ولادیمیر پوتین روز چهارشنبه در نشست امنیت مسکو اظهار امیدواری کرد که جلسه سازمان منع سلاحهای شیمایایی سازمان ملل متحد، اتهامات علیه روسیه را متوقف کند. درباره ترور جاسوس سابق روس چه میدانیم و چه نکاتی هنوز نامفهوم است؟
سرگئی اسکریپال، جاسوس سابق روس و دختر ۳۳ ساله اش یولیا، چهارم مارس ۲۰۱۸، بیهوش بر روی نیمکتی در نزدیک مرکز خرید شهر سالزبری بریتانیا پیدا شدند.
در تحقیقات صورت گرفته بریتانیا مشخص شد که این پدر و دختر به وسیله گاز اعصاب موسوم به نویچوک مسموم شدهاند.
کرملین دست داشتن در این حملات را بارها رد کرده است اما بریتانیا همچنان این کشور را مسئول اقدام به ترور این جاسوس سابق میداند.
تبعات این موضوع تنش دیپلماتیک و آغاز تحقیقات درباره این حادثه انجامید. بریتانیا از اخراج دیپلماتهای روسیه خبر داد و ۲۹ متحد این کشور دیپلماتهای روس را اخراج کردند. در مقابل روسیه نیز اعلام کرد که ۵۰ دیپلمات بریتانیایی را مجبور به ترک خاک خود می کند. به علاوه مسکو با توسل به اصل مقابله به مثل دهها دیپلمات اروپایی، آمریکایی و اوکراینی را مجبور به ترک خاک روسیه کرده است.
بیشتر بخوانید:آمریکا و روسیه هر کدام ۶۰ دیپلمات یکدیگر را اخراج میکنند
ولادیمیر پوتین روز چهارشنبه در نشست امنیت مسکو اظهار امیدواری کرد که نشست سازمان منع سلاحهای شیمیایی سازمان ملل متحد، اتهامات علیه روسیه را متوقف کند. درباره ترور جاسوس سابق روس چه میدانیم و چه نکاتی هنوز نامفهوم است؟
عامل مسمومیت سرگئی اسکریپال از کجا آمده بود؟
پس از اعلام مسمومیت سرگئی اسکریپال با یک عامل ناشناخته، پلیس و اداره امنیت بریتانیا به تحقیق در مورد ترکیبات شیمیایی این ماده و عاملان سوء قصد به جان جاسوس سابق روسیه پرداختند.
آزمایشگاه «پارتون داون» در وزارت دفاع بریتانیا اعلام کرد که قادر نیست تائید کند که سم استفاده شده در حمله به جاسوس سابق روس ساخت روسیه بوده است.
گری ایتکینهد، رئیس این آزمایشگاه نظامی بریتانیا روز سه شنبه سوم آوریل گفت که دانشمندان این مرکز آزمایشهای متعدد و پیچیدهای انجام دادهاند، با این وجود نمیتوان منبع دقیق سم را مشخص کرد.
آقای ایتکینهد در عین حال ادعای وزیر خارجه روسیه مبنی بر اینکه این عامل شیمیایی، ساخت آزمایشگاه نظامی بریتانیا بوده را رد و افزود: «این کاملا غیرممکن است که سم تولید ما باشد یا از دیوارهای آزمایشگاه ما عبور کرده باشد.»
آزمایشگاه «پارتون داون» بزرگترین مرکز تحقیقات سلاح شیمیایی نظامی بریتانیاست که در سیزده کیلومتری سالزبری، شهر محل مسمومیت سرگئی اسکریپال قرار دارد.
سخنگوی دولت بریتانیا با «بی معنی» خواندن ادعای روسیه، بر دست داشتن کرملین در این ترور تاکید کرد و گفت که «توضیح قابل قبول دیگری وجود ندارد.»
گاز اعصاب را چه کسانی در اختیار دارند؟
آزمایشگاه «پارتون داون» بریتانیا اعلام کرد که سم شیمیایی استفاده شده در این حمله، گاز اعصاب «نویچوک» بوده است. این نهاد ویژه میگوید انجام این حمله بدون دخالت «عامل دولتی» عملا غیرممکن است.
نویچوک نسل چهارم از محرکهای اعصابی است که در دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی در شوروی سابق تولید شده و یکی از قویترین و کشندهترین مواد شیمیایی است که عملکرد دستگاه عصبی را مختل میکند. به نظر میرسد که این ماده ۵ تا ۸ برابر قویتر از محرک اعصاب «ویایکس» است. تفاوت عمده نویچوک با مواد مشابه آن که اغلب به صورت مایع و گاز هستند، این است که به صورت پودری بسیار لطیف در میآید و حمل و نگهداری آن بسیار آسانتر است.
بیشتر بخوانید:روسیه و بریتانیا؛ از لیتویننکو تا اسکریپال
بریتانیا تاکنون جزئیات و مدارکی را که برای متهم کردن روسیه در دست دارد فاش نکرده است. از سوی دیگر وزارت خارجه روسیه در تاریخ ۲۸ مارس با صدور بیانیهای اعلام کرد: «تجزیه و تحلیل شرایط ما را به این نتیجه رساند که احتمالا سرویسهای اطلاعاتی بریتانیا در این (مسمومیت) دخالت داشتهاند.»
این بیانیه افزود: «در صورتی که دلایل ومدارک متقاعد کنندهای ارائه نشود، این موضوع را در نظر خواهیم گرفت که این جریان سوء قصد به جان شهروند ما با قصد ایجاد تنش سیاسی بوده است.»
محل مسمومیت سرگئی اسکریپال کجا بوده است؟
روز پنجشنبه ۲۹ مارس، پلیس ضد ترور بریتانیا اعلام کرد که این پدر و دختر جلوی در ورودی منزل خود در سالزبری در معرض عامل اعصاب نویچوک قرار گرفتهاند. اسکاتلندیارد اعلام کرد که بیشترین میزان غلظت گاز اعصاب در مقابل منزل وی کشف شده است.
نگرانی پلیس از بهداشت عمومی در رستوران «زیزی» و بار «میل» که بقایای گاز اعصاب در آنها کشف شده بود، هنوز رفع نشده است. پیش از این نیز از حدود ۵۰۰ نفری که در این دو مکان حاضر بودند خواسته شده بود تا لباسهای خود را بشویند.
واکنش روسیه به تنش دیپلماتیک ناشی از ترور سرگئی اسکریپال
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه این حادثه را توطئهای علیه کشور خود توصیف میکند. او روز چهارشنبه ۴ آوریل در کنفرانس امنیت مسکو اظهار امیدواری کرد که زوایای این حادثه آشکار شود و نشست سازمان منع سلاحهای شیمیایی سازمان ملل متحد، اتهامات بریتانیا علیه روسیه را متوقف کند. وی افزود که روسیه مایل است تا در تحقیقات درباره این ترور مشارکت کند.
روسیه از سازمان منع سلاحهای شیمیایی سازمان ملل متحد، نهاد نظارتی سازمان ملل بر سلاحهای شیمیایی درخواست کرده است تا مدارک تحقیقات درباره این حادثه و عامل گاز اعصاب استفاده شده در آن دسترسی داشته باشد.
سازمان منع سلاحهای شیمیایی (OPCW) بنا بر این درخواست روسیه جلسهای در مورد بررسی این حادثه در لاهه هلند برگزار کرد.
وزارت خارجه بریتانیا روز چهارشنبه چهارم آوریل این درخواست کرملین را «تاکتیک انحرافی» برای تضعیف تحقیقات این سازمان خوانده است.
سازمان منع سلاحهای شیمیایی اعلام کرده است که نتایج آزمایشات مستقل را دریافت خواهد کرد. این سازمان افزود که تا آن زمان صلاحیت لازم برای مشخص کردن عامل این ترور وجود ندارد.
این سازمان همچنین برای تکمیل تحقیقات خود، خواستار دسترسی به تاسیسات محل نابودی تسلیحات شیمیایی اتحاد جماهیر شوروی شد.
بیشتر بخوانید: