آگهیتصمیم اخیر کابینه حکومت افغانستان، مبنی بر تغییر مسیر انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولت ترکمنستان از مسیر بامیان به سالنگ، واکنش تند گروه هایی از مردم و تعدادی از نمایندگان مجلس را در پی داشت. تعدادی از رهبران مردمی و مقام های عالیرتبه حکومت افغانستان نیز با صدور اعلامیه های جداگانه از تصمیم اخیر کابینه انتقاد کردند.
جمعی از استادان دانشگاه به همراه نمایندگان مردم مناطق مرکزی افغانستان روز سه شنبه طی یک نشست خبری در کابل اعلام کردند: «عبدالله رئیس اجراییه و محمد اشرف غنی، رئیس جمهور بدون توجه به منافع ملی مردم افغانستان در جلسه روزشنبه کابینه فیصله کرده اند که مسیر انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولت از بامیان به سالنگ تغییر کند.» آنها می گویند: «ده‌ها بار با رهبران حکومت افغانستان نشست هایی داشته اند و خطرات انتقال برق ترکمنستان از مسیر سالنگ را تذکره داده اند.»
اداره امور ریاست جمهوری افغانستان در اطلاعیه ای امروز، گفته است که نظر ابتدایی شرکت فشنر بر انتقال برق از مسیر بامیان بود اما دونرها (حامیان مالی پروژه انتقال برق توتاپ) مسیر سالنگ را ترجیح داده اند.
علی احمد عثمانی، وزیر انرژی و آب در تازه ترین اظهاراتش گفته است: «انتقال برق از بامیان غیرممکن است. چون تصمیم بر انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولت در کابینه حکومت رئیس جمهور سابق (حامد کرزی) گرفته شده و قابل تغییر نیست.» او می گوید که تغییر در مسیر انتقال برق، روند برق رسانی به دوازده ولایت افغانستان را متاثر می کند.»
محمد کریم خلیلی، معاون رئیس جمهور سابق افغانستان و از رهبران مردمی، با صدور اعلامیه ای به اظهارات وزیر انرژی واکنش نشان داده و تاکید کرده است: «انتقال برق از مسیر بامیان به معنای محرومیت ولایت‌هایی نیست که وزارت آب و برق و برشنا، مطرح کرده اند. مسئولان وزارت انرژی و شرکت برشنا، به جای اینکه به خواست مردم رسیدگی و پاسخگوییِ کنند، می‌خواهند افکار عمومی را به سوی دیگر منحرف ساخته و تقابل و سؤ تفاهم میان مردم ایجاد کنند.»
سه سند برای انتخاب مسیر بامیان- میدان وردک
تقی امینی، صاحبنظر در امور برق در این نشست خبری گفت: «شرکت آلمانی فشنر که ماستر پلان بیست ساله برق افغانستان را تهیه کرده، مسیر بامیان را بهترین مسیر برای انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولت دانسته است. سه سند برای تایید نظر فنی در این مورد وجود دارد که یکی در ماستر پلان برق افغانستان در وبسایت بانک انکشاف آسیایی قابل دریافت است. دومی در سند داوطلبی/ مناقصه برق و سومین سند در مکاتبه شرکت برق افغانستان با فشنر موجود است.»
وی ادامه داد: «با انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولت از مسیر بامیان، معادن آهن حاجی گگ و مس لوگر فعال خواهد شد که منافع اقتصادی کلانی برای افغانستان دارد و بدون انتقال این خط برق، هیچ شرکتی نمی تواند این دو معدن را فعال کند.علاوه بر این دو معدن زغال سنگ در منطقه دره صوف و اشپشته بامیان هم می توانند برق ارزان قیمت تولید کنند.»
براساس نظر شرکت آلمانی فشنر، با توجه به تنگی دره سالنگ و نبود جای کافی، انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولت بسیار سخت و غیرممکن است و در حال حاضر یک خط برق در این منطقه می گذرد و ظرفیت انتقال خط برق فشار قوی را ندارد. در دو سال گذشته، ناامنی، یخبندان و برف کوچ (بهمن) در دره سالنگ باعث قطع برق پایتخت و تعطیلی دو ماهه شهرک های صنعتی در کابل شد که خسارات اقتصادی بر شرکت های تولیدی برجای گذاشت.
وزارت انرژی و آب و شرکت برق افغانستان (برشنا) در کنفرانس مطبوعاتی روز دوشنبه، بر انتقال دادن برق ۵۰۰ کیلو ولت از سالنگ تاکید کرده و افزودند که برای حل مشکل برق رسانی به بامیان، یک خط برق از منطقه پشته سرخ به بامیان منتقل خواهند کرد.
تقی امینی در این باره گفت: «چنین عملی به منافع ملی و تولید انرژی در افغانستان ضربه میزند و مانع برق رسانی به دیگر مناطق مرکزی می شود و معادن در این مسیر با چنین خط برقی فعال نخواهد شد.»
استیضاح رهبران حکومت
احمد بهزاد، یکی از نمایندگان در گفتگو با یورونیوز اقدام اخیر حکومت افغانستان را “خیانت ملی” خواند و تاکید کرد: «انتقال برق از مسیر بامیان بهرخاطر تامین منافع ملی مردم افغانستان و استفاده از منابع طبیعی در این مناطق است اما رئیس جمهور با استبداد رای، انتقال برق از مسیر سالنگ را به تصویب کابینه رساند و رئیس اجرایی با کتمان بحثهای صورت گرفته در کمیته فنی با رئیس جمهور همراهی کرد.»
وی تاکید کرد: «تا زمانیکه حکومت افغانستان به خواسته شهروندی مردم برای انتقال برق از مسیر بامیان عمل نکند مردم به اعتراضاتشان در داخل و خارج از افغانستان ادامه خواهند داد و در کنفرانس بروکسل، رئیس اجراییه و رئیس جمهور افغانستان را بخاطر این تصمیم تبعیض امیز در برابر جامعه جهانی، به استیضاح خواهند کشید.»
در کنفرانسی که بزودی در بروکسل برگزار می شود حکومت افغانستان گفته بود که فهرستی از دستاوردهایش در عرصه های مورد انتظار جامعه جهانی را ارائه خواهد کرد.
با مسیر انتقال برق، معامله سیاسی نکنید
کمیته عالی مردمی نیز در این نشست خبری با صدور قطعنامه ای اعلام کرد که انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولت از مسیر بامیان باعث تحقق اصل عدالت اجتماعی و عمل به قانون اساسی برای توسعه متوازن می شود.
آنها به حکومت افغانستان هشدار داده اند که انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولت ترکمنستان از مسیر بامیان و میدان وردک به هیچ وجه قابل معامله و برخورد سیاسی نیست. آنها در پایان، به حکومت افغانستان مهلت سه روزه داده اند تا به طور رسمی انتقال برق ۵۰۰ کیلو ولت از مسیر بامیان – میدان وردک را اعلام نماید، در غیراین صورت تمام گزینه های اعتراض از تظاهرات مسالمت آمیز تا خروج نمایندگان مردم از حکومت افغانستان را دنبال خواهند کرد.