«موگرینی و همکارانش سناریوی فردای برجام را پیش بینی نکردند»

«موگرینی و همکارانش سناریوی فردای برجام را پیش بینی نکردند»
نگارش از نیما قدکپور
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

مجید گلپور استاد دانشگاه بروکسل می گوید خروج آمریکا از برجام می تواند در ماه های اول سخت و شدید و یا کاملا نرم و با احترام به منافع اقتصادی بین اروپا و ایران باشد.

آگهی

دوازدهم ژانویه سال جاری میلادی دونالد ترامپ به سه متحد اروپایی و امضاکننده برجام یک اولتیماتوم تاریخی داد: «یا توافق هسته ای با ایران که فاجعه بار است را تغییر می دهید یا اینکه ایالات متحده از آن خارج خواهد شد.» او در آن زمان گفت که ایالات متحده دوازدهم ماه مه تصمیم نهایی درباره برجام را می گیرد. حالا زمان کمی به دوازدهم ماه مه مانده است و به نظر می رسد اتحادیه اروپا برنامه و طرح مشخصی برای حفظ برجام ندارد.

از دکتر مجید گلپور پژوهشگر و یکی از مشاوران کمیسیون و دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا می پرسیم چگونه سه کشور اروپایی امضا کننده برجام می توانند ترامپ را از خروج بازدارند.

مجید گلپور: سه کشور آلمان، فرانسه و بریتاینا که از آغاز مذاکرات هسته ای با مقامات ایرانی در تماس مستقیم بوده اند بار دیگر می توانند مستقیما و بدون هماهنگی با دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا با ارائه تحریم های جدید علیه ایران قدرت این کشور در منطقه را محدود کنند. مشکل دونالد ترامپ این است که در زمان امضای برجام توسط دولت اوباما، ایران هنوز در سوریه و عراق به شکل امروز برنده نبود و تا این اندازه قدرت نداشت. امروز ایران قدرت بزرگی در منطقه است. کاخ سفید نگرانی های زیادی از اتمی شدن این کشور دارد. اروپایی ها می توانند با وضع تحریم های جدید کاری کنند که ترامپ دوازدهم ماه مه تصمیم خروج از برجام را عملی نکند.

یورونیوز: فرانسه، آلمان و بریتانیا هفته گذشته پیشنهاد تحریم های جدید علیه ایران بدلیل مداخله این کشور در سوریه و گسترش برنامه موشکی را مطرح کردند اما ایتالیا و اتریش در جلسه وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا با تحریم های جدید مخالفت کردند، اگر سه کشور اروپایی امضا کننده برجام با ترامپ به نتیجه نرسند انتظار چه سناریوی را خواهیم داشت؟

مجید گلپور: در صورت عدم کسب توافق میان ترامپ و کشورهای اروپایی پیش از دوازدهم ماه مه، دستگاه سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مسئول آن خانم موگرینی شدیدترین ضربه را خواهند خورد. در واقع فدریکا موگرینی بارها، از جمله روز چهارشنبه، تاکید کرده است که برجام بهترین توافق است و نمی‌توان تغییری در آن داد. حال به عهده او خواهد بود که توافقی مشترک میان کشورهای امضا کننده برجام و دیگر کشورهای مهم قاره از جمله اسپانیا، ایتالیا، اتریش و حتی سوئد بیابد و این کار آسانی نخواهد بود. در این میان نباید منافع اقتصادی برخی از کشورهای اروپایی که پس از برجام سرمایه گذاری‌های زیادی در ایران کرده اند را فراموش کرد.

در دوسال اخیر بازرسان سازمان بین المللی انرژی هسته ای همواره صلح آمیز و قانونی بودن فعالیت های هسته ای ایران را تایید کرده اند. چین و روسیه هم کاملا از برجام حمایت کرده و آن را یک موفقیت می دانند.

از سوی دیگر اروپا بدلیل منافع اقتصادی و یا عدم اراده ای واحد بده بستان های معمول دیپلماتیک با ایران را از دست داده است. اتحادیه هیچ واکنشی نسبت به شورش‌های زمستان گذشته، که ریشه اقتصادی داشت نشان نداد. اتحادیه اروپا موفق نشده است با ایران بر سر مداخله نظامی در یمن، سوریه و عراق به توافقی دست پیدا کند. به همین دلیل دیپلمات های اروپایی تا دوازدهم ماه مه هم دست خالی هستند و هم زمان اجازه کارهای بلند مدت را نمی دهد برای همین باید به راه حل های سریع و در برخی مواقع کوتاه مدت بسنده کرد. به عبارتی دیگر می توان گفت که اروپا در ماه های اخیر به پلان دوم در صورت شکست در قانع کردن ترامپ نیاندیشید و طرحی برای آن نریخت.

یورونیوز: با توجه به سخنان شما می توان گفت که تنها راه ترامپ خروج از برجام خواهد بود، خوب به احتمال خروج احتمالی ترامپ باید چه انتظاری می توان داشت؟

مجید گلپور: آمریکایی‌ها نه منفعت اقتصادی و نه دستاورد استراتژیکی با امضای برجام بدست آورده اند. بی دلیل نیست که در ماه های اخیر بسیاری از جمهوریخواهان و حتی برخی از دموکرات ها از تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر خروج برجام دفاع کرده اند. نمونه آن باب کروکر، رئیس کمیته سیاست خارجی سنای آمریکا است که بتازگی از تصیمیم خروج از برجام دونالد ترامپ حمایت کامل کرده است.

یورونیوز: اما خروج آمریکا از برجام به چه شکلی خواهد بود؟ آیا این کشور تحریم های جدیدی علیه ایران ارایه خواهد کرد؟

مجید گلپور: خروج آمریکایی ها از برجام دو شکل خواهد داشت خروج نرم و خروج سخت. در خروج نرم دونالد ترامپ بصورت نمادین از برجام کنار می‌رود و تحریم های جدید علیه ایران وضع نخواهد کرد تا شرکت های اروپایی فعال در ایران دچار ضرر و زیان نشوند.

در خروج سخت از برجام دونالد ترامپ روی مسایل امنیتی در منطقه خاورمیانه می توان تمرکز زیادی کند و درخواست وضع تحریم های گسترده جدید علیه ایران و شرکت هایی که با حکومت این کشور کار می کنند. در این صورت نزدیک به ۱۰۰ شرکت اروپایی که با ایران مستقیما در مراوده تجاری قراردارند ضربه شدیدی خواهند خورد.

یورونیوز: واکنش ایران به خروج احتمالی آمریکا از برجام چه خواهد بود؟

مجید گلپور: ابتدا به ساکن باید گفت که اروپا و ایران بدلیل عدم فرض چنین سناریویی همچنان قاطعانه نمی دانند چه واکنشی نشان خواهند داد. حسن روحانی رئیس جمهوری ایران که کسب برجام را دست آورد مهم دولتش می داند همواره تاکید کرده است که «ایران تا آخرین نفس» در برجام می ماند. همزمان عباس عراقچی عضو مهم مذاکرات هسته ای ایران در مصاحبه ای اعلام کرده است که بدون حضور آمریکا در برجام، این توافق تنها نمادین و دکوراتیو خواهد بود و دیگر کما فی‌السابق ارزش نخواهد داشت. به همین دلیل هنوز درباره اینکه جمهوری اسلامی ایران چه تصمیمی خواهد گرفت نمی توان اظهارنظر درستی کرد.

ویرایشگر ویدئو • نیما قدکپور

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

رابطه ترامپ با سران فرانسه و آلمان؛ از سفر ۳ روزه ماکرون تا ملاقات ۲ ساعته با مرکل

ولایتی: آمریکا از برجام خارج شود، ایران نیز حتما خارج می شود

ماکرون: جمع بندی من خروج آمریکا از برجام است