ائتلاف‌های تازه، یارگیری‌های جدید؛ گره کور تشکیل دولت عراق باز می‌شود؟

ائتلاف‌های تازه، یارگیری‌های جدید؛ گره کور تشکیل دولت عراق باز می‌شود؟
نگارش از سعید جعفری
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

نشست مهم ائتلاف چهارگانه‌ای که قرار بود با حضور پنج گروه سیاسی مهم عراقی در هتل بغداد برگزار شود هم نتوانسته بحران تشکیل دولت جدید در این کشور را حل کند.

آگهی

ائتلاف‌ها و تشکیل جلسات در عراق ادامه دارد، اما آنچه از درون این نشست‌ها بیرون نمی‌آید، تعیین تکلیف دولت آتی این کشور است.

یکشنبه شب ۱۹ اوت بود که نشست مهمی با حضور سران گروه‌های سیاسی عراق یعنی سائرون مقتدی صدر، النصر حیدر عبادی، الحکمه عمار حکیم و البته الوطنیه ایاد علاوی، در هتل بابل بغداد برگزار شد.

نشستی که قرار بود تحولی عظیم در عرصه معادلات سیاسی عراق ایجاد کند، اما همچنان گره‌های کور ماجرا را حفظ کرد.

برای تشکیل دولت، باید ۱۶۶ کرسی از پارلمان عراق فراکسیونی تشکیل دهند تا نخست وزیر انتخاب شود. اما کسانی که در جلسه مهم هتل بابل حضور داشتند، در بهترین حالت ۱۰۰ نفر از نمایندگان پارلمان را نمایندگی می‌کردند.

نتایج انتخابات چه می‌گوید؟

اما بگذارید مروری بر نتایج نهایی انتخابات عراق بیندازیم. نتایجی که بازشماری دوباره آرا مورد تایید قرار گرفت.

  • سائرون به رهبری مقتدی صدر ۵۴ کرسی

  • الفتح به رهبری هادی عامری (حشد الشعبی) ۴۷ کرسی

  • النصر به رهبری حیدر عبادی ۴۲ کرسی

  • دولت قانون به رهبری نوری مالکی ۲۵ کرسی

  • حزب دموکرات کردستان عراق به ریاست مسعود بارزانی ۲۵ کرسی

  • ائتلاف الوطنیه وابسته به ایاد علاوی،‌ ۲۱ کرسی

  • جریان الحکمة، وابسته به عمار حکیم ۱۹ کرسی

  • اتحادیه میهنی کردستان عراق، نزدیک به خانواده جلال طالبانی ۱۸ کرسی

اگر بر اساس این میزان آرا نشست هتل بابل را تحلیل کنیم، ائتلاف سائرون (۵۴کرسی)، النصر (۴۲ کرسی) الحکمه (۱۹ کرسی) و بالاخره الوطنیه (۲۱ کرسی) که در مجموع ۱۳۷ کرسی را به خود اختصاص می‌دهند، اما مسئله آنجاست که ائتلاف‌ها در عراق از کمترین میزان پایداری برخورداند و بسیاری از آنها احزابی را در میان خود دارند که از ائتلاف‌های اولیه جدا شده‌اند. به عنوان مثال، همین حالا حیدر عبادی با از دست دادن گروه‌هایی چون جنبش عطا، حزب الفضیله و همچنین الحزب الاسلامی، حدود ۳۰ کرسی خود را از دست داده است.

بیشتر بخوانید:

چند دستگی احزاب اهل سنت

از سوی دیگر اوضاع در میان گروه‌های اهل سنت هم شکل پیچیده‌ای به خود گرفته است، در حالیکه در گذشته اتحادی میان آنها وجود داشت، امروز آنها هم چند دسته شده اند و به عنوان مثال می‌توان به سه گروه اصلی جریان‌های اهل سنت یعنی «اتحاد القوی الوطنی» که افرادی چون کربولی و حبسی در آن حضور دارند، جریان «محور الوطنی» که اسامه نجیفی و خمیس الخنجر رهبری آن را بر عهده دارند و در نهایت «ائتلاف الوطینه» که ایاد علاوی رهبر معنوی این جریان به شمار می‌رود.

دوگانه گروه‌های شیعی

اما اتفاق دیگری که در این دوره از انتخابات عراق رخ داده، دو پاره شدن شیعیان است. این دو جریان را شاید دستکم تا به امروز به دوگانه عبادی - مالکی تقسیم بندی کرد. ولی تضمینی وجود ندارد که این دوگانه همچنان پابرجا باقی بماند و دسته‌ها و گروه‌های مختلف همچنان حول این دو شخصیت باقی بمانند.

مقتدی صدر که از دشمنان کلاسیک مالکی به شمار می‌رود، این روزها بیشترین میزان تعامل را با گروه‌های سیاسی نشان می‌دهد و به نظر می‌رسد روی شخصیتی چون حیدر عبادی حاضر به سرمایه‌گذاری دوباره است. البته حیدر عبادی این‌بار برخلاف دور قبل از استقلال عمل و اختیارات کمتری برخوردار خواهد بود چرا که دیگر مانند گذشته ائتلافی قدرتمند و با اقتدار در اختیار ندارد که به مدد آن در تحولات سیاست عراق نقش آفرین باشد. عبادی امروز خوب می‌داند که در صورت انتخاب مجدد برای نخست وزیری هم دیگر مانند گذشته یک فراکسیون با ثبات و قدرتمند پشتش حضور ندارد و ناگزیر از رایزنی و تعامل با گروه‌های مختلف سیاسی، اعم از شیعه و سنی و کرد خواهد بود.

از سوی دیگر نوری مالکی مرد همیشه مدعی در تحولات سیاسی عراق، به مدد حمایت جریان الفتح هادی عامری شانس نسبتا خوبی برای مقابله با دیگر جریان شیعی دارد. از یاد نباید برد که دو حزب اصلی کردی یعنی اتحادیه میهنی نزدیک به خانواده طالبانی و همچنین دموکرات کردستان بارزانی بسیار به نوری مالکی نزدیک شده‌اند. آنها وضعیت منطقه اقلیم در دوران مالکی را بهتر از شرایطشان تحت نخست وزیری حیدر عبادی می‌دانند.

به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید

ضمن اینکه تا این لحظه ۴۳ نماینده کرد و ۵۶ نماینده سنی از فراکسوین المحور الوطنی که جمعا ۹۹ نفر می شوند، گفته‌اند حاضر نیستند در هیچ‌یک از ائتلاف‌ها و فراکسیون‌ها حاضر شوند. در نتیجه اگر از ۳۲۹ نماینده پارلمان عراق، این ۹۹ نفر را کم کنیم، ۲۳۰ نماینده باقی می‌ماند و در نتیجه کار برای تشکیل دولت و فراکسیونی از دست‌کم ۱۶۶ نماینده، بس دشوار خواهد بود.

وضعیت ایران چگونه خواهد بود؟

در میان گروه‌های مختلف عراقی اما وضعیت نگاه به جمهوری اسلامی هم جالب توجه است. تهران ارتباطات بسیار نزدیک و قوی با جریان مالکی و الفتح دارد؛ تقریبا همه در عراق می‌دانند که هادی عامری و سپاه بدر چه مناسبات گرمی با قاسم سلیمانی دارند. از سوی دیگر ناگفته پیداست که تهران تا به حال چندین بار برای به قدرت رسیدن نوری مالکی در ادوار پیشین انتخابات عراق تلاش و رایزنی کرده است.

بیشتر بخوانید:آیا عراق می‌تواند تحریم‌های آمریکا علیه ایران را اجرا کند؟

اما آیا این بدان معناست که ماندن عبادی در قدرت وضعیت را برای تهران منفی خواهد کرد؟ بعید است چنین اتفاقی بیفتد، چراکه از یک طرف عمار حکیم که سالها رهبری جریان مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق را در دست داشت، هنوز هم در تهران دفتر دارد و یکی ازاصلی‌ترین حامیان تهران در میان سیاستمداران عراقی بعد از اعلام تحریم‌های ضد ایرانی ترامپ، همین فرزند محمدباقر حکیم بود. ضمن اینکه مقتدی صدر هم در پس این تحولات نشان داده، با وجود تمام اختلافاتی که با ایران پیدا کرده، همچنان وجهه ضد آمریکایی‌اش قوی‌تر است و سیاست دونالد ترامپ در تحریم ایران را مشابه برنامه نفت در برابر غذایی دانست که این کشور در قبال عراق پیاده کرده بود.

با تمام آنچه گفته شد، بازهم باید تاکید کرد که در حال تحلیل یکی از بی‌ثبات‌ترین معادلات سیاسی جهان هستیم و نباید این نکته را از نظر دور داشت که در چند ماه اخیر پس از برگزاری انتخابات عراق، تقریبا تمام ائتلاف‌های متضاد، با یکدیگر ائتلاف کرده و از یکدیگر جدا شده‌اند.

بیشتر بخوانید:

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

نخست‌وزیر عراق: با تحریم‌های علیه ایران موافق نیستیم ولی آن‌ها را اجرا می‌کنیم

نخست وزیر عراق: آتش‌سوزی انبار صندوق‌های رای توطئه است

حذف سهمیه اقلیت‌ها در انتخابات پارلمانی اقلیم کردستان عراق؛ ترکمان‌ها با فهرست مشترک شرکت می‌کنند