نابرابری، چالش اصلی نظام آموزشی فرانسه

نابرابری، چالش اصلی نظام آموزشی فرانسه
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button
لینک کپی پیست کد امبد ویدیو:Copy to clipboardCopied

طبق مطالعاتی که اخیرا یک سازمان دولتی در فرانسه انجام داده است، سیاستهای دولت در نظام آموزش و پرورش، برغم اختصاص یارانه به برخی از مدارس باعث تشدید نابرابری و تبعیض در مدارس فرانسه شده…

طبق مطالعاتی که اخیرا یک سازمان دولتی در فرانسه انجام داده است، سیاستهای دولت در نظام آموزش و پرورش، برغم اختصاص یارانه به برخی از مدارس باعث تشدید نابرابری و تبعیض در مدارس فرانسه شده است. از سوی دیگر این کشور طبق آخرین گزارش برنامه آزمون بین المللی ارزیابی دانش آموزان هم رتبه پایینی دارد. در این گزارش والری زابریسکی، خبرنگار یورونیوز این موضوع را از نگاه، دانش آموزان، والدینشان و معلمها بررسی کرده است.

در مدرسه «ژان مولن» در بندر مارسی فرانسه، شاگردان برای پرسیدن مطلبی که نمی دانند دستشان را بالا می برند و جرئت سوال پرسیدن دارند. معلم هم به سوالاتشان جواب می دهد. البته نظم و انضباط و احترام هم خیلی مهم است.

اصلاحات در برنامه اختصاص یارانه به مدارس

این مدرسه در یکی از محله های بسیار محروم مارسی قرار دارد. بیشتر دانش آموزان این مدرسه از کمک هزینه های دولتی برخوردارند. والدین این دانش آموزان هم از قشر کم درآمد هستند و درآمد ماهیانه کمتر از ۱۰۰۰ یورو دارند. به همین دلیل هم این مدرسه از کمکهای مالی دولتی برخوردار است.

آرنو سالابری، یکی از آموزگاران این مدرسه می گوید: «اینجا کلاسهای درس پرجمعیت نیست و این خیلی مهم است. در یک مدرسه مقطع راهنمایی معمولی، تعداد دانش آموزان در هر کلاس به ۲۷، ۲۸ و تا ۳۰ نفر هم می رسد.اما کلاسهای ما معمولا ۲۴ نفری است که خیلی بهتر است. علاوه بر این، گروههایی را هم بر اساس نیاز تعریف کرده ایم، یعنی دانش آموزان بر اساس توانایی هایشان به گروههایی تقسیم شده اند. از هر دو کلاس، سه گروه درست کرده ایم.»

کمک مالی دولتی بر اساس اولویت، در فرانسه به مدارسی تعلق می گیرد که دانش آموزان آن، اغلب با شکست تحصیلی روبرو می شوند. هدف این سیاست که از سال۱۹۸۱ آغاز شده، مقابله با اختصاص بودجه بطور مساوی بود که بشکل سنتی در سیستم آموزش و پرورش فرانسه وجود داشت.

این طرح بارها اصلاح شد، و طبق اصلاحاتی که آخرین بار در سال ۲۰۱۴ انجام شد، دولت تصمیم گرفت که این کمک هزینه فقط به مدارسی اختصاص پیدا کند که مثل مدرسه «ژان مولن» در مناطق محروم و نامناسب قرار دارند.

دومینیک دوپری، مدیر مدرسه «ژان مولن» می گوید اعمال اصلاحات، نتایج درخشانی برای دانش آموزان به همراه داشته است: «قبل از انجام اصلاحات، ۴۰ درصد دانش آموزان مدرسه ما در امتحانات سراسری آخر سال موفق می شدند و حدود نیمی از آنها به مقاطع بالاتر در دبیرستان می رفتند. اکنون ۷۰ درصدشان موفق می شوند و گاهی ۱۰۰ درصدشان به مقطع بالاتر می روند. برخی از آنها به مدارس فنی حرفه ای می روند و عده ای هم به دبیرستان. در نتیجه، برخورداری از کمک هزینه دولتی و مشارکت مدام کارکنان مدرسه برای ارائه برنامه های نوآورانه درسی، باعث بهبود وضعیت تحصیلی دانش آموزان ما شده است.»

اما این نتایج خوب نباید باعث شود، چالشهای پیش روی مدارس فرانسه را فراموش کنیم. در واقع مدرسه ژان مولن بیشتر یک استثنا است.

تشدید نابرابری در مدارس فرانسه

طبق تحقیقات سازمان جهانی همکاری و توسعه اقتصادی، نظام آموزشی فرانسه از اختلاف و نابرابری شدید رنج می برد. بیش از ۳۰ سال است که سیاستهای وزارت آموزش ملی فرانسه باعث شده نابرابری ها شدیدتر بشود.

ناتالی مونس مسئول تهیه گزارشی درباره نابرابری در مدارس فرانسه بوده است. این گزارش را شورای ملی سیستم ارزیابی مدارس در فرانسه انجام می دهد.

او می گوید تبعیضها جنبه های مختلفی دارد اما باید امیدوار بود: «طی سی سال گذشته سیاستهای آموزشی در فرانسه، تغییر چندانی نکرده است. اما این سیاستها تبعات چشمگیری برای مقابله با نابرابری موجود در نظام آموزشی، نداشته است. مثلا، طرح کمک مالی به مدارس براساس اولویت بندی دولتی، که از اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی شروع شد، اثرات مثبتی نداشته است. باید منابع آموزشی بیشتری به مدارسی تعلق بگیرد که با مشکلات اجتماعی روبرو هستند. این خیلی مهم است. اما وقتی به منابع فعلی نگاه می کنیم، متوجه می شویم که این منابع با نیازهای آموزشی دانش آموزان مطابقت ندارد.»

Après la publication du rapport du CNESCO sur les inégalités scolaires, l'Observatoire des Zones Prioritaires… https://t.co/J6CZRdXg2E

— Editions La Classe (@La_Classe) October 5, 2016

در فرانسه بیش از هشت هزار دبستان و دبیرستان، در مناطقی واقع شده اند که باید از کمک هزینه دولتی برخوردار می شوند.

تعدادی از مدارس اجازه فیلمبرداری و تهیه گزارش از داخل مدرسه را به خبرنگاران نمی دهند. از نظر نابرابری و تبعیض در مدارس، فرانسه رتبه اول را در میان کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی دارد.

تکلیف کلاسهای بدون معلم چییست؟

به یکی از مناطق فقیر نشین و محروم اطراف پاریس، موسوم به «بوبینی» می رویم. ورونیک دکر، بیش از ۳۰ سال است که در این منطقه کار می کند. او مدیر مدرسه ابتدایی «ماری کوری» است. این مدرسه، جزء مدارسی است که کمک هزینه دولتی می گیرد. خانواده اغلب دانش آموزان مهاجری که در این مدرس در مسکن اجتماعی زندگی می کنند.

اینجا هم به ما اجازه فیلمبرداری از داخل مدرسه را ندادند. ورونیک دکر را خارج از مدرسه ملاقات کنیم. او می گوید: «در فرانسه بین مدارس خصوصی و مدارس دولتی شکاف وجود دارد. مدارس خصوصی از کمکهای مالی پدر و مادرها برخوردارند و به همین دلیل می توانند دانش آموزانشان را برای ثبت نام انتخاب کنند. در حالیکه در مدارس دولتی، مثل مدرسه ما که والدین پول نمی دهند، خوشبختانه امکان انتخاب دانش آموزان وجود ندارد. این خوب است. اما از طرف دیگر، بین مدارس دولتی و خصوصی نابرابری وجود دارد. همه مدارس دولتی هم شرایط یکسانی ندارند. چون دولت این واقعیت را پذیرفته که مناطق فقیر شهری مهاجر نشین بوجود بیاید و در نتیجه مدارس این مناطق هم تبدیل به مدارس حاشیه ای شده است.»

پسر ۱۴ ساله لورانس بلن به مدرسه ای در «بوبینی» می رود. لورانس می گوید که هیچگونه اولویت بندی دولتی در این مدرسه رعایت نشده است: ساعات درسی ۲۵ درصد کم شده است، از پولی که قرار بوده برای آموزش معلمها به مدرسه تعلق بگیرد، هیچ خبری نیست. در حالیکه سال گذشته ۵۰ دانش آموز جدید در این مدرسه ثبت نام کرده اند.

از نظر لورانس و تعدادی از والدین دانش آموزان این مدرسه، فرازندانشان قربانی نابرابری هستند که با قوانین مربوط به آموزش و پرورش در قانون اساسی فرانسه مغایرت دارد. او می گوید: «کمبود معلم و جایگزین پیدا نکردن برای آنها طی سال تحصیلی مشکل بسیار بزرگی است. پسر من در کلاس اول راهنمایی سه ماه تمام معلم زبان انگلیسی نداشت. وقتی کلاس دوم راهنمایی بود، هر سال، ثلث اول، از معلم تاریخ و جغرافی خبری نبود. و دو ثلث هم معلم هنر نداشت. کلاس سوم که بود، ماه اول معلم زیست شناسی نبود. وحشتناک است. با چنین وضعیتی، وقتی تمام سال معلم بالای سر این بچه ها نیست، چگونه می توانیم انتظار موفقیت تحصیلی آنها را داشته باشیم؟»

بازگشت اعتماد به مدارس

جشن فارغ التحصیلی برای دانش آموزان مدرسه «ژان مولن» در مارسی، لحظه شادی و غرور است. اوضاع در این مدرسه بهتر شده، اما مدیر آن می گوید که امیدوار است کارهای بیشتری در آینده انجام بشود و استثنا تبدیل به قاعده برای همه مدارس بشود. او می گوید: «مدارس فرانسوی عملا نردبانی برای پیشرفت در اجتماع نیستند. باید به هر قیمتی که شده، این وضعیت را تغییر بدهیم. خواسته پدر و مادرها و خود بچه ها هم همین است. باید کاری کنیم که مردم دوباره به مدرسه اعتماد کنند.»

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

گزارش جدید «پیزا»؛ درخشش آسیا و بهترین دانش‌آموزان از چین

۱۲میلیون دانش‌آموز فرانسوی در سال اصلاح قانون آموزش به مدرسه بازگشتند

کارگران نامرئی در مزارع اروپا؛ حقوق کم، استثمار و در معرض خطر سلامت