ژاک دولور نخستین گناه اروپاییان، یعنی یورو واحد پول مشترک را خیلی خوب می شناسد. او از سال 1985 تا 1995 رییس کمیسیون اروپا و در سال 1992 در ماستریخت، شاهد تولد اتحادیه اقتصادی و مالی بوده است.
او در سمت رییس اتحادیه، شاهد بحران های سیاسی بیشماری در اروپا بوده ولی بحران یورو او را بسیار نگران می کند. چون این بحران از تجزیه اصولی که اروپا بر روی آن بنا شده پرده برمی دارد.
ژاک دولور که موسسه “اروپای ما” را پایه گذاری کرده و رییس افتخاری آن است، در گفتگویش با یورونیوز از طرفی خشم و از طرف دیگر مصلحت گراییش را در میان گذاشت.
یورونیوز: آقای دولور سلام. احساستان در مورد وضعیت دشوار این طرح بزرگ، یعنی اتحادیه اروپا چیست؟
ژاک دولور: من نگران و پشیمان هستم. وقتی آن ها واحد پول یورو را در سال 1997 وارد عمل کردند، من پیشنهاد کردم تا در کنار پیمان ثبات مالی، یک پیمان برای هماهنگی سیاست های اقتصادی هم وجود داشته باشد، ولی متاسفانه آن را رد کردند.
یورونیوز: چه کسی آن را رد کرد؟
ژاک دولور: فکر می کنم مجموعه روسای دولت ها آن را رد کردند. اگر ما این پیمان را داشتیم، از طرفی نه تنها یورو در برابر حماقت ها ی بعضی ها محفاظت می شد، بلکه تحریک نیز می شد. از طرف دیگر، اگر با هم گفتگو می کردند، متوجه می شدند که بدهی خصوصی در اسپانیا به طرز خطرناکی افزایش می یابد، که ایرلندی ها نگران تعهدات عجیب بانک هایشان نیستند و غیره.
ولی آن را انجام ندادند.
یورونیوز: اصرار می کنم، پس چرا؟
ژاک دولور: چرا؟ آن موقع پیمان برای هماهنگی سیاست های اقتصادی را کنار گذاشتند و اکنون تحت همان شکل یا کمی تغییر یافته به آن بر می گردند، ولی دیگر دیر شده است. پرسشی که در زمان مشکل یونان مطرح شد بسیار ساده است: آیا اصل “هیچگونه کمک مالی” را اعمال کنیم؟ این اصل در پیمان وجود دارد. اگر کشوری در مشکل است مجبور به کمک به آن نیستیم.
شاید شورای اروپا از نظر اخلاقی خود را مسئول می داند که تنزل وضعیت را در بسیاری از کشورها ندید، پس چون اخلاقا مسئول است، برای حل مشکل، تصمیم های سیاسی اتخذ می کند.
این تزی است که من از آن دفاع کردم، به خصوص با آلمان ها. من به آن ها گفتم “ما به صورت جمعی مسئولیم و نمی توانیم به سادگی جوجه اردک زشت یونانی را متهم کنیم”
یورونیوز: منظور شما این است که ایده نیکولا سارکوزی و آنگلا مرکل برای ایجاد یک دولت اقتصادی در منطقه یورو، چاره گشا نخواهد بود؟
ژاک دولور: اگر آقای سارکوزی و خانم مرکل طرفدار تدبیر و روش اشتراکی بودند و تمام وقتشان را صرف به حاشیه راندن کمیسیون اروپا و سرپوش نهادن بر مشکلات ژان کلود یانکر، رییس یوروگروپ، نمی کردند.
یورونیوز: امروز این کار را می کنند؟
ژاک دولور: این کاری است که عملا انجام داده اند…
آن ها نظام را به سمت بین دولتی بردند، در حالیکه با داشتن هفده عضو دولت یا وزیر دارایی نمی توان یک سیاست اقتصادی تعیین کرد. باید به روش اشتراکی بازگشت تا کمیسیون جای خود را بازیابد.
اگر کمیسیسون را به حاشیه برانید، اگر آقای یانکر را با آقای ون رومپوی عوض کنید ولی روش همان باشد، هیچ تغییری ایجاد نخواهد شد. مشکل، طرز تفکر ضد اشتراکی دو رهبر است.
یورونیوز: کمیسیون چگونه می تواند نقش از دست رفته اش را بازیابد؟
ژاک دولور: کمیسیون حق ابتکار دارد پس می تواند پیشنهاد ارائه کند. اگر این پیشنهادها پذیرفته نشوند، می تواند رسانه ها و شهروندان را در جریان قرار دهد. وقتی می خواستند از ایجاد برنامه اراسموس جلوگیری کنند، من همین تهدید را کردم. من به خانم تاچر، رییس شورای اروپا گفتم: “می دانید، من در جریان مصاحبه مطبوعاتی که با هم خواهیم داشت، من می گویم که شما با برنامه تبادل دانشجو مخالفید”. آن ها نظرشان را تغییر دادند و این برنامه را قبول کردند.
نظام اینگونه کار می کند.
پارلمان اروپا نقش بیش از پیش مهمی را بازی می کند و من بسیار خوشحالم. آن ها خوب کار می کنند. بنابراین، با تغییرات کوچک، می توان روش های سالم تری برای عملکرد نظام یافت.
یورونیوز: شعار شما این است: بازگشت به اصل همکاری اقتصادی تقویت شده”.
ژاک دولور: بله.
یورونیوز: و آن شامل چیست؟
ژاک دولور: باید مسئله یونان را جداگانه حل کرد. ما نمی توانیم به سادگی بگوییم: باید یونان را تنبیه کنیم یا به آن ها بگویید: “از اینجا بروید”.
اول از همه، باید اساس را بر تصمیم های از قبل گرفته شده گذاشت تا یورو تقویت شود و تعهدات اروپایی نشر پیدا کنند.
یورونیوز: خانم مرکل بر ضد تعهدات اروپایی صحبت کرده اند.
ژاک دولور: دولت ها با اصلاح کوچکی در پیمان، تصمیم بر ایجاد یک مکانیزم اروپایی برای ثبات گرفته اند. من پیشنهاد می کنم که این مکانیزم از سال 2012 به کار گذاشته شود و این مکانیزم مسئول تعهدات اروپایی باشد.
پس از نقطه نظر عملی می گویم که امکان پیوست تعهدات اروپایی به این مکانیزم، که در نتیجه یک توافق بین دولتی ایجاد شده است، وجود دارد. پس پیمان در خطر نیست.
ثانیا پیشنهاد می کنم که بانک اروپایی برای سرمایه گذاری، فعالیت هایش را افزایش دهد و مسئول تعهدات اروپایی، نه برای تحکیم بدهی، بلکه برای خرج های آینده نیز باشد.
یورونیوز: اگر تفرقه مالیاتی – بودجه ای باعث تضعیف یورو تا این حد شده است، آیا می توانیم نتیجه بگیریم که تنها راه علاج اتحاد در نظام مالیاتی است؟
ژاک دولور: فکر می کنم که اتحاد در تنوع ایجاد می شود. اما وقتی از 27 به 17 می رسیم، یعنی اتحادیه اقتصادی و مالی، تنوع باعث تضعیف می شود و گرنه امکان ندارد.
زمانیکه در سال 1985 قانون یگانه را پیشنهاد کردم، گفته بودم که بر سه اصل بنا شده است: رقابتی باعث تحریک، همکاری تقویت می کند و انسجام باعث اتحاد است. همکاری حلقه زنجیر گمشده است.
اگر این روش کار نکند، ماجرای یورو پایان خواهد یافت و اروپا تنها یک منطقه وسیع تبادل آزاد خواهد شد. مانند آنچه انگلیسی ها می گویند : “یک کنفدراسیون سست”. شاید هم در مورد یک پیمان جدید با فدرالیسم بیشتر در بالای آن تصمیم خواهند گرفت.
یورونیوز: ولی آقای دولور، این اروپا تنها با یک صدا صحبت نمی کند.
ژاک دولور: آیا تمام این روسای بزرگ که صحبت می کنند، نگران اینکه رییس شورای اروپا لهستانی است، هستند؟ شما فکر می کنید به حاشیه راندن ریاست لهستان روش خوبی است؟
یورونیوز: شما می گویید که او را نادیده می گیرند؟
ژک دولور: بله او را نادیده می گیرند. و شما فکر می کنید که این نشانه خوبی برای اروپاست؟ مانند همین رسوایی که فنلاند و اسلواکی ضمانت های ویژه ای برای شرکت در طرح نجات یونان درخواست می کنند.
این یک رسوایی است. همان موقع که فنلاند چنین چیزی گفت، شورای اروپا باید نه می گفت. این غیر قابل قبول است. به این ترتیب این حالت ذهنی مشترک، یعنی احساسی که به یک ماجرای گروهی تعلق دارید از بین می رود.
باید آن را افشا کرد.
ما که اروپایی هستیم، تنها از روی منفعت و سود اروپایی نیستیم. چون “اتحاد قدرت است”. ما همچنین از روی احساسات اروپایی هستیم. امروز فقدان این را داریم.