راز باغ های ایرانی و کودتای ۲۸ مرداد در نمایشگاه «باغ کودتا»

راز باغ های ایرانی و کودتای ۲۸ مرداد در نمایشگاه «باغ کودتا»
نگارش از Pantea Bahrami
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button
آگهی

نمایشگاه نقاشی «باغ کودتا»، جدیدترین آثار بهار بهبهانی نقاش و سازنده ویدیوهای هنری را در نگارخانه «توماس اربن» در نیویورک به نمایش گذاشته است. این نمایشگاه شامل ۶ نقاشی روی بوم و یک چیدمان است. وقتی وارد نمایشگاه می شوید، در نگاه اول این چیدمان که در قالب یک میز است با لایه های متفاوت خودنمایی می کند. بر روی میز فرم ها و نشانه هایی از طرح باغ های ایرانی مشاهده می شود. با دقت بیشتر در این اثر به لایه های زیرین پی می برید که شامل صفحات گزارش کودتای ۲۸ مرداد است که توسط «دونالد ویلبر» در همان ماه های پس از کودتا به دستور سازمان سیا تایپ شده است.

به گفته بهار بهبهانی در سال ۲۰۱۳ نسخه سانسور شده آن توسط سازمان اطلاعاتی سیا به مناسبت ۶۰مین سالگرد کودتا انتشار یافت. یک ویدیو نیز در این چیدمان دیده می شود که تصویر باغی زیبا با یک استخر مرکزی که آب آن از قناتی قدیمی پر می‌شود را نشان می دهد. این باغ در شرق تهران در حیاط ساختمانی مدرن قرار داد. در حقیقت چیدمان در هم آمیختگی یک واقعه تاریخی وداستانی شخصی را نشان می دهد که خود به داستانی تاریخی دیگری تبدیل شده است.
گزارش به لندن

پیوند دونالد ویلبر با باغ های ایرانی چیست؟

آشنایی بهار بهبهانی با آثار دونالد ویلبر به دوران دانشجویی او باز می گردد. او برای مطالعه و یادگیری معماری ایرانی ازکتب و پژوهش‌های محققان شرق شناسی از جمله آرتور پوپ و همکار او دونالد ویلبر آمریکایی که از اصلی‌ترین منابع مرجع بودند، استفاده می کرد. بهار اولین ویدیوی خود را با موضوع باغ ایرانی به دعوت موزه هنرهای معاصر تهران با همکاری پویا آریان پور ساخت. ده سال بعد او موضوع باغ های ایرانی را دست آویز پژوهشی شخصی قرار داد تا رابطه پژوهشگران غربی با ایران را دریابد. درپژوهش در مورد باغ ها و کوشک ها، وی با مراجعه به کتابخانه عمومی نیویورک به مقالات و کتب اصلی دونالد ویلبر دست یافت، شرق شناسی که تمرکز ویژه ای بر روی باغ های ایرانی داشت.

بهار بهبهانی درمورد بازگشت دوباره به آثار ویلبر به یورونیوز می‌گوید: «با جستجو در پژوهش های ویلبر رابطه من با آثار او قوی تر و اطمینانم به اهمیت دستاورد های او بر روی باغ های ایرانی بیشتر شد. اما طولی نکشید که دریافتم ویلبر درتمام سال‌های حضورش در ایران، مامور سازمان سیا و از طراحان اصلی کودتای ۲۸ مرداد بود. برای هضم این دوگانگی، جستجو بر روی شخصیت دونالد ویلبر برایم جالب و ضروری گشت. این نقطه عطف ایده نمایشگاه باغ کودتا بود.» دو اثر به نام های «باغ بهشت حسرت» و «شاه فاتح است»

در آثار نمایشگاه از سبک آبستره استفاده شده است. نام برخی از آثار، برگرفته از نام سر فصل های گزارش ۲۸ مرداد است که توسط ویلبر و به دستور سازمان سیا نوشته شده است. برای نمونه «گزارش به لندن» و «شاه فاتح است». در اثر دیگری به نام «باغ بهشت حسرت» از رنگ‌های به غایت چشم نواز که الهام گرفته از باغهای ایرانی است، استفاده شده است.

لایه لایه بودن این کار، عمقی راز آلود به اثر بخشیده که همراه با قطعاتی سیاه که جا به جا بخشی از آنرا پوشانده، کنجکاوی بیننده را دوچندان می کند. این قطعات با کدخوانی های گزارش کودتا همخوانی دارد. از آثار دیگر نمایشگاه، نقاشی «شاه فاتح است» در قابی سیاه رنگ محاصره شده است که شاید نمادی از محدودیت قدرت است. بهار در روند پژوهش در مورد شخصیت دونالد ویلبر دو کتاب گزارش ۲۰۰ صفحه ای کودتای ۲۸ مرداد وکتاب باغ‌ها و کوشک‌های ایرانی که هر دو از تالیفات ویلبر است را همزمان می خواند.
شاه فاتح است

بهار بهبهانی در این باره به یورونیوز می‌گوید: «زبان و ادبیات در هر دو کتاب گاهی متفاوت است و گاه تشابه دارد که من آن را از نظر بصری مورد مطالعه قرار داده‌ام. گزارش کودتا با کد خوانی‌های مشخص و نامشخص به هم بافته شده است و از سوی دیگر کتاب باغ‌های ایرانی با رمز و راز آغشته است. در خلق نقاشی‌ها زبان کدخوانی و شاعرانه در هم تنیده شده است. گاه رمانتیک است و گاه نشانی از یک غوغا می دهد. لایه‌های پی در پی به زبان بیانی آن نیز کمک می کند. برخی از نقاشی‌ها با قطعات سیاه پوشانده شده است که این قطعات سیاه برگرفته از سانسورهای سیاه شده بر روی متن گزارش ۲۸ مرداد به وسیله سازمان اطلاعاتی سیا است.» نمایشگاه باغ ایرانی با تنیدگی واقعه تاریخی ۲۸ مرداد، که در حافظه ایرانیان جایگاه ویژه‌ای دارد، با آثاری آبستره و انتزاعی که هنر باغ های ایرانی را درخود جا داده، در نوع خود کم نظیراست. نمایشگاه باغ کودتا تا ۲۵ ماه ژوئن برای علاقمندان در گالری توماس اربن در نیویورک دایر است.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

وزیر خارجه اسبق بریتانیا: هشدار داده بودم که حکومت آخوندها بسیار بدتر از حکومت شاه خواهد بود

این سه‌شنبه شب یا آن سه‌شنبه شب؟ چهارشنبه‌سوری امسال دقیقاً چه روزی است؟

گرایش جوانان ایرانی به خالکوبی؛ تاتوکاران با همه محدودیت‌ها به کار خود ادامه می‌دهند