همزمان با آغاز آتشبس ۷۲ ساعته در یمن، خبرگزاری رویترز به نقل از چند مقام ایرانی، آمریکایی و دیگر کشورهای غربی اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران چند محموله سلاح را برای شورشیان حوثی از راه عمان به این کشور ارسال کرده است. نام و سمت هیچکدام از منابع این گزارش منتشر نشده است.
مقامهای جمهوری اسلامی ایران همواره اتهام کمک تسلیحانی به شبهنظامیان حوثی و نظامیان وفادار به علیعبدالله صالح، رئیسجمهوری سابق یمن را رد میکنند.
به نظر میرسد افزایش کمکهای نظامی تهران – که گفته میشود شامل اسلحه سبک و موشک بوده است- در ماههای گذشته، چالش بزرگی برای نیروهای نظامی آمریکا مستقر در آبهای نزدیک به یمن باشد. در هفتههای گذشته دو موشک «از مناطق تحت کنترل حوثیها» به سوی دو ناو آمریکایی در دریای سرخ شلیک شد. نیروی دریایی آمریکا در پاسخ به شلیک اولین موشک، سه رادار حوثیها را هدف قرار داد. ژنرال جوزف ووتل، فرمانده ستاد مرکزی ارتش آمریکا، چهارشنبه ۱۹ اکتبر/۲۸ مهر، احتمال انتقال این موشکها از ایران به یمن را منتفی ندانست. بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز پنجشنبه نقش این کشور در حملههای موشکی به ناوهای آمریکایی را رد کرد.
یک مقام رسمی [احتمالا آمریکایی] به خبرگزاری رویترز گفته است که بیشتر قاچاق اسلحه از طریق کشور عمان،-که مرز زمینی گستردهای با یمن دارد- انجام شده است. همین منبع افزوده است که واشنگتن نگرانی خود از ارسال سلاح به حوثیها را با «کسانی که با این گروه ارتباط دارند، از جمله دولت عمان در میان گذاشته است.» دولت عمان هرگونه قاچاق سلاح به یمن از خاک این کشور را انکار میکند. برخی کارشناسان معتقدند مسقط مستقیما نقشی در انتقال اسلحه به حوثیها ندارد اما مقامهای این کشور چشمهای خود را بر عبور جنگافزار از خاک این کشور به یمن بسته اند. یوسف بن علوی، وزیر خارجه عمان در گفتگو با روزنامه عکاظ، چاپ جده، آمادگی مسقط برای «شفاف سازی» در این مورد را اعلام کرد.
عمان یکی از معدود کشورهای عربی است که در ائتلاف نظامی بینالمللی به رهبری عربستان سعودی حضور ندارد. در سالهای گذشته روابط تهران-مسقط بسیار گرم بوده است. سلطان قابوس، پادشاه عمان نقش میانجی اولیه برای آغاز مذاکرات هستهای مستقیم میان ایران و آمریکا را ایفا کرد.
یک دیپلمات بلندپایه ایرانی – که نخواست نامش فاش شود- افزایش کمکهای نظامی، مالی و آموزشی ایران به متحدان حوثی در یمن را تایید کرده است. وی گفته است که توافق هستهای ایران با غرب دست مقامهای جمهوری اسلامی برای مقابله با عربستان سعودی را «بازتر» کرده است.
یک مقام رسمی «غربی» هم گفته است که در ماههای گذشته قاچاق موشکهای ضد ناو، مواد منفجره و نیرو به یمن از طریق عمان افزایش یافته است.
Exclusive: Iran steps up weapons supply to Yemen's Houthis via Oman – officials https://t.co/UBJIFeIYJE
— Reuters Iran (@ReutersIran) October 20, 2016
در حالی که مداخله نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان سعودی در یمن نوزدهمین ماه خود را پشت سر میگذارد، جنگ داخلی و بحران انسانی در این کشور ابعاد تازه ای به خود میگیرد. در سه ماه گذشته و همزمان با ادامه رکود وضعیت نه پیروزی نه شکست در جبهههای جنگ، شبهنظامیان حوثی حملات متعددی را علیه پاسگاههای مرزی سعودی در داخل این کشور سازماندهی و اجرا و چندین موشک بالستیک را به خاک عربستان شلیک کرده اند.
علاوه بر عراق و سوریه، یمن هم یکی از میدانهای اصلی «جنگ نیابتی» میان ایران و عربستان سعودی است؛ از زمان آغاز حملات هوایی ائتلاف به مناطق تحت کنترل حوثیها در ماه مارس سال ۲۰۱۵، دستکم ۱۰هزار نفر جان خود را از دست داده اند.