جشن سینترکلاس در آمستردام تحت فشار فعلان ضد تبعیض نژادی؛ پیتر سیاه تغییر چهره می دهد

آگهی

پس از سالها مناقشه در خصوص نوع پوشش و آرایش “پیتر سیاه“، یکی از شخصیت های اصلی جشن سینتر کلاس در هلند، مسئولان شهری در آمستردام تصمیم دارند از سال جاری تغییراتی را در ظاهر این شخصیت ایجاد کنند. بر این اساس پیتر، تحت فشار گروه های ضد تبعیض نژادی، دیگر سیاه چهره نیست و پس از این با قیافه و لباس نجیب زادگان قرن هفدهم اسپانیا ظاهر می شود.

مردم هلند پنجم دسامبر هر سال مراسم یاد بود و بزرگداشت نیکلاس قدیس یا سینترکلاس را جشن می گیرند؛ چهره ای که گفته می شود ایده بابانوئل از او الهام گرفته شده است. نیکلاس قدیس را به خصوص حامی کودکان می دانند و روز بزرگداشت او با اقدامات نیکوکارانه و دادن هدیه جشن گرفته می شود.

مراسم بزرگداشت این شخصیت مذهبی سه هفته قبل از روز برپایی جشن بزرگ سینترکلاس آغاز می شود؛ یعنی همان روزی که نیکلاس قدیس به همراه دستیارانش از جمله “زوارته پیت” یا “پیتر سیاه” با کشتی از اسپانیا وارد هلند شد. طبق آنچه در سنت این جشن آمده، پیتر سیاه، دستیار نیکلاس قدیس فردی سیه چرده، تهی دست و از موروهای اسپانیایی (مسلمانان اسپانیایی با نژاد عربی-اسپانیایی-بربری) بود. او هنگام همراهی نیکلاس، ضمن رقصیدن در اطراف او برای کودکان شکلات و شیرینی پرتاب می کرد.

داشتن گوشواره هایی از طلا، صورتی به رنگ سیاه، و لب هایی کلفت و قرمز پیش از جمله ملزومات شخصیتی است که نقش پیتر سیاه را در جشن سینترکلاس ایفا می کند. این مشخصات و به خصوص رنگ سیاه چهره بازیگران نقش پیتر طی سالهای گذشته با انتقاد فعالان حقوق بشری در هلند روبرو شده بود. منتقدان چهره و آرایش غلو شده “زوارته پیت” یا “پیتر سیاه” را نژادپرستانه می دانستند.

این انتقاد ها طی سالهای گذشته با شدت بیشتری دنبال شد. برخی فعالان با برپایی تجمعات و گردهم آیی هایی عمومی حضور شخصیت “پیتر سیاه” با چنین ظاهری را در مراسم آیینی سینترکلاس مصداق بارز توهین و تبعیض نژادی قلمداد می کنند. در مقابل طرفداران این شخصیت با رد اتهام ها معتقدند که بازیگر پیتر چهره ای سیاه دارد زیرا از دودکش بخاری ها رد شده و یا اینکه همانند دلقک ها باید از شخصیتی فانتزی برخوردار باشد تا بتواند کودکان را سرگرم کند. با تشدید این مناقشه که واکنش بسیاری از کشورهای دیگر را نیز با خود به همراه داشت سرانجام دولت هلند، گرچه دیر، اما بالاخره اعتراف کرد این رسم ریشه در سنت های استعماری دارد و ملهم از دوران تجارت بردگان در هلند است.

بدین ترتیب SSIA، نهاد رسمی برگزار کننده کارناوال و جشن های سینتر کلاس در آمستردام امسال تصمیم گرفت با حذف نشانه های نژادی در شخصیت “پیتر سیاه” اقدام به حل این مشکل کند. پام اونهویس، سخنگوی این نهاد با تایید انجام چنین تغییراتی گفته است: «به هر شکل نمی توان شخصیت پیتر را از کل مراسم حذف کرد. نیکلاس قدیس و پیتر همانند خورشید و زمین از هم جدا نشدنی هستند. SSIA به همراه شهردار آمستردام پس از گوش دادن به انتقادها تصمیم گرفتند شخصیتی به نام “پیتر دودکش” را جایگزین “پیتر سیاه” کنند تا اینگونه القا شود که سیاهی روی چهره او ناشی از دود دوکش هاست. پام اونهویس در ادامه تصریح کرد: «ما تابستان گذشته تصمیم گرفتیم برای مراسم امسال کلاه گیس هایی با موهای مجعد قهوه ای و نیز لباس هایی با طرح پوشش نجیب زادگان قرن هفدهم اروپا خریداری کنیم.»

لاهه و آمستردام تنها شهرهایی در هلند هستند که امسال در مراسم جشن سینتر کلاس “پیتر دودکش” را جایگزین “پیتر سیاه” کرده اند. مسئولان شهری در دیگر بخش های این کشور با رد هرگونه استنباط و دلالت ضمنی که ظاهر پیتر سیاه را به مسئله برده داری ربط دهد، تاکید کرده اند که این شخصیت با همان ظاهر همیشگی در جشن های امسال شرکت می کند. فعالان ضد نژاد پرستی نیز برنامه هایی برای برپایی مراسم اعتراض آمیز در این شهرها تدارک دیده اند. روزا، هنرمند بیست و شش ساله و عضو یکی از گروه های فعال در زمینه مبارزه با نژادپرستی معتقد است: «من می خواهم اعتراض کنم زیرا تصویری که از “زوارته پیت” به نمایش گذاشته می شود برای عموم مردم، به خصوص ساکنان آفریقایی تبار هلند شوک آور و تکان دهنده است و موجب ترویج ایده های نژادپرستانه در این کشور می شود.» روزا در ادامه می گوید: «این جشن برخاسته از یک سنت کهن است که همانند دیگر سنت ها باید متناسب با تحولات زمانی، تغییراتی در آن ایجاد و روزآمد شود.»

زوارته پیت یا پیتر سیاه به موضوعی حساس در هلند تبدیل شده است. تقابل برگزار کنندگان سنتی این جشن و مخالفان حضور پیتر سیاه پیشتر به وقوع درگیریهایی منجر شده است. امسال تمجع اعضای یکی از گروه های شاخص مخالف با شخصیت پیتر سیاه در منطقه دکوم واقع در استان فریسلند، جایی که نخستین مراسم رسمی سینتر کلاس در آن برگزار می شود، ممنوع اعلام شده است. دکوم از جمله مناطقی است که در مراسم جشن، “پیتر دودکش” را جایگرین “زوارته پیت” نکرده است.

دولت هلند تاکنون از تعیین موضع و اظهار نظر رسمی در این باره خودداری و آنرا یک مسئله عمومی قلمداد کرده است. این در حالیست که بخش عمده ای از ساکنان هلند خواهان آن هستند که برنامه های جشن برای مواجه شدن بهتر با اقبال عمومی، بیشتر بر روی کودکان متمرکز شود. با اینحال به نظر می آید تا زمانی که “پیتر سیاه” هست باید همچنان در هلند شاهد انتقاد ها و پیش داوری های نژادی نسبت به جشن های نیکلاس قدیس بود.