آگهیگسترش دامنه حملات گروه اسلام گرای افراطی دولت اسلامی عراق و شام که به اختصار، به داعش معروف است، روزانه صدها عراقی بویژه شیعیان را در مناطق تحت اشغال این گروه به فرار وامی دارد. نیروهای مسلح داعش که تقریبا نیمی از کشور را در اختیار گرفته اند، به سوی بغداد در حرکتند و حتی تا ۱۷۰ کیلومتری شمال این شهر نزدیک شده اند.
موصل، شهر استراتژیک و مرکز استان نینوا در شمال عراق یکی از شهرهایی است که کاملا در دست گروه داعش قرار گرفته است. داعش تلاش می کند از راههای مختلف برای نزدیکی با مردم استفاده کند. توزیع قران به شهروندان، از جمله تبلیغات وسیع گروه اسلام گرای افراطی داعش است که خشونت کمتری در آن دیده می شود. به این اقدامات باید انتشار انبوه تصاویر، ویدئوها و نماآهنگ هایی را نیز اضافه کرد که در برخی از آنها، قتل سربازان عراقی به تصویر کشیده شده است. رعب و وحشت مورد نظر این گروه در انتقال به مردم عراق و کشورهای منطقه کاملا در این ویدئوهای تبلیغاتی و سخنرانی های رهبران و فرماندهان داعش دیده می شود.
فرماندهان داعش، سوریه، لبنان و حتی اردن را نیز جز اهداف بعدی خود اعلام کرده اند. جادۀ استراتژیک بغداد به سوریه نیز در مناطق تحت اشغال گروه داعش است و هرگونه حرکت به سمت سوریه از این طریق برای این گروه سهل تر می شود.
نیروهای نظامی داعش از زمان حمله به فلوجه در ژانویۀ امسال حضور جدی خود را اعلام کردند اما بعد از حمله به موصل و تصرف این شهر بود که تهدید و خطر این داعش جدی تر گرفته شد. خشونتی که افراطی گرایان داعش در مسیر خود و بویژه در قتل سربازان شیعۀ دولتی عراق از خود نشان می دهند، و پخش تصاویر این خشونت ها از طریق شبکه های اینترنتی همراه با سخنرانی های تهدیدآمیز علیه سران کشورهای عرب منطقه، ماهیت داعش را بهتر نشان می دهد.
در استخدام گرفتن افراد همفکر با این گروه از خارج از عراق و جذب اسلام گرایان دیگر مناطق دور و نزدیک برای ملحق شدن به این گروه از اهداف تبلیغات از طریق این تصاویر خشونت بار است.
ابو موتهانا آل یمنی، یکی از فرماندهان بریتانیایی تبار گروه داعش است. وی در یکی از ویدئوهای تبلیغی چنین می گوید: “ما در جنگ در شام شرکت کرده ایم و حال قصد داریم در عراق بجنگیم. اگر خدا اجازه بدهد، ما دوباره بازخواهیم گشت و حتی به اردن و لبنان هم بدون هیچ مشکلی برای جنگ خواهیم رفت.”
این تهدیدها کلامی نیستند و داعش، با گروگانگیری از میان اتباع غیر عراقی نظیر اتباع ترکیه، ناامنی را در میان سیاستمداران آن کشور نیز اشاعه داده است. ضمن آنکه، قتل و اعدام مسوولان محلی و دولتی شهرهایی که به دست این گروه می افتد، مقاومت در برابر افراد مسلح داعش را کمرنگ تر کرده است. این گروه همچنین اعلام کرده است که پس از بغداد، به شهرهای کربلا و نجف حمله کرده و اماکن مذهبی شیعیان را در این شهرها تخریب خواهد کرد. این دو شهر، از جمله شهرهای مقدس شیعیان است.
گروه داعش یک دستورالعمل متشکل از ۱۶ ماده را به عنوان قوانینی که باید رعایت شوند، در مناطق تحت اشغال خود منتشر کرده و قطع دست و پا، اعدام و تبعید را از جمله مجازات هایی اعلام کرده که برای مصرف الکل، مواد مخدر و تجمع در اماکن عمومی با اجرا خواهد گذاشت. خشونت اعمال شده توسط این گروه، تداعی کنندۀ دولت طالبان در زمان حکومت این گروه افراطی اسلام گرا در افغانستان است.
اردن که از هم اکنون به عنوان یکی از اهداف بعدی داعش اعلام شده، نیروهای خود را در مرزهای مشترک با عراق افزایش داده است. لبنان نیز نگران حضور این گروه در کشور خود است. کشورهای دیگر از جمله آمریکا نیز با نگرانی وقایع عراق را دنبال می کنند و باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا از اعزام سیصد مشاور نظامی به عراق خبر داده اما امکان حملۀ هوایی به مواضع داعش را آنگونه که دولت عراق خواسته است، برای زمان حاضر رد کرده است. آمریکا می گوید مسوولیتی در وقایعی که در عراق اتفاق می افتد، ندارد و به طور تلویحی از نخست وزیر شیعۀ عراق برای عدم توانایی وی در اتحاد گروههای نظامی و مذهبی در این کشور انتقاد کرده است.
*
طارق هاشمی دو سال پیش به صورت غیابی در عراق به اعدام محکوم شد. معاون پیشین رییس جمهوری این کشور به دست داشتن در ترور یک وکیل و یک مقام امنیتی متهم شد. او به ترکیه پناهنده شده است. بورا بایراکتار، خبرنگار یورونیوز در استانبول با او که از چهره های سیاسی سنی عراق است در مورد تحولات اخیر در این کشور و پیشرفت گروه داعش گفتگو کرده است.*
سیاست های نوری مالکی و هدف قرار دادن اعراب سنی میانه رو، یک خلاء ایجاد کرد که توسط افراط گرایان پر شد. در عین حال، جوانان ما و افراد میانه رو به تدریج افراطی شدند چون نمی توانند شرایط غیرانسانی زندگی اشان را تحمل کنند. آنها مورد تبعیض قرار می گیرند، تحقیر می شوند زیرا سنی هستند. آنها بیکار هستند و آخر روز، افراط گرایان به سراغ آنها می آیند و می گویند: «نگاه کنید، این نتیجه شرکت در یک فرایند سیاسی صلح آمیز است. افکارتان را تغییر دهید، رفتارتان را تغییر دهید. قوی باشید و از خشونت استفاده کنید تا آینده بهتری داشته باشید.» این پیام افراط گرایان برای جوانان میانه روی ماست.
در این عکس برای مثال یک سرباز ارتش عراق را می بینید که پای خود را بر سر یک جوان سنی گذاشته است. احترام به کرامت عرب سنی در این تصویر کجاست؟ و این عکس دیگریست که در آن جسد یک جوان سنی را می بینید که توسط یک جیپ کشیده شده است. کرامت عرب سنی اینجا کجاست؟
*
یورونیوز: آیا تعادل نسبی که توسط آمریکایی ها بین ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ میلادی در عراق ایجاد شد، حال با حملات داعش از بین رفته است؟*
طارق هاشمی:
جامعه بین المللی نباید ما را سرزنش کند. آنها باید خود را سرزنش کنند. باید مالکی را سرزنش کنند. هنگامی که در سال ۲۰۱۰ آنها از او حمایت کردند و گفتند ما برنده شده ایم، باید به فکر امروز می بودند. در نهایت باید شاهد این باشیم که آمریکا برای حمایت از مالکی با ایران همکاری می کند. این چیزی است که اتفاق افتاده است. وقت آن رسیده که جامعه بین المللی به کمک عراقی ها بیاید تا با اتحاد و با اصلاح اشتباهات تاریخی، یک دولت فراگیر مدنی ایجاد کنیم. دولتی که همه عراقی ها را بدون در نظر گرفتن اصل و نسب آنها در یک سطح قرار داده و حقوق و مسئولیت یکسانی به همه می دهد.