اما این بار تفاوت عمده‌ای که تظاهرات اخیر با تظاهرات و ناآرامی های گذشته دارد، موج اعتراضات به «نمادهای باقی مانده از دوران برده داری و استعمار» است. این گزارش را بخوانید.
آگهیدر پی قتل جورج فلوید بدست یکی از ماموران پلیس، جهان در دو هفته اخیر شاهد تظاهرات در اعتراض به نژادپرستی و خشونت های پلیس بوده است.
اعتراضاتی که به نظر می‌رسد ریشه تاریخی دارد و همواره پس از اتفاقی از این دست سرباز می‌کند و به ناآرامی‌های خیابانی تبدیل می‌شود.
اما این بار تفاوت عمده‌ای که با تظاهرات و ناآرامی های گذشته وجود دارد موج اعتراضات به «نمادهای باقی مانده از دوران برده داری و استعمار» است.
آخر هفته گذشته در شهر بریستول بریتانیا معترضان مجسمه تاجر برده و یکی از نمادهای این شهر، ادوارد کالستون را سرنگون کردند و مجسمه را به رودخانه انداختند و همزمان در جریان تظاهرات ضدنژادپرستی و حامیان جنبش «جان سیاهان ارزش دارد» در بروکسل، بسیاری با نوشتن شعارهایی روی مجسمه پادشاه این کشور لئوپولد دوم، وی را نماد «نژادپرستی» خواندند.
روز سه شنبه نهایتا یکی از تندیس های لئوپولد دوم پس از مدت ها اعتراض شهروندان شهر بندری آنتورپ به پایین کشیده شد.
اما تندیس اصلی لئوپولد در پایتخت اتحادیه اروپا، بروکسل و دیگر شهرهای کشور بلژیک همچنان پابرجاست. اما چرا تا این اندازه نام این پادشاه در تاریخ کشور کوچک بلژیک پراهمیت شده است.
لئوپولد دوم که بود؟
لئوپولد دوم از ۱۸۶۵ تا ۱۹۰۹ پادشاه بلژیک بود.
همزمان این کشور ۳۰ هزار کیلومترمربعی، کنگو یکی از بزرگترین کشورهای آفریقا با بیش از دومیلیون کیلومتر مربع را در استعمار خود داشت و با استثمار معادن الماس و دیگر منابع این کشور به یکی از ثروتمندترین کشورهای اوائل قرن بیستم میلادی تبدیل شد.
طبق اسناد تاریخی در زمان پادشاهی لئوپولد میلیون‌ها سیاه پوست کنگوئی کشته شده‌اند و صدها هزار کودک سیاه پوست از خانواده های خود جدا شده و ناگزیر برای کار و تربیت توسط سفیدپوستان کاتولیک به خانواده‌های بلژیکی سپرده شدند. بتازگی پادشاه فیلیپ در این باره از خانواده این کودکان عذرخواهی کرد.
این پادشاه بلژیکی در طول دوران استعمار در کنگو، موجب قتل و مرگ بیش از ۱۰ میلیون نفر از ساکنان این سرزمین شد.
برخی از مورخان پادشاه لئوپولد را عامل اصلی نسل کشی در کنگو می دانند.
دوران پادشاهی لئوپولد همچنین با دوران قطع دست کارگران معادن پیوند خورده است. سربازان پادشاه مامور اصلی بریدن دستان برخی از کارگران معادن بودند.
در این میان میسیونرهای مسیحی، عموما اهل ایالات متحده، این فجایع را ثبت و در رسانه های انگلیسی زبان منتشرکردند. این موضوع خشم بسیاری را در بریتانیا و ایالات متحده در اوائل قرن بیستم میلادی برانگیخت.
با این حال با گذشت بیش از ۱۲۰ سال از حکمرانی لئوپولد در جای جای شهر بروکسل اثری از وی وجود دارد. بلژیکی های سلطنت طلب او را «پادشاه سازندگی» می دانند. چرا که با ثروت زیادی که پادشاه لئوپولد بدست آورد بناهای زیادی در بلژیک بنا کرد.
گیلیان خنت، مورخ در دانشگاه خنت به یورونیوز می گوید: « چالش اصلی این است که سود و درآمد بسیاری از سرمایه گذاری‌هایی که لئوپولد دوم در دوران استعمار کنگو کرده است، همچنان در حوزه عمومی در این کشور صرف می شود.» اما لئوپولد دوم هیچ گاه از کشور کنگو دیدارنکرد.
تغییر تاریخی
اما لی آمپونساه، بنیانگذار انجمن «سخن سیاهان» می گوید: «اگر به بایگانی ها، تجزیه و تحلیل تاریخی گذشته استعماری بلژیک نگاه کنیم، واضح است که می توانیم روند تغییرات در سیر تاریخی را ببینیم. در ابتدا بلژیک از او یک قهرمان می سازد و اندک اندک در طول قرن بیستم می بینیم که انتقادات از او بیشتر و بیشتر می شود.»
به گفته این پژوهشگر، مردم اکنون در تلاشند تا مجسمه های لئوپولد دوم را نه تنها به خاطر اعمال شخص پادشاه، بلکه به دلیل اینکه او «نماد گذشته استعماری» است، از بین ببرند.
وی می گوید: «مجسمه ها، تاریخ بلژیک را به وضوح نشان می دهند. آنها نمایانگر کسانی هستند که باید به عنوان یک قهرمان تلقی شوند و نماینده حافظه جمعی مردم بلژیک در دوران استعمار هستند.» به گفته این فعال حقوق سیاهان، بی دلیل نیست که مردم امروز «خواهان حذف نام و مجسمه این قهرمانان دیروز» هستند.
آگهیلئوپولد دوم همچنان قهرمان برخی از بلژیکی هاست
اما همه بلژیکی ها در مورد حذف تندیس توافق ندارند. میریل تسوزی روبرت، نویسنده بلژیکی و رئیس یک سازمان غیردولتی ضد نژادپرستی به یورونیوز می گوید گروه‌هایی از خانواده هایی که در قبال استعمار سودهای کلانی کرده‌اند هم چنان لئوپولد دوم را « پادشاه سازندگی» می دانند.
گروه های راست افراطی هم بدون اینکه لزوما نفعی از درآمد و سودهای مالی این پادشاه کسب کرده باشند، مخالف حذف نام لئوپولد از خیابان ها و سرنگونی مجسمه اش هستند.
اما لی آمپونساه، بنیانگذار انجمن «سخن سیاهان» می گوید که سازمان او غالباً پیام‌هایی را از افراد مختلف دریافت می کند که می گویند «مجسمه ها باید بمانند، این بخشی از تاریخ آنهاست».
لوئیز میشل، نخست وزیر پیشین بلژیک در سال ۲۰۱۰ در مصاحبه ای با رسانه ها لئوپولددوم را «قهرمان واقعی زمانه خود» خوانده بود.
وی پدرشارل میشل، نخست وزیر پیشین بلژیک و رئیس فعلی شورای اروپا، یکی از مهم ترین نهادهای تصمیم گیری اتحادیه اروپا است.
آگهی