روابط میان اسرائیل و نوار غزه پس از دو سال آرامش نسبی، بار دیگر به سوی تلاطم پیش میرود؛ بحران از روز یکشنبه و با شلیک راکت از غزه به سوی اسرائیل آغاز شد. ارتش اسرائیل مواضع حماس را بمباران کرد و گردانهای عزالدین قسام (شاخه نظامی حماس)، اسرائیل را به پاسخی کوبنده و غافلگیرکننده تهدید کردند. به نظر میرسد تشدید تنش در روابط این دو نیروی متخاصم حاکی از تهاجمیتر شدن موضع حماس پس از انتخاب یحیی سنوار به ریاست دفتر سیاسی باشد؛ رهبری جدید جنبش مقاومت اسلامی برخلاف اسماعیل هنیه به ایران نزدیکتر است تا به ترکیه و قطر.
اسرائیل روز دوشنبه ۲۷ فوریه/نهم اسفند پس از قریب به دو سال بار دیگر مواضع حماس در نوار غزه را هدف حملات هوایی قرار داد. مقامهای ارتش اسرائیل میگویند که این حمله در پاسخ به پرتاب راکت از نوار غزه به جنوب این کشور انجام شده است. درحالی که این راکت در منطقهای غیرمسکونی فرود آمد و تلفاتی برجای نگذاشت، بمباران مواضع حماس در باریکه غزه باعث زخمی شدن چهار نفر از اعضای این سازمان سیاسی-نظامی شد. روز پنجشنبه دوم مارس/۱۲ اسفند و در زمان تنظیم این گزارش، ارتش اسرائیل «در پاسخ به تیراندازی به سوی سربازانش» نوار غزه را بمباران کرد.
پس از حمله هوایی روز دوشنبه، ابوعبیده سخنگوی گردانهای قسام اعلام کرد که انفعال در برابر حملات ممکن است از سوی تلآویو تفسیر به ترس و ضعف حماس شود. وی هشدار داد: «هنگامی که مقاومت فلسطین قول میدهد، سر حرفش میایستد.» تند شدن لحن حماس نسبت به اسرائیل از زمان آتشبس «تاکتیکی» در ژوئیه سال ۲۰۱۴ بیسابقه بوده است.
حماس حدود دو هفته قبل، سیزدهم فوریه یحیی سنوار را به ریاست دفتر سیاسی برگزید. شخصی که گفته میشود دیدگاههایی کاملا مخالف با اسماعیل هنیه و خالد مشعل دارد. درحالی که رهبر حماس و رئیس پیشین دفتر سیاسی این گروه میخواستند جنبش مقاومت اسلامی را به سازمانی «میانهرو» و طرف حساب بازیگران بینالمللی تبدیل کنند، آقای سنوار باب هرگونه گفتگو با اسرائیل را در هر شرایطی بسته میبیند. یحیی سنوار، عضو ارشد گردانهای قسام از پایهگذاران دستگاه اطلاعاتی حماس بوده و در سال ۱۳۹۰ به تهران سفر کرده بود.
le #Hamas nomme #Yahaya_Sinouar, un «militaire», à la tête du mouvement et remet sur rail sa relation avec l’ #Iranhttps://t.co/rjB1qcFOUOpic.twitter.com/jnWDDq5lXA
— Géopolis (@GeopolisFTV) March 2, 2017
ایران در سالهای گذشته و بهویژه پس از افزایش نقش ترکیه در منطقه و در میان گروههای سنی اسلامگرا، از جمله حماس، نقش کمرنگتری در تحولات فلسطین بازی میکرد. حمایت حماس از مخالفان بشار اسد و انتقال دفتر این سازمان از دمشق به دوحه، روابط تهران و حماس را سرد کرد. اما اعتراضها در ایران نسبت به حمایتهای بیدریغ مالی، دیپلماتیک و تسلیحاتی جمهوری اسلامی از حماس در سه دهه گذشته وقتی بالا گرفت که اسماعیل هنیه رجب طیب اردوغان را نه تنها رهبر ترکیه، بلکه «رهبر جهان اسلام» خواند؛ عنوانی که در ایران و دستکم از سوی رسانههای رسمی نزدیک به حاکمیت برای علی خامنهای رهبر این کشور به کار برده میشود. تیرگی روابط ایران و حماس، باعث شد تا ایران به جز جهاد اسلامی و بخشی از جبهه خلق برای آزادی فلسطین، نیروی درخور دیگری برای اعمال سیاستهای خود در سرزمینهای فلسطینی نداشته باشد.
حال با تغییر در کادر رهبری حماس – که گفته میشود نتیجه یک انتخابات درونی و محرمانه بوده – ایران بار دیگر آغوش خود را به روی حماس گشوده است؛ یک هیات بلندپایه این سازمان به ریاست سامی ابوزهری حدود ده روز پیش و در جریان کنفرانس حمایت از انتفاضه به تهران سفر کرد. آقای ابوزهری به نشریه اینترنتی المانیتور گفت: «روابط با تهران در حال بازگشت به مسیر صحیح است.»
Why Iran wants Palestine back on regional agenda https://t.co/6eVIMk2BMQ
— Al-Monitor (@AlMonitor) February 26, 2017