علی پدر یک نوزاد هشت ماهه است. همسرش به یورونیوز میگوید که او اینبار علاقهای برای اعزام به جنگ سوریه نداشت اما تمدید نشدن مدرک اقامتی باعث شد که بار دیگر برای اعزام به سوریه ثبت نام کند.
با گذشت هفت سال از آغاز درگیریها در سوریه، تعدادی از خانوادههای کشتهشدگان لشکر فاطمیون میگویند که فرزندان جوانشان بدون اطلاع و رضایت آنها به جنگ سوریه رفته اند. در مقابل، حکومت ایران در حرکتهای اخیر فرهنگی خود بر داوطلبانه بودن اعزام جوانان مهاجر افغانستانی به سوریه تاکید میکند.
اعزام مهاجران افغانستانی به جنگ سوریه؛ اجبار یا اختیار؟
«علی» در آستانه حمله نیروهای سوریه به استان ادلب، بخاطر تمدید مدرک اقامتیش به جنگ سوریه اعزام شد. این چهارمین سالی است که علی به جنگ سوریه میرود. وقتی علی اولین بار به جنگ سوریه رفت، سپاه پاسداران به او گفته بود که در قبال اعزام به جنگ سوریه برایش مدرک اقامتی و حقوق ماهیانه در نظر میگیرد. وی به این صورت توانست با مدرک اقامتی قانونی در ایران و حقوق ماهیانه سه میلیون تومان در تهران ازدواج کند. او اکنون پدر یک نوزاد هشت ماهه است و همسرش به یورونیوز میگوید که وی این بار علاقهای برای اعزام به سوریه نداشت اما تمدید نشدن مدرک اقامتی وی باعث شد که بار دیگر برای اعزام به جنگ، ثبت نام کند.
«لشکر فاطمیون» که پیش از این به نام «تیپ فاطمیون» از آن یاد میشد، متشکل از افغانستانیهای اعزامی به جنگ سوریه است که زیر نظر سپاه پاسداران ایران فعالیت میکند.
زهرا مادر پنج فرزند است و در شهر قم زندگی میکند، همسرش یک روحانی است که سالهاست در افغانستان زندگی میکند. او چند ماه پیش، هنگامی که نتوانست فرزندش را از رفتن به جنگ سوریه بازدارد، در مقابل اتوبوس اعزامیهای جنگ سوریه بر روی زمین نشست. او اعلام کرد اگر قرار است فرزندش به جنگ سوریه برود، ابتدا باید از روی جنازه او بگذرند. او با این کار توانست پسر خود را به خانه بازگرداند.
چندی پیش، یکی از مسئولین سپاه پاسداران ایران از کشته شدن ۲ هزار نیروی لشکر فاطمیون و زخمی شدن بیش از هشت هزار نفر از آنان خبر داده بود. حکومت ایران تاکنون آمار مشخصی از کشته شدگان گروههای دیگر ایران در جنگ سوریه ارائه نکرده است اما براساس گزارشها، لشکر فاطمیون بالاترین تلفات جنگ سوریه را در بین گروههای اعزامی از ایران دارند.
قبرهای «شهدای مدافع حرم» پس از «شهدای رسانه» در قطعه ۵۰ بهشت زهرا واقع است، در این قطعه اما از دو هزار کشته شده لشکر فاطمیون خبری نیست و تنها صد قبر متعلق به شهدای فاطمیون مدافع حرم به چشم میخورد. همچنین در قطعه «مدافعان حرم» از کشته شدگان گروههای زینبیون، نبویون و گروه فاتحان در جنگ سوریه نیز نام و نشانی نیست.
از کابل تا تهران برای تشییع جنازه
پیرمردی با عصایی در دست، کنار یکی از این قبرها روی یک نیمکت آهنی نشسته است و فاتحه میخواند. روی قبر، تصویر سرباز جوانی با اسلحه ای در دست به چشم میخورد. محمد نبی چهار سال پیش در غرب کابل، وقتی در رستوران برگر فروشی خود مشغول به کار بود، خبر کشته شدن فرزندش در جنگ سوریه را گرفت و بر اثر شوک ناشی از این خبر، دچار سکته مغزی شد. او به یورونیوز میگوید: «بنیاد شهید ایران با خانواده ام تماس گرفت و گفت بیایید در تشییع جنازه فرزندتان شرکت کنید و بعد از تشییع جنازه فرزندم، بنیاد شهید ما را به دفتر خامنه ای، رهبر ایران فراخواند. بعد از بازگشت از ایران، یکی از هم محلهایهایمان گفت که عکس مرا در دیدار با رهبر ایران دارد، آن وقت نگران تغییر نگاههای همسایگان و برچسبهای سیاسی شدم و دیگر نتوانستم در کابل زندگی کنم، خانه ام را رها کردم و تهران آمدم.»
محمد نبی با دختر و همسرش در خانهای کرایهای در شهر تهران زندگی میکند، او بخاطر سکته مغزی قادر به کار کردن نیست و میگوید که امیدهای بسیاری برای فرزندش داشته است و هیچ گاه نمیخواست که در چنین جنگی شرکت کند.
او میافزاید که این جنگ او را از وطنش برای همیشه دور کرده و حالا با ماهی یک میلیون تومانی که بنیاد شهید به خانواده اش میدهد، به سختی روزگار میگذراند.
محمد نبی میگوید: «اگر روزی طالبان در حکومت سهیم شوند یا حکومت را کاملا به دست گیرد، بخاطر حضور فرزندم در جنگ سوریه، زندگی من و فرزندانم نابود خواهد شد.»
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
غرب کابل منطقه شیعه و هزاره نشیناین شهر است که پیش از این، جمهوری اسلامی ایران دفاتری در قالب دفاتر زیارتی برای ثبت نام و اعزام به جنگ سوریه ایجاده کرده بود. از چند ماه به این سو، غرب کابل آماج حملات گروه داعش قرار گرفته است.
وقتی باقر بحث رفتنش به جنگ سوریه را با خانواده اش مطرح کرد، حاجی کریم که از بازاریان منطقه غرب کابل است، با این تصمیم فرزندش مخالفت کرد اما باقر گفت که میخواهم از «حرم حضرت زینب و رقیه دفاع کنم.»
حاجی کریم دو سال پیش کابل را به مقصد تهران ترک کرد تا در تشییع جنازه فرزندش شرکت کند. او میخواست سه ماه در ایران بماند و بعد به زیارت کربلا برود و به شهرش بازگردد اما نمیدانست که این اقامت دو سال به طول خواهد انجامید. حاجی کریم در خانه ای با ۵۰۰ هزار تومان کرایه زندگی میکند و یک میلیون تومان از بنیاد شهید کمک هزینه زندگی میگیرد.
او فرزند جوان دیگری به نام ابراهیم دارد که دو سال پیش در «کورس موعود» برای آمادگی کنکور درس میخواند. این موسسه همان جایی است که یک ماه گذشته در حالی که دانش آموزان در کلاس درس بودند مورد حمله انتحاری قرار گرفت. ابراهیم تا پاسی از شب در کارخانه کار میکند. او میخواست پزشک شود اما پزشک شدن برای مهاجران افغانستان در ایران با شرایط محدود کنندهای همراه است. او فعلا قید درس خواندن را زده است.
حاجی کریم میگوید که حقوقی که از بنیاد شهید میگیرد، تامین کننده روزگار او و فرزندانش نیست و بنابراین در شهر تهران دستفروشی می کند. چند بار هم کالاهای او را دزد برده و بنابراین تصمیم گرفته است که امسال به افغانستان بازگردد. او میگوید که وقتی به یاد مزرعه اش در بهسود افغانستان و زندگیش در کابل میافتد، دلش میخواهد ساعتها چخرا (گریه) کند.
واکنش حکومت افغانستان
حکومت افغانستان چندین بار از اعزام مهاجران افغانستان به جنگ سوریه توسط ایران انتقاد کرده اما هیچگونه اقدام عملی برای توقف اعزام مهاجران افغانستان به جنگ سوریه انجام نداده است.
مریم خواهر مهدی، سرباز لشکر فاطمیون به یورونیوز میگوید: «مهدی شش سال پیش در حمله انتحاری به دسته عزاداری عاشورا در زیارت ابوالفضل، بسیاری از دوستانش را از دست داد، او دچار شوک شدیدی شد و اندوه اینکه چرا همه دوستانش را به یکباره از دست داد و هنوز زنده است، رهایش نمیکرد. از طرفی برادرم در ارتش افغانستان مشغول به کار بود اما تبعیضهای قومی، باعث دلسردیش از ارتش شد و از طریق ایران به سوریه رفت.»
حکومت ایران از طریق صدا و سیمای طی پنج سال گذشته برنامههایی فرهنگی با هدف تشریح اهداف مذهبی و جنبههای ایدئولوژیک جنگ سوریه پخش میکند و با آغاز ماه محرم نیز از طریق روحانیان در مساجد بر اهمیت حضور ایران در جنگ سوریه تاکید میکند.
مرکز انتشارات آستان قدس رضوی، به تازگی شعبهای به نام «شهدای لشکر فاطمیون مدافع حرم» در منطقه حاشیه نشین شهر مشهد که بیشتر ساکنان آن را مهاجران افغانستان تشکیل میدهد، ایجاد کرده است. در این شعبه، تازههای نشر درباره «مدافعان حرم» به فروش میرسد.
در یکی از کتابهای مربوط به «مدافعان حرم» که درباره سردار سلیمانی نوشته شده از شخصی به نام علیرضا توسلی ملقب به «ابوحامد» به عنوان موسس لشکر فاطمیون نام برده شده که در سال ۱۳۹۲ توسط «جبهه النصره» از شاخههای القاعده کشته شد. در این کتاب همچنین از محمود کلانی، حسینی و رضا بخشی ملقب به «فاتح» به عنوان بنیانگذاران لشکر فاطمیون نام برده شده و سپاه پاسداران ایران را به عنوان همکار لشکر فاطمیون معرفی کرده است.
در این کتاب همچنین نشانی ۳۰ قبرستانی که در آن «مدافعان حرم» را دفن کردهاند، ذکر شده است. در بهشت رضا و بهشت زهرا، بزرگترین قبرستانهای عمومی ایران، مدافعان حرم تحت عنوان «لشکر یا تیپ فاطمیون» شناخته میشوند و بیشتر کشته شدهها در سنین بین ۱۹ تا ۳۰ سال بودند. سال گذشته، دیده بان حقوق بشر از ایران بخاطر اعزام نوجوانان زیر ۱۸ سال افغانستانی به جنگ سوریه انتقاد کرده بود.
مطالب یورونیوز را در واتساپ دریافت کنید
براساس آمارهای رسمی ایران، دو میلیون و پانصد هزار مهاجر افغانستانی در ایران زندگی میکنند، تا چند سال گذشته این کشور سیاست بازگرداندن مهاجران افغانستان به کشورشان را اجرا میکرد اما با شدت گرفتن جنگ سوریه، سیاست خود را تغییر داد و به سازماندهی جمعی از جوانان افغانستانی برای اعزام به جنگ سوریه اقدام کرد.
بیشتر بخوانید: