بی‌قیمتی دلار؛ نوسان‌گیری بانک‌مرکزی یا ناکارآمدی بازار ثانویه؟

بی‌قیمتی دلار؛ نوسان‌گیری بانک‌مرکزی یا ناکارآمدی بازار ثانویه؟
Copyright عکس: رویترز
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

دو روز پس از آغاز اجرای بسته ارزی جدید بانک مرکزی ایران، بی ثباتی بازار ارز تشدید شده و نوسان روزانه نرخ ارز به بیش از ۱۰ درصد رسیده و بازار فاقد قیمت پایدار است.

آگهی

دو روز پس از آغاز اجرای بسته ارزی جدید بانک مرکزی ایران، بی ثباتی بازار ارز تشدید شده و نوسان روزانه نرخ ارز به بیش از ۱۰ درصد رسیده است.

روند صعودی نرخ ارز طی سه ماهی که از خروج یک جانبه آمریکا از برجام می‌گذرد، حالا جای خود را به نوسان روزانه ۱۰ درصدی قیمت ارز داده است. به طوری که بازار بی‌قیمت شده به این معنا که نوسان نرخ ها لحظه ای شده و قیمت مشخصی برای انواع ارز و سکه وجود ندارد.

قیمت هر یورو روز چهارشنبه بیش از یکهزار و ۴۰۰ تومان نوسان داشت و دلار آمریکا هم شاهد نوسان یکهزارتومانی قیمت بود. این بی ثباتی به بازار سکه طلا هم سرایت کرد. بهای هر قطعه تمام سکه طلا هم تمام روز در محدوده ۳ میلیون تا ۳ میلیون و ۷۵۰ هزارتومان نوسان کرد.

بیشتر بخوانید:عقب‌نشینی بورس و صعود دلار؛ تکلیف ارز مسافری و دانشجویی روشن شد

با شروع معاملات روز پنجشنبه نیز قیمت یورو در فاصله صبح تا ظهر ۷۰۰ تومان نوسان کرد و در محدوده ۱۱ هزار و ۸۰۰ تومان تا ۱۲ هزارتومان ۵۰۰ تومان بالا و پايین رفت. دلار آمریکا هم بین دو قیمت ۱۰ هزار و ۲۰۰ تومان تا ۱۰ هزار و ۸۰۰ تومان سرگردان بود. قیمت سکه هم لحظه ای ۴ میلیون تومان بود و دقایقی ۳ میلیون و ۷۰۰ هزارتومان و ثانیه‌ای هم ۳ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان بود.

بدین ترتیب بازار ارز و سکه ایران تنها دو روز پس از آغاز اجرای بسته ارزی بانک مرکزی ایران اصطلاحا وارد دوره بی‌قیمتی شد، بدین معنا که قیمت مشخصی بر بازار حاکم نیست و محدوده قیمتی شکل می‌گیرد و معاملات به سمت تعیین نرخ‌های توافقی و بازار به سوی چندین نرخی شدن پیش می‌رود.

بیشتر بخوانید:رئیس کل بانک مرکزی ایران: معامله ارز دیگر قاچاق محسوب نمی‌شود

برخی فعالان بازار ارز، وضعیت حاکم بر بازار ارز را ناشی از نوسان گیری دلالان عمده بانک مرکزی می دانند. به اعتقاد آنها دلالان بانک مرکزی با بالا و پائین کردن تعمدی نرخ ارز و سکه نه تنها کسب سود می‌کنند بلکه تلاش می‌کنند با تحمیل زیان به مردم آنها را از ادامه خرید ارز و سکه منصرف کنند. همچنین دلارهای نفتی دولت را مطابق قانون بودجه سال ۱۳۹۷ باید ۳ هزار و ۵۰۰ تومان فروخته می‌شد را به مرور به بازار تزریق می کنند و درآمد دولت را تا ۳ برابر افزایش می‌دهند.

اقدامی که می‌تواند خیال دولت را در قبال کاهش صادرات نفت به دلیل بازگشت موج دوم تحریم‌ها که شامل فروش نفت ایران از ۱۳ آبان ماه خواهد بود، آسوده سازد.

صفحه شخصی توئيتر احمدی توکلی
هشدار نماینده سابق مجلس نسبت به تورم ناشی از گرانی رسمی دلار توسط دولتصفحه شخصی توئيتر احمدی توکلی

اما احمدی توکلی، نماینده سابق مجلس، ضمن اشاره تلویحی به این رفتار دولت در حساب توئیتر خود، نسبت به تبعات تورمی این رویه هشدار داده و آن را عامل مخمصه آتی دولت و ملت دانسته است.

در مقابل برخی فعالان بخش خصوصی ایران وضعیت حاکم در بازار ارز را ناشی از ناکارآمدی بازار ثانویه ارز در تعیین قیمت می‌دانند. به طوری که مجیدرضا حریری، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران چین در توئیت خود بازار ثانویه را به دلیل سلطه شرکت‌های دولتی ناتوان از تعیین قیمت واقعی ارز دانسته است.

حمیدرضا صالحی، نایب رئیس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران نیز در توئیتی نوشت که کارکرد بازار ثانویه قابل قبول نیست.

صفحه شخصی توئیتر مجیدرضا حریری
انتقاد نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین نسبت به بازار ثانویه ارزصفحه شخصی توئیتر مجیدرضا حریری

پیشتر ۳۸ تن از اقتصاددانان ایرانی نیز در نامه‌ای خطاب به حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، راه اندازی بازار ثانویه ارز را عامل توزیع رانت بیشتر در میان شرکت‌های دولتی و شبه‌دولتی دانسته و خواستار بازبینی در سازوکار این بازار شده بودند.

در همین حال بی ثباتی تصمیم گیری‌های ارزی واردکنندگان کالا و فعالان بخش خصوصی ایران را نه تنها بلاتکلیف بلکه متحمل زیان کرده است.

در پی تغییر سیاست ارزی بانک مرکزی و توقف تخصیص دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی به واردکنندگان و تولیدکنندگان، آن دسته از فعالان اقتصادی که با واریز معادل ریالی دلار رسمی اقدام به واردات کالا کرده اند، باید ما‌به‌التفاوت نرخ رسمی و نرخ ۸ هزار و ۸۰۰ تومانی بازار ثانویه را به بانک مرکزی پرداخت کنند.

صفحه شخصی توئیتر حمیدرضا صالحی
انتقاد نایب رئیس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی ایران از بازار ثانویه ارزصفحه شخصی توئیتر حمیدرضا صالحی

اقدامی که اعتراض بخش خصوصی ایران را به همراه داشته و پدرام سلطانی، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران در توئیتر خود به این موضوع اشاره کرده و از بسته جدید ارزی بانک مرکزی انتقاد کرده است.

در واقع این اقدام دولت به منزله تحمیل افزایش قیمت ۱۰۰ درصدی به کالاهای وارداتی است که پیشتر دولت متعهد شده بود تا اعتبار ارزی آنها را براساس نرخ ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی تامین کند.

بانک مرکزی ایران همزمان با بازگشت تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه این کشور، بسته‌ای ارزی را با هدف بازگرداندن ثبات به بازار ارز ایران و حذف رانت ارز تک نرخی ۴ هزار و ۲۰۰ تومان دولتی به اجرا گذاشته است. مطابق این بسته ارزی، نرخ رسمی تنها برای واردات کالاهای اساسی تخصیص می‌یابد و سایر نیازهای کشور باید با ارز کشف نرخ شده در بازار ثانویه و بر اساس عرضه ارز صادراتی و تقاضای وارداتی تامین شود.

آگهی
صفحه شخصی توئیتر پدرام سلطانی
اعتراض نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران به اخذمابه‌التفاوت ارزی از تولیدکنندگانصفحه شخصی توئیتر پدرام سلطانی

اقدامی که هنوز موجب بازگشت ثبات به بازار ارز ایران نشده است. بازاری که از دو روز پیش تحت فشار تحریم های اقتصادی آمریکا قرار گرفته است.

۹۰ روز پس از خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق هسته‌ای پنج قدرت جهان با ایران، موج اول تحریم‌های تجاری و مالی این کشور علیه اقتصاد ایران از روز سه‌شنبه بازگشته است.

این تحریم‌ها از سال ۲۰۱۵ میلادی و در پی حصول توافق هسته‌ای با ایران از سوی آمریکا متوقف شده بود ولی با هدف آن چه که دولت آمریکا «کاهش تندروی‌های حکومت ایران» عنوان کرده، بار دیگر برقرار شد.

طی سه ماهی که از خروج یکجانبه آمریکا از برجام می گذرد، نرخ دلار در بازار آزاد ایران با رشد حدود ۱۰۰ درصدی تا ۱۲ هزارتومان نیز صعود کرده و اکنون بانک مرکزی و همزمان با بازگشت تحریم‌ها امیدوار است با اجرای بسته ارزی جدید ضمن رسمیت بخشیدن به افزایش نرخ ارز از حدود ۴ هزار و ۲۰۰ تومان به حدود ۹ هزارتومان از جهش غیررسمی آن جلوگیری کند.

به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

آگهی
هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

بانک‌ها ارز را گران کردند؛ حواله دلار ۱۴۷۰۰ تومانی در سکوت خبری

ایران؛ رکوردزنی قیمت اقلام خوراکی در رقابت با دلار

ثبت رکورد دلار ۱۴ هزار تومانی در بازار ارز ایران