مذاکرات صلح بین فلسطینیان و اسرائیلی ها از سال ۲۰۱۴ میلادی تاکنون متوقف شده است. این در حالی است که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا بر تعهد خود به از سرگیری مذاکرات برای دستیابی به «توافق نهایی» تاکید کرده است.
آگهیمجمع عمومی سازمان ملل متحد روز پنجشنبه با ۱۲۸ رای موافق در برابر تنها ۹ رای مخالف قطعنامه پیشنهادی علیه به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل از سوی آمریکا را تصویب کرد.
هر چند قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل برخلاف قطعنامه های شورای امنیت ضمانت اجرایی ندارد اما رای گیری در مجمع عمومی طی روزهای اخیر به مناقشه ای دیپلماتیک بین واشنگتن و کشورهای دیگر در سازمان ملل متحد تبدیل شده بود.
این قطعنامه در حالی به تصویب رسید که رئیس جمهوری آمریکا در آستانه رای گیری در مجمع عمومی سازمان ملل نسبت به قطع کمک های واشنگتن به کشورهایی که به قطعنامه رای مثبت دهند هشدار داده بود. نیکی هیلی، سفیر آمریکا در سازمان ملل نیز تاکید کرده بود کاخ سفید کشورهایی را که به قطعنامه رای مثبت دهند به یاد خواهد آورد.
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین بلافاصله پس از رای گیری در مجمع عمومی تصویب این قطعنامه را یک «پیروزی برای فلسطین» دانست. در مقابل بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل ضمن رد نتیجه رای گیری در مجمع عمومی به تشکر از دونالد ترامپ و کشورهایی که به قطعنامه رای مخالف دادند، اکتفا کرد.
بیشتر بخوانید:
موافقان و مخالفان قطعنامه بیت‌المقدس سازمان ملل کدام کشورها بودند؟
واکنشها به قطعنامه مجمع عمومی در مورد بیت‌المقدس؛ از نتانیاهو تا ظریف
مجمع عمومی سازمان ملل انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس را محکوم کرد
آینده بیت المقدس
موضوع تصمیم اخیر رئیس جمهوری آمریکا یکی از اصلی ترین مسائل حل نشده بین فلسطینیان و اسرائیلی ها بود. هر دو طرف کل بیت المقدس یا بخشی از این شهر را پایتخت کشور خود می دانند. در قطعنامه تصویب شده در مجمع عمومی سازمان ملل بر لزوم حل و فصل مناقشه بر سر آینده بیت المقدس در جریان روند مذاکرات صلح بین دو طرف تاکید شده است.
اسرائیل بیت المقدس را به طور یکپارچه پایتخت خود می داند. در مقابل فلسطینیان خواستار تعیین بیت المقدس شرقی به عنوان پایتخت کشور آینده خود هستند. اسرائیل کنترل بخش شرقی بیت المقدس را به دنبال جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷ میلادی در دست گرفت. این در حالی است که جامعه بین المللی به جز تنها چند کشور حق حاکمیت اسرائیل بر بیت المقدس را به رسمیت نمی شناسد.
مقامات دولت دونالد ترامپ بر این باورند که به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل می تواند به پیشرفت روند صلح کمک کند. سفیر آمریکا در سازمان ملل پیش از این تاکید کرده بود که کشورش امیدوار است با به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل رکود به وجود آمده در روند صلح بر طرف شود. به گفته نیکی هیلی عدم به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل و عدم انتقال سفارت آمریکا به این شهر تاکنون کمکی به روند صلح نکرده است.
در مقابل رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه پس از اعلام تصمیم دونالد ترامپ در مورد بیت المقدس از احتمال افتتاح سفارت کشورش در بیت المقدس شرقی سخن گفته بود. وی در جریان برگزاری اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در استانبول نیز از رهبران جهان خواسته بود بیت المقدس را به عنوان «پایتخت اشغال شده کشور فلسطین» به رسمیت بشناسند.
بیشتر بخوانید:
کشورهای اسلامی: نقش آمریکا در مذاکرات صلح خاورمیانه تمام شد** **
اردوغان خطاب به ترامپ: اراده ملت‌ها را نمی‌توان با دلار خرید** **
در حالی که مقامات آمریکایی از احتمال راهگشایی در روند صلح به دنبال تصمیم دونالد ترامپ سخن می گویند اما اکنون فاصله مواضع کشورهای اسلامی از جمله رئیس جمهوری ترکیه با سیاست واشنگتن و تل آویو بیش از گذشته شده است. در این شرایط چه چشم اندازی را می توان برای مذاکرات احتمالی صلح بین فلسطینیان و اسرائیلی ها متصور شد؟
مذاکرات صلح بین فلسطینیان و اسرائیلی ها از سال ۲۰۱۴ میلادی تاکنون متوقف شده است. این در حالی است که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا بر تعهد خود به از سرگیری مذاکرات برای دستیابی به «توافق نهایی» تاکید کرده است.
آگهی
فلسطینیان به میز مذاکرات باز خواهند گشت؟
پس از آنکه دونالد ترامپ تصمیم خود مبنی بر به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل را اعلام کرد موجی از ناآرامی سرزمین‌های فلسطینی را در بر گرفت. در جریان درگیری های هفته های اخیر تاکنون صدها فلسطینی مجروح شده اند. شبه نظامیان حماس نیز روند شلیک راکت از نوار غزه به اسرائیل را شدت بخشیدند. در مقابل اسرائیل نیز بر شدت حملات تلافی جویانه خود به نوار غزه افزود.
همزمان با این تحولات محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین علاوه بر رد دیدار با مایک پنس، معاون رئیس جمهوری آمریکا در جریان سفر وی به منطقه از پایان نقش آفرینی آمریکا در روند صلح خاورمیانه به عنوان میانجی سخن گفت.
واکنشها به تصمیم دونالد ترامپ در مورد بیت المقدس این گمانه که دولت کنونی آمریکا پیامدهای چنین تصمیمی را دست کم گرفته بود تقویت کرده است. با این حال دولت ایالات متحده همچنان در رویکردی که در پیش گرفته است مصمم به نظر می رسد و ناآرامی های کنونی را «موقتی» تلقی می کند.
گفته می شود که جرد کوشنر، مشاور ارشد دونالد ترامپ و داماد او در حال تدوین یک طرح صلح جامع برای پایان بخشدن به مناقشه بین فلسطینیان و اسرائیلی ها است. مقامات آمریکایی بر این باورند که کشورهای منطقه و طرف های درگیر پس از مدتی درخواهند یافت که واشنگتن همچنان متعهد به پیگیری روند صلح خاورمیانه است.
با این حال واکنش مقامات فلسطینی نشان می دهد که از نظر آنها تصمیم اخیر رئیس جمهوری آمریکا در مورد بیت المقدس به معنای تعیین مرزها در طرح صلح مورد نظر واشنگتن است. از نظر مقامات فلسطینی تصمیم اخیر دونالد ترامپ می تواند به این معنا باشد که در طرح صلح مد نظر ایالات متحده فسطینیان تنها حق حاکمیت محدود بر بخشهایی از کرانه باختری خواهند داشت و آوارگان فلسطینی نیز اجازه بازگشت به محل سکونت اولیه خود را نخواهند یافت.
آگهیاز سوی دیگر یکی از پیامدهای دیگر تصمیم اخیر دونالد ترامپ تضعیف موقعیت سیاسی محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین است که پیش از این نیز به دنبال حفظ مشروعیتش در میان فلسطینیان بود. امری که می تواند طرف فلسطینی مذاکرات احتمالی صلح را به سوی عدم پذیرش مذاکره بدون پیش شرط و یا عدم پذیرش طرح صلح پیشنهادی آمریکا سوق دهد.
روسیه و چین در روند صلح خاورمیانه نقش آفرینی خواهند کرد؟
رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در روزهای گذشته هیات هایی را به روسیه و چین اعزام کرد تا مسکو و پکن را به نقش آفرینی جدی تر در روند صلح تشویق کند. صالح رفعت، عضو هیات اعزامی به روسیه می گوید محمود عباس به نمایندگان هیات های اعزامی ماموریت داده است روسیه و چین را به حمایت از گفتگوهای صلح تشویق کنند.
کاخ سفید پس از وتوی اخیر پیش نویش قطعنامه محکومیت به رسمیت شناختن بیت المقدس توسط واشنگتن و پیش از رای گیری در مجمع عمومی سازمان ملل از لزوم گذر از دوره ای همراه با آرامش پیش از ایفای نقش مجدد آمریکا در روند صلح سخن گفته بود. با این حال برخی تحلیلگران بر این باورند که تصمیم رئیس جمهوری آمریکا در مورد بیت المقدس روند صلح خاورمیانه را به تعلیق خواهند انداخت.
بیشتر بخوانید:
تظاهرات «جمعه خشم» فلسطینی‌ها ۴ کشته و ۳۰۰ زخمی بر جای گذاشت
آگهی