ترکیه؛ سال ۲۰۱۶ در یک نگاه

ترکیه؛ سال ۲۰۱۶ در یک نگاه
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه پس از هفدهمین حمله تروریستی در سال اخیر در این کشور در روز یازدهم دسامبر، به نظر مسلط بر امور کشور می آید.

آگهی

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه پس از هفدهمین حمله تروریستی در سال اخیر در این کشور در روز یازدهم دسامبر، به نظر مسلط بر امور کشور می آید. او می خواهد که نامش در تاریخ همانند یک «سلطان» باقی بماند.

اگر یک تصویر از او در تاریخ ماندگار شود، تصویر پیام او به مردم ترکیه از طریق تلفن همراه است. رئیس جمهوری که امور کشور را در زمان حساس کودتا از طریق تلفن همراه کنترل کرد. ابداعی که به نام آقای اردوغان ثبت خواهد شد.

شب کودتای پانزدهم ژوئیه، تانک ها خیابانهای استانبول و آنکارا را تصاحب کرده بودند. نیروهای ارتشی در ابتدا گفته بودند که گلوله ای به سمت مردم شلیک نخواهند کرد و قصد دارند که دموکراسی را به کشور باز گردانند. به نظر می رسید که ارتش اختیار کشور را در دست گرفته است، تا اینکه رجب طیب اردوغان بر روی گوشی تلفن هوشمند بر صفحه های تلویزیون ظاهر شد.

او خطاب به مردم ترکیه گفت: «من از مردم می خواهم که به خیابانها بیایند. در میدانها و فرودگاه بعنوان مردم یک کشورجمع می شویم. بگذارید این اقلیت هم با تانکها و توپ هایشان بیایند و هر کاری که میخواهند بکنند. من هیچ قدرتی را بالاتر از قدرت مردم نمی دانم و نخواهم دانست.»

این فراخوانی بود برای مقاومت. فراخوانی که توسط حامیان او شنیده شد. بلافاصله صدها نفر به خیابان ها آمدند و در مقابل تانک ها ایستادند. پس از ساعت ها تلاطم و عدم قطعیت، این کودتا با ۲۹۰ کشته شکست خورد.

در میان خبرهای آن شب حتی شایعه فرار اردوغان به آلمان نیز وجود داشت اما آقای اردوغان پیروزمندانه به استانبول بازگشت و وعده داد که کودتاچیان را به سزای اعمالشان می رساند. بیش از ۸۵۰۰ نفر ارتشی که حدود ۵/۱ درصد از کل کارکنان ارتش محسوب می شدند در این کودتای نافرجام شرکت کرده بودند.

فردای روز کودتا، رئیس جمهور کودتاچیان را تهدید به اعدام می کند. بازداشت ها آغاز و تعقیب و تحقیق در مورد شرکت کنندگان در این شورش نافرجام گسترده تر می شود. در همان روزهای اول، در مجموع ۸۸۰۰ ارتشی شامل ۲۰۰ ژنرال ارتش بازداشت شدند و این آغاز پاکسازی دولت ترکیه بود.

تصفیه های گسترده به بهانه دست داشتن در کودتا کم کم باعث دامن زدن به این تئوری شد که این کودتا توسط خود رئیس جمهور برنامه ریزی شده بود تا دامنه قدرت خود را وسیعتر کند. معلمان، افسران پلیس، سیاستمداران و روزنامه نگاران اخراج و یا از کار معلق شدند. در مجموع ۱۱۵ هزار نفر از خدمت برکنار و ۳۹ هزار نفر بازداشت شدند.

اما تاثیرات این کودتا نه تنها بر امور داخلی که بر امور بین المللی نیز قابل مشاهده بود. نهادهای بین المللی در جریان تصفیه های دولت اردوغان نسبت به روش استبدادی و بی اعتنایی او به اخطارهای آنان بارها به دولت ترکیه تذکر دادند. درخواستهای مکرر دولت ترکیه برای استرداد فتح الله گولن روحانی مخالف آقای اردوغان از دولت آمریکا نیز بر نگرانی دولتهای غربی افزود. دولت ترکیه فتح الله گولن را به رهبری و برنامه ریزی کودتا متهم می کرد. گرچه او بارها از این اتهام تبرا جست.

رجب طیب اردوغان در این مورد گفته بود: «دیر یا زود، دولت آمریکا باید انتخاب کند. یا ترکیه یا گروه تروریستی گولنیستها. (FETO نامی که دولت ترکیه بر طرفداران آقای گولن گذاشته است)»

اما در نهایت این باراک اوباما نبود که مجبور به انتخاب شد. اتفاقاتی که در همسایگی ترکیه در عراق و سوریه می گذشت، معادلات را پیچیده کرده و تهدیدات را افزایش داده بود.

یازدهم نوامبر، سردبیر روزنامه جمهوریت، قدیمی ترین روزنامه مخالف دولت در حال بازگشت از سفر خود از آلمان بازداشت شد. پیش از او نیز شانزده روزنامه نگار دیگر از این روزنامه بازداشت شده بودند.

چندین راهپیمایی اعتراضی در حمایت از روزنامه نگاران صورت گرفت. علاوه بر این جوامع غربی، بازداشت روزنامه نگاران را خط قرمزی می دانستند که آقای اردوغان از آن عبور کرده بود.

اینبار اتحادیه اروپا از تذکر پا را فراتر نهاد و در روزهای پایانی ماه نوامبر، توقف روند پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا را تصویب کرد. پاسخ اردوغان به این حرکت، تهدید کشورهای اروپایی به باز کردن مرزها به روی پناهجویان بود.

او گفت: «شما می پرسید که اگر ترکیه مرزهای خود را باز کند چه پیش می آید؟ اگر از این پیشتر بروید مطمئن باشید که این مرزها باز خواهند شد.»

در نهایت این ترکیه بود که روشی جدیدی برای روابط خارجی خود برگزید؛ کشمکش با کشورهای اروپایی و آمریکا و نزدیک شدن به روسیه.

درگیریهای سوریه و حضور روسیه در این کشور برای حمایت از بشار اسد یک روی سکه است. اما به نظر می رسد که دغدغه کنترل کردهای ترکیه برای رجب طیب اردوغان از دلایل اصلی هم پیمان شدن او با روسیه باشد.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

انتخابات محلی ترکیه؛ زورآزمایی سیاسی اردوغان با امام‌اوغلو و حزب رفاه نوین

اردوغان بار دیگر با اعلام حمایت از حماس، نتانیاهو را با هیتلر و استالین مقایسه کرد

علی‌اف در دیدار با اردوغان: جنگ به حل و فصل مشکل تاریخی قره‌باغ کمک کرد