با آغاز کاهش تدریجی قرنطینۀ شهرها، اکنون برنامه‌ریزان شهری و طرفداران حفظ محیط زیست در تلاش برای یافتن راههایی هستند تا هوای تمیز و آسمان آبی را که حاصل قرنطینه بوده است، حفظ کنند. بویژه آنکه آلودگی‌های هوا سالانه منجر به مرگ حدود ۳ میلیون نفر در سراسر جهان می‌شود.
آگهییکی از پیامدهای مستقیم قرنطینه‌ای که در بسیاری از شهرهای جهان در پی شیوع ویروس کرونا حاکم شده، کاهش سطح آلودگی‌های هواست؛ فرصتی کم‌نظیر بویژه برای ساکنان شهرهای صنعتی تا راحت‌تر نفس بکشند.
اما با آغاز کاهش تدریجی قرنطینۀ شهرها، اکنون برنامه‌ریزان شهری و طرفداران حفظ محیط زیست در تلاش برای یافتن راههایی هستند تا هوای تمیز و آسمان آبی را که حاصل قرنطینه بوده است، حفظ کنند. بویژه آنکه آلودگی‌های هوا سالانه منجر به مرگ حدود ۳ میلیون نفر در سراسر جهان می‌شود.
ژوئه چافه، کارشناس کیفیت هوا در «گروه رهبری آب و هوای شهرها» موسوم به «C40 Cities» که ۹۴ شهر از بزرگترین شهرهای جهان در آن عضو هستند، در این باره می‌گوید که برای حفظ این هوای پاک، هیچ راه حل سریع و یکجانبه‌ای وجود ندارد اما از هر شهر می‌توان درس‌هایی در موضوعات عدالت زیست محیطی، پویایی جامعه، طراحی‌های شهری، بلندپروازی‌های آب و هوایی، نوآوری‌های تکنولوژیک و رهبری شهری آموخت و چنین آموخته‌هایی می‌توانند به ما برای حفظ شهرهای پاک کمک کنند.
در ادامه به ابتکاراتی خواهیم پرداخت که در کپنهاگ، پایتخت دانمارک برای حفظ هوای پاک به اجرا گذاشته شده است.
اولویت به عابران پیاده تا به خودروسواران
کپنهاگ بلندپروازانه‌ترین طرح را در موضوع کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در سراسر جهان دارد و بر این اساس سرمایه گذاری ویژه‌ای روی موضوعاتی همچون طراحی هوشمند و مبتنی بر اصول هوای پاک، همچنین حمل و نقل شهری مبتنی بر دوچرخه انجام داده است. این فعالیت‌ها باعث شده است که هم اکنون این شهر یکی از تمیزترین شهرهای جهان باشد.
از جمله عواملی که باعث عملی شدن این برنامه در دانمارک شده، وجود یک دولت عملگرا و در کنار آن همکاری گسترده مردم و وضع مالیات‌های سنگین در قبال استفاده از آلاینده‌های زیست محیطی است.
این تغییرات در حالی انجام شده است که دانمارک پیش از این در دهه ۷۰ میلادی یکی از شهرهای اروپا با بیشترین میزان خودرو و دارای فرهنگ قوی از خودرو سواری در سراسر اروپا بوده است. اما پس از آن برنامه‌ریزان شهری بطور پیوسته از میزان پارکینگ‌های خودرو کاسته و در مقابل فضای مورد نیاز برای عابران پیاده و دوچرخه‌سواران را افزایش دادند.
ژپه ژول، یکی از مشاوران محیط زیست در شورای شهر کپنهاگ می‌گوید: «در این باره، مساله اولویت بندی از اهمیت بالایی برخوردار است. این اولویت بندی‌هاست که باعث شده در این شهر عابران پیاده فضای بیشتری در مقایسه با دوچرخه‌سواران، و دوچرخه سواران نیز فضای بیشتری در مقایسه با خودروسواران در اختیار داشته باشند.»
این شهر هم اکنون با آمستردام هلند در موضوع «دوچرخه دوست‌ترین» شهر جهان در حال رقابت است.
ابتکارات ساده اما موثر
کپنهاگ برای جا انداختن فرهنگ جدید در میان مردم، دست به ابتکارات جالب توجهی نیز زده است. از جمله طراحی ابزارهایی برای نگه داشتن لیوان‌های قهوه در زمان دوچرخه سواری، تنظیم برنامه‌های کاری والدین تا برای بردن فرزندانشان به مدارس آنهم با دوچرخه مشکلی نداشته باشند و طراحی دوچرخه‌هایی به شکل «مینی بوس» تا بتوان بطور همزمان شش کودک را با آن حمل کرد.
این شهر با اجرای برنامه زیست محیطی بلندپروازانه‌ای به نام «کپنهاگ ۲۰۲۵» قصد دارد که تا این سال، منبع تامین گرمایش شهر را بطور کامل از ذغال سنگ به منابع دیگری از جمله زیست توده‌ها، باد و انرژی زمین گرمایی تغییر دهد.
بر این اساس برنامه‌ریزان شهری قصد دارند از تکنولوژی جذب و ذخیره سازی کربن برای به دام انداخن گازهای گلخانه‌ای حاصل از سوختن زباله‌های شهری استفاده کنند.
مقامات شهر به اجرای موفقیت آمیز برنامه‌هایشان و رسیدن به هدف تولید کربن صفر تا پنج سال دیگر خوشبین هستند بویژه آنکه توانسته‌اند پیش از این بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۰ میلادی میزان تولید دی اکسید کربن را در این شهر به بیش از ۵۰ درصد کاهش دهند.
اشتغال‌زایی در سایۀ آب و هوای پاک
نوآوری‌ها در کپنهاگ برای داشتن شهری پاک و بدون دی اکسید کربن تا ۳۵ هزار شغل ایجاد خواهد کرد و بخش قابل توجه بودجه آن نیز از بودجه عمومی تامین می‌شود.
ساکنان این شهر در حال حاضر یکی از بالاترین مالیات‌های جهان را پرداخت می‌کنند اما به این کار، به عنوان نوعی سرمایه گذاری برای داشتن زندگی سالم و با کیفیت نگریسته می‌شود.
اتلاف آب در این شهر هم کاری بسیار گران محسوب می‌شود؛ به همین دلیل از همه نوع ابتکاری برای جلوگیری از هدر دادن آب استفاده می‌شود. همین موضوع باعث شده که به عنوان مثال ساکنان شهر بتوانند در بندرگاه شنا کنند؛ چیزی غیرقابل تصور در آبراههای شهرهای دیگر کشورها.
به یاد داشته باشیم که این نوآوری‌ها در کشوری انجام می‌شود که مردمانش همواره در فهرست سالمترین و خوشبخت‌ترین مردمان جهان قرار دارند.
شهردار کپنهاگ در حال تکمیل مرحله نهایی برقی کردن ناوگان اتوبوس هاست و تا پنج سال آینده تردد خودروهای بنزینی و دیزلی نیز در این شهر ممنوع خواهد شد.
آگهیکپنهاگ عضو گروهی از شهرهای اروپایی از جمله آمستردام، پاریس، لندن و اسلو است که در تلاش برای افزایش کیفیت هوای شهرها هستند.
در این راستا لندن در موضوع انتشار فوق‌العاده کم گازهای گلخانه‌ای پیشتاز است، اوسلو برنامه استفاده از اتومبیل‌های برقی را توسعه می‌دهد و پاریس درصدد اجرای یک برنامه‌ای رادیکال تحت عنوان «یک شهر ۱۵ دقیقه‌ای» است؛ برنامه‌ای که در چهارچوب آن همه ساکنان شهر می‌توانند تنها با طی مسافتی کوتاه آنهم پیاده یا با دوچرخه، هر خریدی را که می‌خواهند انجام دهند و هر خدماتی را که نیاز دارند، دریافت کنند.
آلمان، اسپانیا و بلژیک نیز از دیگر کشورهایی هستند که در این زمینه ابتکارات موثری را به اجرا گذاشته‌اند.