در ردهبندی جهانی آزادی رسانهها ۲۰۱۹، نروژ در بین ۱۸۰ کشور بهعنوان آزادترین و امنترین کشور برای رسانهها در رده نخست قرار گرفت و ایران در جایگاه ۱۷۰، افغانستان ۱۲۱ و عربستان ۱۷۲ قرار دارند. جایگاه ایران نسبت به سال گذشته شش رده و افغانستان نیز سه رده تنزل داشته است.
در ردهبندی جهانی آزادی رسانهها ۲۰۱۹، نروژ در بین ۱۸۰ کشور بهعنوان آزادترین و امنترین کشور برای رسانهها شناخته شد و ایران در جایگاه ۱۷۰، افغانستان ۱۲۱ و عربستان ۱۷۲ قرار گرفتند. جایگاه ایران نسبت به سال گذشته شش رده و افغانستان نیز سه رده تنزل داشت.
از سوی دیگر، طبق این گزارش که سالانه توسط سازمان گزارشگران بدون مرز منتشر میشود، شمار کشورهای امن که در آنها روزنامهنگاران بتوانند وظایفشان را با امنیت و آزادی انجام دهند کاهش یافته است.
طبق این گزارش، نروژ برای سومین سال پی در پی رده نخست خود را حفظ کرده است و فنلاند به رده دوم صعود کرده و جای هلند را که در رده چهارم است گرفته است. سوئد هم در رده سوم قرار دارد. در بین کشورهای مورد بررسی، اتیوپی با ۴۰ پله صعود بالاترین رشد را داشته است و به رده ۱۱۰ رسیده است و گامبیا با ۳۰ پله صعود به رتبه ۹۲ دست یافته است.
ردهبندی کامل آزادی رسانهها ۲۰۱۹ را در این لینک مطالعه کنید.
گزارشگران بدون مرز اعلام کرد که در پی بازداشتهای خودسرانه و محکومیتهای سنگین برای روزنامهنگاران و شهروند-خبرنگاران در ایران، این کشور با شش رتبه تنزل در جایگاه ۱۷۰ قرار دارد.
در قعر این جدول، ترکمنستان جای کره شمالی در سال گذشته را گرفته است. کره شمالی در رده ۱۷۹ و اتیوپی در رده ۱۷۸ قرار دارد.
تنها ۲۴ درصد از ۱۸۰ کشور در وضعیت خوب (بخش زرد کمرنگ ) و یا کمابیش خوب (بخش زرد) قرار دارند. این درصد در سال گذشته ۲۶ بود. ایالات متحده امریکا که درتازهترین رده بندی در جایگاه ۴۸ قرار دارد به دلیل مواضع دونالد ترامپ، سه رده پسرفت داشته است و به بخش نارنجی (وضعیت نیمه دشوار) جدول افتاده است.
طبق گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، در بسیاری از کشورهای تهدید و توهین و حمله جسمانی به « خطرهای این حرفه» افزوده شده است. در هند که در با دو پله سقوط در جایگاه ۱۴۰ قرار دارد، کسانی که از ایدئولوژی ناسیونالیسم هندو انتقاد می کنند در کارزار آزارگری سایبری به عوامل « ضد هندی» معرفی میشوند. در سال ۲۰۱۸ در این کشور چهار روزنامهنگار کشته شدهاند.
زندانهای خاورمیانه پر از روزنامهنگار
درمنطقه خاورمیانه یکی از تهدیدها برای روزنامهنگاران زندانی کردن آنهاست. طبق گزارش گزارشگران بدون مرز، جمهوری اسلامی ایران همچنان یکی از بزرگترینهای زندانهای جهان برای فعالان رسانهای است. طبق این گزارش بازداشت روزنامهنگاران حرفهای و شهروند-خبرنگاران که در شبکههای اجتماعی اطلاعرسانی میکنند در سال ۲۰۱۸ افزایش داشته است. در کشورهای بحرین، مصر، عربستان هم دهها روزنامهنگار بدون آنکه محاکمه شده باشند در زندان بسر میبرند.
در اسرائیل نیز روزنامهنگاران فلسطینی به هنگام بازداشت، بدون اتهامی روشن و یا با حکم قضایی ماهها در «بازداشتهای اداری» نگاه داشته میشوند. از جمله لاما خاطر که از تاریخ ۲۴ ژوئیه ۲۰۱۸ در بازداشت بسر میبرد.
اروپا؛ بیشترین وخامت وضعیت آزادی رسانهها در سال ۲۰۱۹
طبق گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، اتحادیه اروپا بیشترین وخامت وضعیت آزادی رسانهها را در سال ۲۰۱۹ ثبت کرده است. در این گزارش به کشته شدن سه روزنامهنگار در مالت، اسلواکی و در بلغارستان در سال گذشته اشاره شده است. طبق این گزارش در هلند در پی تهدیدهای جدی دو روزنامهنگار تمام وقت از سوی پلیس حفاظت میشوند. این گزارش اضافه میکند: «در سوئد هم هر روز بیشتر شاهد رشد حمله های سایبری علیه روزنامهنگارانی هستیم که درباره جنایات سازمان یافته و یا مذهب کاووش میکنند.»
طبق اطلاعات این گزارش، منصرف کردن روزنامهنگاران از کارهای تحقیقی گاه همراه با حمله فیزیکی است به طوریکه در صربستان در سال ۲۰۱۸ موارد خشونت فیزیکی علیه روزنامهنگاران کاووشگر افزایش چشمگیر داشت.
فرانسه در رده ۳۲ این فهرست قرار دارد اما این گزارش مینویسد: « ژان لوک ملانشون رهبر جریان فرانسه نافرمان، کینه به روزنامهنگاران را « مقدس و عادلانه» میداند. تنفر از رسانهها یکی از ویژهگیهای اصلی جنبش جلیقه زردها در فرانسه است که به شکل خشن در تعرضهای فیزیکی پدیدارمیشود. در سال گذشته چندین حادثه جدی شمارش شده است و این در کنار خشونت پلیس و استفاده از گلولههای پلاستیکی است که به شکل ویژه خبرنگار عکاسان را نشانه میگیرد.»
سازمان گزارشگران بدون مرز درباره مجارستان که ۱۴ رتبه در این فهرست سقوط داشته می نویسد: « پافشاری مسوولان حزب ویکتور اوربان برامتناع از گفتگو با روزنامهنگارانی که به رسانه های دوستان فیدز نیستند امری تکان دهنده است.»
همچنین در بخش اروپایی این گزارش به وضعیت ترکیه هم اشاره شده است. این کشور در این گزارش بزرگترین زندان جهان برای فعالان رسانه معرفی شده است.
گزارشگران بدون مرز (RSF) از سال ۲۰٠٢ ردهبندی جهانی آزادی رسانهها را منتشر می کند. طبق گفته این سازمان مدافع رسانهها، این ردهبندی که بر مبنای گونهای از رقابت میان کشورها شکل میگیرد، ابزاری کاربردی برای دادخواهیست.
بیشتر بخوانید: