رهبرزادگان جوان در کارزار انتخاباتی؛ تغییر نسلی یا تداوم سنت سیاسی گذشته افغانستان؟

رهبرزادگان جوان در کارزار انتخاباتی؛ تغییر نسلی یا تداوم سنت سیاسی گذشته افغانستان؟
نگارش از مریم شاهی
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

یورونیوز در گفتگوی با تعدادی از فزرندان رهبران سابق جهادی و قومی که نامزد انتخابات افغانستان هستند گفتگو کرده و موضوع حضور «رهبرزادگان» را مورد بررسی قرار داده است. آیا به گفته کارشناسان، این گروه به «قلدران قومی و وزیرسازان مفسد» تبدیل می‌شوند یا از ظرفیت‌ پدران‌شان‌ برای بهبود شرایط بهره می‌برند؟

آگهی

شواهد نشان می دهد حضور صدها جوان در رقابت‌های انتخاباتی این دور از پارلمان افغانستان در پانزده سال گذشته بی سابقه بوده است. در این میان حضور رهبرزادگان جوان که برای اولین بار وارد کارزار انتخاباتی شده اند، یکی از مهمترین مسائل مورد بحث در محافل سیاسی و اجتماعی افغانستان بوده که با اما و اگرهای بسیاری همراه است.

براساس آمار کمیسیون مستقل انتخابات حدود ۲ هزار و پانصد نامزد انتخاباتی برای احراز ۲۴۹ کرسی پارلمان افغانستان به رقابت می پردازند که از این بین ۳۲ کرسی پارلمان به کابل، پایتخت افغانستان اختصاص یافته است و ۹ تن از نامزدها را فرزندان رهبران سابق جهادی و قومی تشکیل می دهند.

ملک ستیز از کارشناسان سیاسی مطرح، پیش از این در گفتگو با یورونیوز رهبرزادگان جوان را گروهی دانسته بود که «جوان» نمی اندیشند و آمده‌اند تا «آرمان‌های پدران‌شان ‌را برآورده سازند». به گفته آقای ملک ستیز «این گروه به زودی به قلدران قومی، وزیرسازان مفسد و پول‌داران تفنگ‌دار تبدیل می‌شوند. آن‌ها ظرفیت‌های پدران‌شان‌ را با سیماهای جوان به نمایش می‌گذارند. قدرت خلاقیت این گروه محصور کهنه‌گرایی است.» گزارشگر یورونیوز در گفتگو با تعدادی از رهبرزادگان جوان، این موضوعات را به بحث گذاشته است.

**بیشتر بخوانید: انتخابات پارلمانی افغانستان؛ از تبلیغات عجیب تا بازگرداندن اعتماد
**

فرزند حکمتیار: «آرمان های پدرم، آرمان همه مردم افغانستان»

جمال الدین حکمتیار، فرزند گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی افغانستان است که به مدت چهار دهه در ستیز و مخالفت با دولت های افغانستان بوده و از دو سال به این طرف سلاح بر زمین گذاشته و با حکومت کنونی افغانستان صلح کرده است. جمال الدین نامزد هفدهمین دوره انتخابات پارلمانی افغانستان است که فوق لیسانس در رشته اداره عامه دارد. وی در گفتگو با یورونیوز می گوید: «پدرم چهل سال برای رفاه، سربلندی و حقوق مردم جنگیده و رنج های فراوانی برای این آرمان ها تحمل کرده است. این آرمان ها فقط آرمان پدرم نیست بلکه آرمان تمام مردم افغانستان و من هم به عنوان عضوی از مردم به این آرمان ها اعتقاد دارم و برای تحقق آن مبارزه می کنم. در صورتیکه به پارلمان راه یابم در تصویب قوانین تلاش می کنم تا با ارزش های ملی، اخلاقیات و اسلام مخالف نباشد.»

وی می افزاید: «من فکر نمی کنم که صلاحیت یک وکیل در حد تصویب قوانین باشد، من می خواهم دروازه های خانه‌ام را به روی مردم باز کنم تا بتوانم صدای مردم را به حکومت برسانم و از حقوق مردم و ارزش‌های ملی دفاع کنم و همچنین مردم را برای مذاکره برای صلح دعوت کنم تا پس از این گروه های مخالف به جای کار برای تنظیم ها و اشخاص، برای منافع ملی در کشور فعالیت کنند. به نظر من یک نماینده پارلمان این توانمندی ها را هم می تواند داشته باشد.» وی منظورش از مردم را در این جمله به مفهوم گروه های مخالف با حکومت و طالبان دانست.»

جمال الدین حکمتیار، فرزند گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی افغانستان

احزاب در حاشیه

یکی از مسایل مورد توجه در انتخابات پارلمانی افغانستان، تاکید رهبران جهادی و قومی بر شفافیت انتخابات بود که گلبدین حکمتیار طرحی برای تامین شفافیت انتخابات به کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان داد. یکی از راه حل‌های شفافیت در نهایت به استفاده از دستگاه بایومتریک آفلاین برای رای‌ مردم انجامید.

جمال الدین حکمتیار در این زمینه می گوید: «این طرح برای این بود که به احزاب فرصت زیادی داده شود. دموکراسی بدون احزاب هیچ معنایی ندارد و حکومت شفاف و جوابگو به مردم نیاز به احزاب دارد. بدون احزاب، اصلا پارلمان نمایندگی ملت را نمی تواند کند. انتخابات افغانستان همیشه غیر حزبی است. ۸۵ درصد کاندیداها همه غیر حزبی و مستقل هستند. فقط ۱۵ درصد انتخابات به حزب مربوط می‌شود.»

به‌گفته وی، «در کشورهای غربی انتخابات کاملا حزبی است و دموکراسی واقعی در این کشورها براساس نظم و قانون است. اینجا نامزدهای مستقل زیاد هستند این باعث تشتت و پراکندگی می شود. احزاب سیاسی، کوچکتر و ضعیف تر می شوند و این باعث ناامنی می شود؛ چون احزاب نیرومند نداریم.»

وی می افزاید: «طرح حزب اسلامی در این بود که به احزاب مشارکت داده شود و رای مردم تلف نشود، شما می بینید که ۸۰۰ نفر در کابل کاندیدا هستند و در این بین ۳۴ نفرشان برنده می شود. اینجا ۷۸۷ کاندیدا را مردم رای می دهند، ولی آن‌ها رای نمی آورند. در نتیجه رای مردم تلف می شود. دموکراسی بدون احزاب و مردم سالاری مفهومی ندارد. آن هایی که پول و ارتباطات وسیع دارند، به پارلمان راه پیدا می کنند؛ ولی آن ها که پول و ارتباطات وسیع سیاسی ندارند به پارلمان راه پیدا نمی کنند.»

فرزند گلبدین حکمتیار معتقد است «دموکراسی در افغانستان سابقه طولانی ندارد و این نظام مردم سالاری به طور درست کار نمی‌کند، ظرفیت‌ها نیست. حاکمیت قانون نیست. زورمندان قانون را می‌شکنند و فقط قانون برای مردم ضعیف هست. به همین خاطر زورمندان و پولداران در افغانستان به منافعشان می رسند، نظام مردم سالاری به مدت طولانی نیاز دارد تا به سوی دموکراسی حرکت کند و ما به تجارب نیاز داریم تا به مرور زمان اصلاحات بیاریم و جلوی تقلب و رای خریدن را بگیریم و فکر نکنم به این زودی انتخابات شفاف داشته باشیم.»

حضور خانوادگی یا کار تیمی؟

محمدباقر محقق فرزند محمد محقق، رهبر قومی و معاون دوم ریاست اجرائیه افغانستان است، وی در رشته علوم سیاسی فارغ التحصیل شده است و چند سال در رقابت های ورزشی مدال گرفته است. وی به یورونیوز می گوید: «پارلمان قبلی به‌خاطر فسادی که داشته بیشتر شبیه به دلال خانه بوده است تا خانه ملت. نامزد وزرایی از طبقه نخبه جامعه افغانستان بخاطر نداشتن توانایی مالی رای نمی آوردند، در حالیکه پارلمان قبلی به نامزد وزرایی رای می دادند که برنامه و دانش کافی برای وزارت نداشتند اما به‌خاطر داشتن توانایی مالی از پارلمان رای می گرفتند.»

وی درباره آرمان های مشترک با پدرش می گوید که اعتقاد به یک خط فکری در زمینه عدالت اجتماعی دارد که بنیانگذارش «شهید مزاری» بوده و پدرش هم در این مدت پیرو این خط فکری بوده است و آرمان حزب وحدت مردم افغانستان نیز همین خط فکری است.

در شبکه‌های اجتماعی افغانستان به نامزد شدن رهبرزادگان در انتخابات پارلمانی برخی موافقت و برخی مخالفت خود را نشان داده اند و در چند روز گذشته سخنرانی جواد سلطانی یکی از استادان دانشگاه را به اشتراک می گذارند که خطاب به رهبران سیاسی گفته است «اکنون کار به جایی رسیده که برخی خیال می‌کنند پارلمان به عنوان نهاد قانونگذاری کشور مراسم عروسی است که یک دفعه ای به صورت خانوادگی با اهل و عیال خود کرسی های پارلمان را فتح کنند. اینان امروز ما را به نقطه ای رسانده اند که نه تنها شعار تامین عدالت و تامین امنیت یک فریب و تزویر سیاسی بیش نیست بلکه خود اینها ابزار حذف و بی عدالتی در جامعه شده است.» برخی از موافقان هم با اشاره به احتمال حضور زورمندان و ثروتمندان قومی به صورت مافیایی در پارلمان استدلال می کنند که باید در مقابل این گونه جریان ها، تیم ها و افراد قدرتمند با پشتوانه های سیاسی به پارلمان راه یابند تا توازن قدرت بوجود آید.

محمدباقر محقق فرزند محمد محقق، رهبر قومی و معاون دوم ریاست اجرائیه افغانستان

آقای محقق در این مورد می گوید: «در کشور ما آزادی بیان است و هر کس می تواند نظر خود را بیان کند اما این نظر همه مردم افغانستان نیست و هر کس می تواند به فرد مورد نظرش رای دهد.»

وی درباره آرای انتخاباتی خود می پذیرد که بخش بزرگی از رای هایی که به نفع وی در صندوق های رای ریخته خواهد شد، بخاطر خط فکری و طرفداران حزبی به همراه عملکرد پدرش در دهه های اخیر بوده است و می افزاید: «من از طفولیت تا به امروز بخاطر شرایط خاص خانوادگی با اقشار مختلف مردم در ارتباط بوده ام و همچنین فعالیت های اجتماعی در انجمن های دانشجویی انجام داده ام و علاوه بر اینها بخاطر موفقیت های ورزشیم نیز کسانی هستند به خاطر فعالیت هایم به من رای خواهند داد.»

محمدباقر محقق درباره برنامه خود در پارلمان می گوید: «برنامه ما این است از تصویب قوانین ناعادلانه، تبعیض آمیز و بوجود آورنده شکاف های اجتماعی جلوگیری کنیم و یک مسئولیت دیگر بحث نظارت بر عملکرد دولت است که ما تاکنون بطور جدی و موثر این نظارت را از پارلمان ندیدیم. ما می خواهیم وقتی وارد پارلمان می شویم یک تیم تشکیل دهیم. یکی از مشکلات ما این بوده که تیم پارلمانی شکل نگرفته تا بتوانیم بطور جدی از عملکرد حکومت نظارت داشته باشیم.»

رهبرزاده نیستم

در این میان در لیستی که بین کاربران شبکه های اجتماعی یا در ویدیوهای تبلیغاتی چند روز اخیر رهبرزادگان به ترتیب لیست شده اند. عبدالرضا خلیلی یکی از کسانی است که در لیست رهبرزادگان قرار گرفته است اما می گوید که رهبرزاده نیست و اشتباهی او را به عنوان رهبرزاده معرفی کرده اند. وی به همراه پدرش یک شهرک در غرب کابل دارد و از ثروتمندان این منطقه محسوب می شود. برخی معتقدند که عده ای از ثروتمندان به دلیل نگهداری از ثروت خانوادگی می خواهند به پارلمان راه یابند.

آگهی

عبدالرضا خلیلی دراین باره به یورونیوز می گوید: «من رهبر زاده نیستم یک فرد عادی از این جامعه هستم، هر چند متعلق به خانواده ای هستم که در دوره جهاد و دوره جدید نقش داشتیم اما پدرم از زحمتکشان و تاجر هستند. مرا با پسر عمویم که او هم مانند من کاندیدا است، اشتباه گرفته اند.» پسرعموی اقای خلیلی، محمدعالم خلیلی فرزند محمد کریم خلیلی است که از رهبران قومی و رئیس شورای عالی صلح محسوب می شود.

عبدالرضا خلیلی

وی درباره دلایل خانوادگی برای کاندیدا شدن در پارلمان می گوید که فقط بخاطر انگیزه های شخصی تصمیم بر نامزد شدن در این دوره از انتخابات گرفته و نسبت های تباری ربطی به این تصمیم وی نداشته و در زمینه حفظ ثروت خانوادگی نیز نگرانی ندارد.

آقای خلیلی می افزاید: «انگیزه من این بوده که کار متفاوت انجام دهم. شما در پارلمان فرانسه ببینید از هر قشر جامعه در پارلمان هستند و حقشان هست اما چرا یک وکیلی که در پارلمان فرانسه است موفق است اما ما نیستیم؟ پلان ما این است که از تیم تخصصی استفاده کنیم من در تیم خود تاجر حقوق دان جامعه شناس دارم که درباره تصویب هر قانون ما بتوانیم در راستای منافع کشور بگیریم.»

وی درباره اولویت‌های پلان/برنامه‌اش می‌گوید: «ما پیش از این هم در زمینه صحت طفل و مادر، وضعیت معتادان و آبادانی فعالیت کرده ایم و امروز می دانم مشکل اساسی شهروندان کابل و افغانستان آب است، منطقه شاهد کمبود آب است و این بسیار جدی است و بحث دیگر نان یا همان معیشت مردم است ما در این راستا تلاش خواهیم کرد در زمینه پروژه های آب رسانی کار کنیم و قوانینی برای سرمایه گذاری داخلی و خارجی باید تدوین کنیم و درباره کسانی که در بخش صنعت کار کنیم سهولت هایی بوجود آوریم.»

با وجود تمام تلاش‌ها موفق نشدم با باتور دوستم، فرزند ژنرال دوستم مصاحبه کنم.

آگهی

بسیاری از ناظران معتقدند حضور جوانان در ترکیب آینده پارلمان افغانستان در کنار فرصت‌ها و خلق ایده‌ها، چالش‌هایی را در پی خواهد داشت. حضور رهبرزادگان جوان نیز در ترکیب این پارلمان، سرنوشت سیاسی قوه مقننه آینده افغانستان را متاثر خواهد کرد.  این احتمال وجود دارد که رهبرزادگان در پارلمان آینده افغانستان شانس حضور بیشتری نسبت به کاندیداهای مستقل داشته باشند.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

دومین روز انتخابات افغانستان؛ ۱۱ غیرنظامی در بمبگذاری کشته شدند

مسئول کشتار هیات رهبری ولایت قندهار کیست؟

دست‌کم «هشت کشته» در پی حملات هوایی پاکستان به دو ولایت افغانستان؛ طالبان به نوار مرزی حمله کرد