پدیده هستند.
نوجوانان کشورهای آفریقایی که به دلیل فقر اقتصادی و کمبود آموزش از توسعه‌یافتگی کمتری برخوردارند در لیست کشورها با تعداد بیش از ۱۰۰ بارداری به ازای هر ۱۰۰۰ بارداری هستند.
آمار کشورها با تعداد کم بارداری به لحاظ جغرافیایی پراکنده است و اغلب قاره‌ها را در برمی‌گیرد. البته باید توجه داشت در برخی کشورها چون لیبی و کره‌شمالی عوامل دیگری چون کمبود امکانات معیشتی بر تعداد کم بارداری و بخصوص بارداری نوجوانان موثر است. در چین نیز سیاست کنترل فرزندآوری و نظارت بر بارداری از سوی دولت نیز از عوامل موثر در کاهش آمار مادران نوجوان بوده است.
میزان بارداری نوجوانان در ایران
همانند اغلب کشورهای جهان بارداری نوجوانان در ایران در طی دهه‌های گذشته کاهش یافته است. میزان بارداری نوجوانان در دهه ۶۰ میلادی حدود ۱۵۰ بارداری به ازای هر ۱۰۰۰ بارداری بود که این رقم تا سال ۲۰۱۵ به ۲۶ نفر کاهش یافته است. توسعه اجتماعی و افزایش آگاهی‌های بهداشتی از جمله عوامل موثر بر کاهش بارداری نوجوانان ایرانی هستند.
در عصر کنونی بارداری و زایمان نوجوانان مسئله‌ای بسیار مهم است. بارداری و زایمان در سنین کم میتواند آثار مخرب جبران ناپذیری بر سلامت مادران نوجوان و نوزادان آنها داشته باشد. به علاوه مادر شدن در سنین کم میتواند مانعی بر راه پیشرفت اجتماعی و شغلی نوجوانان در آینده باشد. به همین دلیل این پدیده و راه‌های موثر برای جلوگیری از آن مورد توجه بسیاری از موسسات تحقیقاتی و درمانی است.
آموزش در مورد رابطه جنسی محافظت شده، در دسترس قرار دادن وسایل پیشگیری و همچنین قانونی کردن سقط جنین کمک می‌کند تا بارداری در نوجوانان کاهش یافته و درصورت وقوع بارداری، با داشتن حق انتخاب در مورد سقط جنین و یا نگهداری آن، می‌توان به کاهش اثرات زیانبار این پدیده امیدوار بود.