گزارشی از واکنش صربها به بازداشت ژنرال ملادیچ

گزارشی از واکنش صربها به بازداشت ژنرال ملادیچ
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

بازداشت راتکو ملادیچ واکنشهای متفاوتی را در صربستان برانگیخته است. برای برخی، او قهرمان دوران جنگ است که ناعادلانه در ازای عضویت صربستان در اتحادیه اروپا، تحویل مسئولان لاهه شده و برای عده ای دیگر او یک جنایتکار و عامل اصلی انزوای بین المللی صربستان در طول این سالها بوده است.

در برنامه این هفته گزارشگر به یکی از اردوگاههای صربها در حومه بلگراد می رویم. هنوزهم آوارگان جنگ خانمان سوز دهه 90 که منجر به تجزیه کشور یوگسلاوی شد، آنروزهای سخت را به یاد دارند.

اسلووبودان اوزلاتس همراه خانواده اش اهل کوردونه در کرواسی است… منطقه ای که تا پایان جنگ جهانی دوم، منطقه ای صرب نشین بود اما رژیم فاشیستی اوستاشا که روابط خوبی با آلمان هیتلری داشت، دست به قتل عامی وسیع در این منطقه زد.

تعجبی ندارد که پس از اعلام استقلال کرواسی از یوگسلاوی سابق، این منطقه همواره، مورد اختلاف بین کرواتها و صربها بوده است. راتکو ملادیچ برای ساکنان این اردوگاه حکم یک قهرمان را دارد.

اسلووبودان اوزلاتس می گوید:” ملادیچ، مردی بود که نه نتها ازمیهنش دفاع کرد، بلکه از مردمش، از جامعه ای که از آن می آمد و ازمرامی که همه سابقا بر مبنای آن در کنار هم زندگی می کردیم، دفاع کرد.”

برای اسلووبودان مثل بسیاری دیگر از افراد این اردوگاه، دستگیری ملادیچ نماد بی عدالتی است… و جنایاتی که در کرواسی و بوسنی علیه قوم صرب اعمال شده را براحتی نادیده می گیرد. او می افزاید:” وقتی ما از روستایمان در کوردونه فرار می کردیم، سیزده پسر نوجوان کشته شدند و هیچ کس حتی اشاره ای هم به این موضوع نکرد. سربازان زیادی روی پل بودند و پسران روستای ما را قتل عام کردند. بعدا در این رابطه نه هیچ کس دستگیر شد و نه رسانه ای به آن پرداخت.”

دستگیری ژنرال ملادیچ موجب دو دستگی و اختلاف نظر زیادی در این کشور ده میلیونی شده است. برخی معتقدند که بار گناهان جنگ داخلی آن سالها، به یکباره بر روی دوش صربستان افتاده است. از سوی دیگرعده ای دیگر معتقدند که دستگیری او نشانه ای است بر اینکه گذشته، گذشته است و به تاریخ پیوسته و آینده صربستان در گرو نزدیک شدن به غرب و اتحادیه اروپاست.

یکی از این افراد دیانه چانتوواتس، صاحب رستورانی درقلب بلگراد است. او از نسلی است که قبل ازجنگ، صربستان را ترک کرده بودند. دیانه در سال 2002 از مسکو به کشورش بازگشته است. به زعم او دستگیری ملادیچ تنها راه نزدیک شدن صربستان به اتحادیه اروپا بوده است. او می گوید:” بیشتر طرفداران ملادیچ اهل کشور صربستان نیستند بلکه صربهای کرواسی، پناهندگان و افرادی هستند که در بخشهای دیگر یوگسلاوی سابق زندگی می کنند. اغلب صربهای صربستان هیچوقت نفهمیدند که این جنگ برای چه بود و حالا چرا باید اوضاع اینگونه باشد؟ آنها هرگز در طول جنگ داخلی از ملادیچ یا کارادیچ حمایت نکردند. حتی اینجا هم در این رستوران، افرادی از او حمایت می کنند که از این بخش یوگسلاوی سابق نیستند.”

نماگنا گلایلیا یکی از افرادی است که درزمان این جنگ خانمانسوز از کرواسی گریخته و قصد هم ندارد دوباره به آنجا بازگردد ولی در عین حال ملادیچ معروف به قصاب بالکان را هم مقصر این ماجرا نمی داند. او می گوید:” بنظر من ملادیچ، انسان شریفی است و نباید بازداشت می شد. او به خیلی از مسلمانان در طول جنگ کمک کرد و مانع از کشته شدن آنها شد. او صداقت داشت و به ملت خود خدمت کرد. من اهل همان بخشی از یوگسلاوی سابق هستم که او هست و درست مثل خودم، او را هم یک فرد میهن دوست می دانم.”

در خیابانهای بلگراد، برای خیلی از افرادی که هنوز هم آثار آن جنگ بر زندگیشان مشهود است، هضم این مسئله کار آسانی نیست. در طول قرن بیستم، صربستان همواره خود را در جبهه متفقین دیده است ، با این حال، بیش از آنکه دستش آلوده به خون بیگناهان باشد، خود قربانی شقاوتهای دو جنگ جهانی شده است.

برای مارکوویچ تاریخدان، دستگیری ملادیچ پایانی است بر یکی از تاریکترین فصلهای تاریخ این کشور. او معتقد است:” ملادیچ یکی از موانع بزرگ تاریخ ما است. او شکاف عمیقی را بین ما و نظامیان صرب حاضر در جنگ اول جهانی بوجود آورد. آنها حتی یک زندانی را هم نکشته بودند. این یک حقیقت واحد و ارزنده ای است. ولی او با کار خود قداست این لباس و سنت آزاده بودن صربها در دوران جنگ را زیر پاگذاشت، صربهایی که همواره خود قربانی نسل کشی و هولوکاست بودند. او تاریخ صربستان را تیره کرد. امروزه سربرنیتسا تبدیل به واژه ای شنیع شده است.” تحریم، بمباران، انزوای سیاسی و اقتصادی، همه و همه هزینه هایی بودند که سیاستمداران ملی گرای صرب تحت حکومت اسلووبودان میلوشوویچ پرداختند. او در سال 2001 دستگیر و تحویل دادگاه لاهه شد، اما پنج سال بعد و در حالیکه رسیدگی به پرونده اش ادامه داشت، مرد. سرنوشت ژنرال ملادیچ، یکی از نزدیکترین افراد به رییس جمهوری آنروزها، امروز در دستان همان دادگاه قرار گرفته است. در بالکان انتقادهای زیادی نسبت به برگزاری چنین دادگاههایی درلاهه وجود دارد.

دراگان تودوروویچ، مردشماره دو یکی از احزاب رادیکال صریستان… یکی از حزبهای مخالف دستگیری ملادیچ، مخالف اتحادیه اروپا و مخالف دادگاه لاهه، به ما گفت:“ووایسلاو ششل نماد مقاومت در برابر جهانی شدن و تخریب صربستان است که نه سال پیش به دادگاه لاهه احضار شد. او بیگناه است و همواره در طول این سالها تلاش داشته است تا ثابت کند دادگاه بین المللی جنایات جنگی برای یوگسلاوی سابق فقط یک ابزار سیاسی است و نه چیز دیگر. فقط کافی است به آمار در این مورد نگاه کنید: هشتاد درصد متهمین این دادگاه صرب بوده اند، پانزده درصد کروات و کمتر از پنج درصد مسلمان، آلبانیایی و مقدونی.”

مارکوویچ اضافه کرد:” خود لاهه در عمل، یک دادگاه سازشی است. این غول بوروکراتیک بودجه ای معادل بودجه یک کشور معمولی منطقه را در اختیار دارد. لاهه آنقدر پول در اختیار دارد که می تواند برای تک تک قربانیان بوسنی یک خانه بسازد. اگر حرف من را باور ندارید، خودتان حساب کنید. تا بحال چقدر پول بدون نتیجه به هدر رفته است. هیچ تغییری هم در دیدگاهها نتوانسته بوجود آورد. یکی از پروژه های لاهه، تغییر جو سیاسی و زنده نگه داشتن یاد مردم این منطقه بود که شکست خورد. “

تعدادی از صربهای بوسنی از سال 1996 در اردوگاهی نزدیکی بلگراد زندگی می کنند. دراگو دراجیچ همه زندگی اش را موقع فرار از زادگاهش، از دست داده است. او معتقد است دستگیری ملادیچ هیچوقت موجب برقراری صلح و آشتی و بازگشت به روزهای خوش پیش از جنگ نخواهد شد. او می گوید :“جنگ جهانی دوم یکی از خشونت بارترین و مرگبارترین فجایع بشری بوده و من خودم شاهد آن بوده ام. در سال 1946 ما تبدیل یه یک کشور و یک ملت شدیم و یادم می آید وقتی در سال 1952 به ارتش پیوستم، روح واحدی داشتیم و همه با هم در صلح و صفا زندگی می کردیم. اما بیست سال پیش، جنگ دوباره شروع شد. سال گذشته که دوباره به محل سکونت سابقم برگشتم، فقط روح نفرت بر آن حاکم بود.”

نفرت زدایی و برقراری صلح، پس ازجنگی مرگبار که آثار آن حتی امروز هم در زندگی روزمره بازماندگان مشهود است، کار آسانی نیست. عادی شدن شرایط دربالکان هنوز نیازمند صبر و گذشت زمان است.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

بررسی فرجام‌خواهی ملادیچ، «قصاب بالکان» در دادگاه لاهه آغاز شد

کارگران نامرئی در مزارع اروپا؛ حقوق کم، استثمار و در معرض خطر سلامت

زغال‌سنگ، طلای سیاه یا بلای جان لهستان؟