تغییر نام گریس۱ به آدریان دریا۱؛ یهودی‌ستیزی، دور زدن تحریم‌ها یا دیواری در برابر بریتانیا؟

تغییر نام گریس۱ به آدریان دریا۱؛ یهودی‌ستیزی، دور زدن تحریم‌ها یا دیواری در برابر بریتانیا؟
Copyright رویترز
نگارش از یورونیوز
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

همزمانی این تغییر نام با آزادی کشتی، چنان ناگهانی بود که رسانه‌های داخلی و خارجی، مقام‌های قضایی بریتانیا و حتی برخی از خود مقام‌های رسمی ایران نیز تا چند روز از نام قدیمی آن استفاده می‌کردند.

آگهی

درست ساعاتی پس از آزادی ابرنفتکش ایرانی توقیف شده در جبل ‌الطارق در روز جمعه ۲۵ مرداد، دولت ایران از تغییر نام رسمی این کشتی از «گریس۱» به «آدریان دریا» خبر داد. پرچم این شناور هم از پاناما به ایران تغییر کرد.

این ابرنفتکش که حامل نفت خام از ایران بود ۱۳ تیر ماه سال جاری از سوی تفنگداران دریایی انگلیس در جبل الطارق توقیف شد.

همزمانی این تغییر نام با آزادی کشتی، چنان ناگهانی بود که رسانه‌های داخلی و خارجی، مقام‌های قضایی بریتانیا و حتی برخی از خود مقام‌های رسمی ایران نیز تا چند روز از نام قدیمی آن استفاده می‌کردند. پایگاه خبری اسپوتنیک در این زمینه نوشت دادگاه منطقه کلمبیا که حکم کشتی ایرانی را صادر کرده‌، دو اشتباه در متن حکم داشته ‌است. از سویی، با وجود تغییر نام رسمی این کشتی که با تغییر پرچم همراه است، حکم با همان نام سابق صادر شده‌ است. از سوی دیگر تاریخ شکایت منجر به صدور این حکم، ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹ ثبت شده که اواخر پاییز امسال خواهد بود.

به هر روی این اختلاف‌ها و اشتباه‌ها شبهه‌هایی را در مورد انگیزه ایران از این تغییر نام به وجود آورد.

دور زدن تحریم‌ها

برخی این تغییر نام را به تلاش ایران برای دور زدن تحریم‌های بین‌المللی پیوند دادند، شبهه‌ای که دولت ایران بی‌درنگ به آن واکنش نشان داد.

حمیدرضا بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در بریتانیا در این مورد در توییتر خود نوشت: «تغییر نام نفتکش حامل نفت ایران در جبل الطارق این برداشت نادرست را برای برخی ایجاد کرد که این اقدام برای دور زدن تحریم‌ها صورت گرفته است. در حالی که ضرورت این اقدام از مخالفت پاناما با ادامه مسیر این نفتکش تحت پرچم آن کشور آغاز شد. بر اساس قوانین دریایی، پرچم کشتی تابع محل ثبت آن است.»

وی در این پیام توئیتری خاطر نشان کرد: «با تصمیم به قرار گرفتن نفتکش تحت پرچم جمهوری اسلامی ایران، لازم بود که ثبت نفتکش نیز در ایران انجام شود. طبعا با ثبت کشتی در ایران، نام جدید ایرانی برای آن انتخاب شد. تاکید می شود که این کشتی تحت هیچگونه تحریمی قرار ندارد و نفت آن نیز بر اساس بارنامه رسمی، متعلق به شرکت ملی نفت ایران است.»

یهودی‌ستیزی

تنها موضوعی که در برخی تحلیل‌ها در مورد دلیل انتخاب نام آدریان دریا به آن اشاره شده، پیوند نام این کشتی با ریشه تاریخی نام آدریان است. آدریان (یا آدریانوس یا هادریان) در اصل نام یکی از امپراتوران روم باستان است که در سال ۱۳۵ شورش عظیم یهودیان در قلمرو این امپراتوری را به شدت سرکوب کرد. وی یهودیان را از منطقه خاورمیانه کنونی متفرق ساخت و سرزمین آنان را سوریه فلسطین (سیریا-پالستینا) نامید.

بقایای دیوار آدریان در بریتانیا

ایرج مصداقی، نویسنده و کنشگر سیاسی ایرانی مقیم سوئد در مقاله‌ای می‌گوید که جمهوری اسلامی ایران به دلیل سیاست یهودستیزانه و شعارهای ضداسرائیلی خود این نام را به صورت نمادین برای این کشتی معروف برگزیده است.

او در مقاله‌ای که پس از آزادی کشتی ایرانی همرسان کرده، با یادآوری بخشی از تاریخ سرکوب یهودیان به دست آدریان می‌نویسد: «بدون شک، تغییر نام نفتکش گریس۱ به آدریان دریا، همان سیاستی را دنبال می‌کند که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با نوشتن شعار نابودی اسرائیل به زبان عبری روی موشک‌های بالستیک دنبال می‌کرد.»

خود نام آدریان از ریشه باستانی «آدور» به معنی «آب» یا «دریا» گرفته شده و نام دریای آدریاتیک در شرق ایتالیای امروزی نیز از همان ریشه است. بنابراین به نظر می‌رسد نام «آدریان دریا» برای نام یک شناور نامی از پیش اندیشیده و برگزیده شده باشد.

بریتانیاستیزی

برخی دیگر از تحلیل‌ها از نام کشتی ایرانی، بر پایه بخش دیگری از تاریخ همان امپراتور رومی یعنی آدریان است.

در زمان امپراتوری آدریانوس که مرزهای حکومت روم تا دورترین نقاط اروپا گسترش یافته بود، نیمه جنوبی جزیره بریتانیا نیز در قلمرو همین حکومت قرار داشت. با این حال اقوام سلتی مستر در نیمه شمالی بریتانیا و اسکاتلند با مقاومت در برابر ارتش روم باستان همواره به آنها در جنوب حمله می‌کردند.

بیشتر بخوانید:

آدریان رومی در سال ۱۲۲ میلادی برای حفظ قلمرو خود از دست‌اندازی اقوام جنگجوی سلتی در محل مرز انگلستان باستان با قلمرو روم، دیوار عظیمی به طول ۱۷۷ کیلومتر ساخت که هنوز هم بقایای آن وجود دارد. به این سازه عظیم، دیوار آدریان یا هادریان نیز گفته می‌شد.

ویکی‌پدیا
تندیس آدریان، امپراتور روم باستانویکی‌پدیا

خبرگزاری فارس در وبسایت خود با اشاره به همین موضوع در تحلیلی می‌نویسد که مسئولان ایرانی با انتخاب نام آدریان برای نفتکش توقیف شده در واقع آن را به عنوان دیوار یا سدی تصور کرده‌اند که در برابر هجوم بریتانیایی‌ها از ایران دفاع کرده است. تحلیل‌گر فارس می‌نویسد: «می‌توان تصور کرد که با توجه به پیروزی طرف ایرانی در آزاد کردن سوپرنفتکش آدریان دریا از دست انگلیس این نفتکش نقش دیوار آدریان را برای ایران در برابر توطئه انگلیس در دریا ایفا کرد».

با این حال دیوار آدریان ۱۶ سال پس از مرگ وی رفته رفته اهمیت خود را از دست داد. سربازانی که نگهبانی و کنترل این دیوار مرزی را بر عهده داشتند، به مرور مرزبانی را رها کرده و به کشاورزی و دیگر کارهای غیرنظامی روی آوردند. بالاخره این دیوار پیش از سقوط قطعی امپراتوری روم باستان کارکرد خود را برای همیشه از دست داد.

وبسایت انگلیسی زبان نشنال (امارات متحده عربی) که به طور همزمان در ابوظبی و دبی منتشر می‌شود با نقل تحلیل فارس می‌نویسد: «آنچه ایران ممکن است در نامگذاری کشتی خود فراموش کرده باشد آن است که دیوار هادریان ۱۶ سال پس از مرگ امپراتور رها و خراب شد.»

آگهی

تعبیر رسمی دولت ایران مبتنی بر انگیزه تغییر نام نفتکش است. اما تا این زمان هیچ گونه توضیح رسمی درباره این که چرا نام «آدریان دریا» برای این شناور تجاری انتخاب شده داده نشده است.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

شورای یهودیان آلمان: حمله به یک دانشجو در نزدیکی کنیسه هامبورگ یهودی‌ستیزی بود

نفتکش آدریان دریا ۱ بین سوریه و لبنان؛ مقصد جدید مشخص نشده است

ایران: به آمریکا درباره «عواقب بد» توقیف دوباره نفتکش‌ ایرانی هشدار داده‌ایم