گفتگو با دکتر علیرضا نامور حقیقی، تحلیلگر سیاسی و استاد دانشگاه تورنتو
وزیر امور خارجه عراق از میانجیگری کشورش در روابط ایران و عربستان خبر داد و گفت: «از سال گذشته من پیامهایی میان دوکشور رد و بدل کردهام.»
ابراهیم جعفری، وزیر امور خارجه عراق روز شنبه ۲۵ دی ماه در گفتگو با خبرگزاری صدا و سیمای ایران درباره میانجیگری بین ایران و عربستان گفت: «این اقدامات از سال گذشته ادامه دارد و من پیامهایی میان دوکشور رد و بدل کردهام زیرا عربستان و ایران در غرب و شرق عراق قرار دارند و هرگونه بحران در روابط ایران و عربستان، عراق را هم تحت تاثیر قرار خواهد داد و نزدیکی روابط این کشورها به نفع عراق نیز خواهد بود.»
پیامهایی بین ایران و عربستان رد و بدل کرده ام https://t.co/5OWC1lG3Rkpic.twitter.com/r97dlK1Q8R
— iribnews.ir (@iribnews_ir) January 14, 2017
وی در مورد اینکه آیا تاکنون حامل پیامی کتبی ازجانب دولت عربستان برای ایران بوده است یا خیر گفت: «پیام کتبی، خیر؛ اما من پیامهایی شفاهی را طی ماههای اخیر میان مسئولان این کشورها رد و بدل کردهام و تلاش خواهیم کرد مواضع آنها را به هم نزدیک کنیم.»
نامور حقیقی: ایران و عربستان دریافتهاند نمیتوانند وارد جنگ شوند
دکتر علیرضا نامور حقیقی، تحلیلگر مسائل سیاسی در کانادا در گفتگویی با یورونیوز درباره نقش میانجیگرایانه عراق در رابطه بین ایران و عربستان میگوید: «با توجه به اینکه عربستان در حال حاضر در چهار منطقه عراق، سوریه، لبنان و یمن با بنبست مواجه شده است، فضای مناسبی است که دو کشور وارد گفتگو بشوند. به هر حال عربستان متوجه شده که سیاست های خصمانهاش علیه جمهوری اسلامی جواب نمیدهد و ایران هم متوجه شده که افزایش خصومت علیه عربستان راه به جایی نخواهد برد. بدین ترتیب دو کشور دریافتهاند نمیتوانند وارد جنگ بشوند، پس بنابراین باید وارد یک روند گفتگویی شده تا بتوانند سطح مخاصمات شان را کاهش دهند.»
این تحلیلگر سیاسی در ادامه میگوید: «همچنین روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا نیز میتواند دو کشور را بهم نزدیک کند. به هر حال میدانیم که آقای ترامپ علیه اسلام رادیکال و همچنین مسلمانان موضعگیریهای شدیدی داشته است. در مجموع با توجه به اینکه دو کشور با فضای جدیدی مواجه شدهاند و با توجه به این که سطح تنشها هم در منطقه بیشتر شده و همچنین اینکه دو کشور متوجه شدهاند که نمیتوانند با یکدیگر جنگ کنند اینگونه پیامها رد و بدل میشود.»
آقای نامور حقیقی میافزاید: «سیاستهای عربستان علیه ایران قبلا خصمانه بود، اما اکنون این کشور کمابیش متوجه شده که باید به دنبال کاهش تنش باشد. از سوی دیگر تهران هم متوجه این نکته شده که باید از سیاستهای خصمانهاش علیه ریاض بکاهد. بنابراین دو کشور سیگنالهایی برای هم میفرستند. از جمله در کنفرانس امنیتی تهران که مثلا آقای علی لاریجانی رئیس مجلس ایران مشخصا پیام داد که ما آماده گفتگوی جدی با عربستان هستیم. حال باید دید که آیا این ارسال سیگنالها و میانجیگریها بالاخره به یک مذاکرات مستقیم و بیواسطه تبدیل خواهد شد یا خبر؟»
یورونیوز: اگر دو طرف برای یکدیگر سیگنالهایی فرستاده اند پس چگونه است که با درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی تاکنون عربستان پیامی ارسال نکرده است؟
دکتر نامور حقیقی: «حقیقت این است که من هم از این مسئله تعجب میکنم. یک دلیل آن ممکن است این باشد که آقای هاشمی رفسنجانی با ملک عبدالله پادشاه پیشین عربستان در ارتباط بود. به هر حال این موضوع تا حدودی خارج از عرف دیپلماتیک بود. مضافا بر اینکه آقای هاشمی معمار روابط ایران و عربستان بعد از قضایای حج سال ۱۳۶۶ بود. البته نباید فراموش کرد که در عربستان سعودی هم جریانهای ضد ایران وجود دارد که معتقدند فضای بسیج علیه ایران میتواند به پوشش دادن بحرانهایی که عربستان در داخل کشور با آن مواجه هست کمک کند. در واقع با توجه به شکستهایی که عربستان در منطقه خورده است، این جناحها تصور میکنند افزایش خصومت با ایران میتواند به جذب کمک از کشورهایی مانند اسرائیل منجر شود. بنابراین جناجهایی قطعا در عربستان به دنبال افزایش خصومت علیه ایران هستند، همانطور که در ایران هم جناحها و گروههایی هستند که به دنبال افزایش تنش با عربستان هستند.»
یورونیوز: آقای ابراهیم جعفری، وزیر خارجه عراق گفته است اگر ایران و عربستان بهم نزدیک بشوند به نفع عراق است. درباره این موضوع چه نظری دارید؟
نامور حقیقی: «خب این یک موضوع مسلم است. همیشه کشورهایی که واسطه میان خصومت دو کشور میشوند، بیشترین آسیب را میبیینند. در حال حاضر عراق و سوریه به یک معنا صحنه جنگ غیرمستقیم ایران و عربستان است. ضمن اینکه اگر روابط ایران و عربستان بهبود یابد روی تولید نفت عراق، سرمایهگذاری در این کشور و مسائل دیگر تاثیرات مثبتی خواهد داشت.»
سازمان حج و زیارت: #ایران تصمیمی برای تعطیلی مراسم #حج امسال ندارد https://t.co/19Ub1OSRZapic.twitter.com/eXjhpHNQB1
— euronews فارسی (@euronews_pe) January 13, 2017
روابط دیپلماتیک تهران و ریاض از سال گذشته به دنبال حمله عدهای در ایران به سفارت و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد قطع شد. پس از آن مذاکرات میان دو کشور برای حضور حجاج ایرانی در مراسم حج سال ۱۳۹۵ هم با شکست روبرو شد و ایران سال گذشته در مراسم حج حضور نداشت. برای حضور زائران ایرانی در حج سال ۱۳۹۶ نیز قرار است مذاکراتی بین دو کشور انجام شود. دکتر علی رضا نامور حقیقی به یورونیوز میگوید ممکن است یکی از پیامهایی که ابراهیم جعفری، وزیر خارجه عراق به آن اشاره کرده است مسائل حج باشد.