اغلب کشورهای عضو اتحادیه اروپا با وجود پذیرش کنوانسیون ژنو مبنی بر پذیرش پناهجویان از این کار سرباز می زنند و سردرگمی صدها پناهجوی در کشتی های امداد مدیترانه گواهی است بر این مدعا.
آگهیاز زمانی که کشور ایتالیا از پذیرش پناهجویان نجات یافته توسط کشتی ها امدادی چون آکواریوس، لایفلاین و سی واچ سرباز می زند کشورهای اروپایی دیگر در عمل مسئولیت پذیرش پناهجویان را تنها در شرایطی خاص پذیرفته اند و فعالا حقوق پناهجویان اغلب کشورهای عضو اتحادیه اروپا را به نقض کنوانسیون ژنو محکوم می کنند.
منطق کشورهایی چون ایتالیا و مالت در عدم پذیرش پناهجویان این است که اتحاد و همبستگی کافی برای کمک به این کشور ها در مبارزه با پدیده مهاجرت های گسترده از طریق مدیترانه از سوی دیگر کشورهای اتحادیه اروپا وجود ندارد.
به همین دلیل ماتئو سالوینی، وزیر کشور ایتالیا نزدیک به یک سال است که ازپذیرش پناهجویان و مهاجران غیرقانونی در خاک این کشور خودداری می کند. به این ترتیب بارها در ماه های اخیر شاهد بوده ایم که پناهجویان هفته ها روی کشتی از بندری به بندر دیگر می روند اما اجازه پهلو گرفتن پیدا نکرده دوباره در آب های مدیترانه سرگردان می شوند.
در این میان اتحادیه اروپا هیچ نقشه راه و یا استراتژی مشخصی برای کمک به این پناهجویان که تعداد زیادی از آنها را زنان و کودکان تشکیل می دهند نداشته است.
بیشتر بخوانید:
- مدیترانه، مدفن بیش از ۲ هزار و دویست پناهجو در سال ۲۰۱۸
- بیش از ۱۵۰۰پناهجو در سال جاری میلادی در مدیترانه غرق شده اند
این مهم ترین عاملی است که کشتی ها امدادی متعلق به سازمان های حقوق بشری را سرگرادن می کند تا آنجا که در روزهای اخیر تقریبا هیچ کدام از این معدود کشتی ها به کمک پناهجویان گرفتار در مدیترانه نرفته اند. این در حالی است که تمام ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا کنوانسیون ژنو را امضاکرده اند. کشورهای امضاکننده این کنوانسیون سازمان ملل وظیفه دارند امکانات لازم برای پناهجویان را فراهم کنند و از آنها در خاک خود پذیرایی کنند.
تحقیقات نشان می دهند که در یک سال اخیر، تنها ده کشور از میان ۲۸ کشور و هم چنین نروژ که در کشورهای این اتحادیه جایی ندارد، اعلام آمادگی برای پذیرش پناهجویان گرفتار در کشتی ها کرده اند. در این میان مجارستان، لهستان، جمهوری چک و اسلواکی حتی یکبار هم در برای پذیرش پناهجویان اعلام آمادگی نکرده اند.
این در حالی است که این کشورهای مهاجرستیز بودجه ای ویژه از اتحادیه اروپا برای میزبانی پناهجویان دریافت می کنند. به این لیست باید نام کشورهای دیگری چون سوئد، اتریش و دانمارک را نیز اضافه کرد که همواره از زیربار مسئولیت پذیرش پناهجویان شانه خالی کرده اند.
رومانی هم تنها از زمانی که بریاست دوره ای اتحادیه اروپا در ماه ژانویه رسیده است برای پذیرش پناهجویان اعلام آمادگی کرده است. به این فهرست باید نام کشورهای دیگر اتحادیه اروپا که تنها یکبار در یکسال گذشته برای کمک و استقبال پناهجویان پاپیش گذاشته اند اضافه کنیم. بلژیک و اسلوونی در این گروه قرار می گیرند.
به این ترتیب می توان گفت در میان بیش از هزاران پناهجویی که در ماه های اخیر توسط کشتی ها امداد در آب های مدیترانه نجات داده شده اند تنها بخشی به عنوان پناهنده از سوی کشورهای اروپایی پذیرفته شده اند. بقیه هم چنان وضعیتی نامشخص دارند و سرگردان هستند.
پدرو سانچز، نخست وزیر سوسیالیست اسپانیا یکی از معدود رهبرانی بود که پس از کسب قدرت، برای پذیرش پناهجویان اعلام آمادگی کرد. او تنها کسی بود که از پهلو گرفتن کشتی آکواریوس در بندرهای اسپانیا استقبال کرد. این در حالی بود که ۶۲۹ پناهجوی حاضر در این کشتی هفته ها سرگردان و آواره بودند. دولت امانوئل ماکرون که بسیاری سیاست های ضدمهاجرتی اش را نقد می کنند، تنها پس از هفته ها فشار افکار عمومی و سازمان های حقوق بشری، نزدیک به ۳۰۰ پناهجوی حاضر در این کشتی ها را به خاک فرانسه راه داد.
نتایج تحقیقات نشان می دهند که تنها ۸۵۰ نفر از پناهجویان سرگردان در کشتی ها امداد مدیترانه شانس پذیرش درخواست پناهندگی از یک کشور اروپایی داشته اند در حالی که شمار متقاضیان پناهندگی در قاره اروپا و در سال گذشته میلادی ۶۳۵ هزار نفر بوده است.
تنها قربانی بی علمی اتحادیه اروپا را هم چنان پناهجویانی تشکیل می دهند که یا موج های مدیترانه جانشان را می گیرد و یا سرما و آوارگی و بی هویتی در خیابان های شهرهای بزرگ اروپایی.
بر اساس آخرین گزارش کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان در سال ۲۰۱۸ میلادی ۲ هزار و ۲۶۲ پناهجو در دریای مدیترانه جان خود را از دست داده یا ناپدید شده‌اند. این رقم نسبت به سال ۲۰۱۷ با کاهش ۳۰ درصدی روبرو بوده است. البته دلیل آن نه کمک های اروپایی و برعکس کاهش چشمگیر پناهجویانی است که برای به اروپا آمدن مسیر دریایی مدیترانه را امتحان می کنند.
در سال گذشته میلادی نزدیک به ۱۱۵ هزار نفر از طریق مدیترانه خود را به اروپا رسانده‌اند در حالی که این رقم در سال ۲۰۱۵، بیشتر از یک میلیون بود.