مصاحبه با ژنرال جان آلن، هماهنگ کننده پیشین ائتلاف علیه داعش

یورونیوز : سال ۲۰۱۵ همزمان با خیزش گروه موسوم به دولت اسلامی یکی از مرگبارترین سالها برای اروپا بود. سال ۲۰۱۶ چه خطراتی در بر دارد و چطور باید با این تهدیدها مبارزه کرد؟ برای بحث در این باره به سراغ انجمن امنیت گلوب سک (Globsec) در براتیسلاوای اسلوواکی آمده ایم و با ژنرال جان آلن، هماهنگ کننده پیشین ائتلاف علیه داعش همراه هستیم. بسیار ممنون که در این برنامه شرکت کردید.

جان آلن: «خوشحالم که با شما هستم.»

یورونیوز : با توجه به پیروزیهای اخیر داعش، فکر می کنید برای دراز مدت با این چالش روبرو هستیم؟

جان آلن : «باید باشیم. و همچنین باید گفت مناطقی هست که داعش در آنها بُردی ندارد، جاهایی هست که در آن شکستهای چشمگیری خورده اند. اما تفاوت جایگاه کنونیِ این سازمان و جایی که ۱۸ماه پیش در آن بود ظهور ولایت های مختلفی است که از شمال آفریقا تا جنوب شرق آسیا امتداد دارند. این گسترش دردسرساز است. ما به دقت مراقب آن خواهیم بود و احتمالا به شکل منطقه ای با آن برخورد می کنیم. اما فکر می کنم که چالش اصلی از سوی شبکه جهانی ای است که این ولایتها را به مراکز عراق و سوریه پیوند می دهد. این مساله ایست که باید واقعا به دقت مراقب آن بود.»

درباره ژنرال جان آلن

• جان آلن ژنرال چهار ستاره و تفنگدار دریایی بازنشسته ایالات متحده آمریکا است.
• او در سال ۲۰۱۳ بازنشسته شد اما به عنوان مشاور ارتش ایالات متحده به کار ادامه داد
• او در سال ۲۰۱۴ به عنوان نماینده ویژه رئیس جمهوری در ائتلاف جهانی علیه دائش برگزیده شد
• جان آلن یک سال بعد از این مقام کناره گرفت

یورونیوز : آیا این گروه، با توجه به سرکوبِ استحکاماتش در سوریه و عراق، به وسیله شبکه جهانی اش حمله خواهد کرد، مثلا در اروپا، چنان که اخیرا اتفاق افتاد؟

جان آلن : «الان شاهد این مسأله هستیم. اتفاقی که می افتد دقیقا همین است. هرچه بیشتر به آنها فشار بیاوریم، آنها بیشتر می خواهند این فشار را با حمله به جاهای دیگر کم کنند. مثلا به غرب اروپا حمله کنند، تا مردم کشورهای ائتلاف ضد داعش را بترسانند. احتمالا در پی ایجاد شکاف در ائتلاف یا دستکم اخلال در همبستگی آن هستند، باید انتظارش را داشت. این هم دلیل دیگری برای درک این شبکه است.»

یورونیوز : با نگاه به سوریه و عراق، تنها به این نتیجه می رسیم که تروریستها در خلا قدرت عمل میکنند. و اگر بسترِ داغ تروریسم در بروکسل بلژیک را ببینیم – که اکنون از هر جهت دولت ناکارآمدی در این مورد است- به نظرتان تصادفی است که این گروه خودش را آنجا جا داده است؟

جان آلن: «با خلا قدرت کمی فرق دارد. من فکر می کنم این گروهها به دنبال شکاف بین کشورها هستند، شکاف میان قابلیت ها، احتمالا قابلیت دستگاههای اطلاعاتی یا ضدتروریستی، و وقتی بتوانند این شکافها را پیدا کنند، که می توان آنها را نقاط ضعف نامید، به این منظور خواهد بود که از آنها به عنوان پایگاههای برنامه ریزی و تجهیز حملات احتمالی استفاده کنند.»

یورونیوز: اگر به اَشکالِ سنتی جنگ فکر کنیم، مثلا، اگر یک حمله بنیادین به این خلافت اسلامی صورت بگیرد، چه اثری روی این شبکه جهانی که گفتید خواهد داشت؟

جان آلن : «یک حمله بنیادین باید همه جانبه باشد، نمی تواند تنها علیه خلافت اسلامی باشد، یعنی جاییکه آن را هسته مرکزی در عراق و سوریه می نامیم. بنابرین حمله بنیادین باید در پی آن باشد که همزمان با امتداد فشار بر هسته، شبکه جهانی را هم از هم بگسلد تا کلیتِ آن، یعنی ولایتها و شبکه و هسته همزمان زیر فشار قرار بگیرد.»

یورونیوز : اما چطور ممکن است؟ چون وقتی به این شبکه نگاه می کنیم، به گروههای پنهان نگاه می کنیم، شما گهگاه با دشمنی نامرئی سر و کار دارید که در حالی که زیر نظر هست هم کار می کند و می تواند در خانه بمب بسازد…

جان آلن : «الان اینطور به نظر می رسد. ما هنوز داریم به وسیله دستگاههای اطلاعاتی منطقه، که در همکاری با اطلاعاتِ خودمان هستتد روی این فرآیند کار می کنیم تا این شبکه را بشناسیم. الان به نظر می رسد که نامرئی هستند. الان به نظر می رسد که همه جا هستند. حقیقت این است که با کار اطلاعاتیِ درست می توانیم آنها را پیدا کنیم و بفهمیم گلوگاههای ارزشمند یا شاهراه های اثرگذارشان کدامند. و آن حمله همه جانبه که شما از آن صحبت کردید تلاشِ بی وقفه ای برای مختل کردن و از هم گسستن این شبکه است، پس آنها پیوسته در حال دفاع اند، نه ما. این فرآیند حالا ادامه دارد. ما باید از نظر اطلاعاتی روی شبکه کار کنیم و این کار تازه شروع شده است.»

یورونیوز : انگار واکنش ما به این شرایط بسیار کُند بوده …

جان آلن : «به سادگی باید گفت که باید در رویکرد سازمانی مان برای پیگیری این مسأله به درکِ این شکافها برسیم، یعنی تفاوت عملکردها و تفاوت میان سازمانها.»

یورونیوز: آیا از حملات راضی هستید؟

جان آلن : «هنوز به مرحله حمله نرسیده ایم. کار لازم آن است که باید به شکلی جامع برنامه ریزی کنیم، تا بتوانیم اطلاعات مهم را با هم شریک شویم و با دستگاههای اطلاعاتی کشورها، مجریان قانون و دستگاههای ضد تروریستی همکاری نزدیک داشته باشیم، تا با شناساییِ این شبکه بتوانیم به شکل پیوسته به آن حمله کنیم. این امر مهم است و تازه در حال شکل گیری است.»

یورونیوز: آیا در زمان تصدی سِمَت تان (در ائتلاف علیه داعش) از کمبود مشارکت اطلاعاتی ناامید شده بودید؟

جان آلن : «نمی گویم ناامید شده بودم، اما قطعا به این واقعیت توجه داشتم که نیاز به کار بیشتری داریم. (موضوعی) که الان روشن شده است.»

یورونیوز: آیا باراک اوباما، تجهیزاتی را که برای مقابله با این گروه نیاز داشتید به شما داد؟

جان آلن : «بله، اما فرآیندی که الان در حال درکش هستیم، یعنی فرآیند این شبکه، وقتی روشن شده بود که من داشتم از سِمَتَم کنار می رفتم. اما از پشتیبانی راضی بودم.»

یورونیوز: دیده ایم که تلاشهایی برای مذاکره با طالبان صورت گرفته است. آیا اصلا جایی برای مذاکره با دولت اسلامی می بینید؟

جان آلن : «فکر نمی کنم چنین چیزی در کار باشد. آنها پیوسته در حال حمله به غرب هستند. این بخشی از آموزه آنهاست.»

یورونیوز: شما از حمله چندجانبه به این گروه صحبت کردید، با توجه به اینکه چنین کاری، دستکم در کوتاه مدت بسیار دشوار است، چه پیشنهادی برای رهبران نظامی دارید؟

جان آلن : «این مسأله (داعش) در کوتاه مدت پدید نیامده و در کوتاه مدت هم از بین نخواهد رفت. دلیل اصلیِ اینکه اصلا داعش وجود دارد، نارضایتی دراز مدتِ صدها هزار نفر است که به تندروی روی می آورند و در یک سازمان بنیادگرا خانه می کنند. پس باید همزمان که با تهدید چنین سازمانی دست به گریبانیم، به آن علل زیربنایی بپردازیم که سببِ انحراف و محرومیتِ چنین بخشهای بزرگی از اجتماع در منطقه می شود. پس این یک راه حل بنیادین است و باید آن را تصدیق کنیم، باید برایش برنامه ریزی کنیم و باید در حالیکه برای دفاع از خودمان با این گروهها مبارزه می کنیم یک رویکرد جامع را شروع کنیم که به عواملِ زیربنایی بپردازد.»

یورونیوز: آیا مطمئنید که می توان داعش را شکست داد؟

جان آلن : «بله. چالش ما شکستِ داعش در فضای فیزیکی نیست، چالش واقعی شکست دادنِ داعش در فضای اطلاعاتی است. آنها پیامی بسیار قوی دارند. ما در یک سال و نیم اول ائتلاف سخت تلاش کردیم تا با این پیام مبارزه کنیم. و فکر می کنم در آخر، این یک چالش خواهد بود، یعنی هم پاسخگویی به عوامل زیربنایی و هم مبارزه مستقیم با پیامِ آنها. و وقتی بتوانیم با آن پیام مبارزه کنیم و بر آن پیروز شویم، آنگاه داعش شکست خواهد خورد.