پرچم ۳ رنگ سیاه، سرخ و سبز افغانستان بر قرارگاه پولیس محلی در حالی‌که در ۶ متری این قرارگاه کوکنار کشت شده، خودنمایی می‌کند. این قرارگاه پولیس محلی در ۲۱ کیلومتری شهر مزار شریف در روستای چهارباغ گلشن در شمال افغانستان قرار دارد. گزارش محمد عاطف آرین از قاچاق مواد مخدر در افغانستان را بخوانید.
آگهیپرچم ۳ رنگ سیاه، سرخ و سبز افغانستان بر قرارگاه پولیس محلی در حالی‌که در ۶ متری این قرارگاه کوکنار کشت شده است، خودنمایی می‌کند. این قرارگاه پولیس محلی در ۲۱ کیلومتری شهر مزار شریف در روستای چهارباغ گلشن در شمال افغانستان قرار دارد. با این حال دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد همچنان افغانستان را از جمله بزرگ‌ترین تولید کنندگان مواد مخدر در جهان خوانده است. در گزارش این سازمان آمده است که ۸۴ درصد تریاک جهان در این کشور تولید می‌شود. بازارهای گرم قاچاق مواد مخدر افغانستان کشورهای همسایه، خاورمیانه، آسیای جنوبی اروپا و آمریکا است.
عادل‌شاه عادل، سخنگوی فرماندهی امنیه ولایت بلخ در مورد حمایت پولیس محلی از دهاقینی که کوکنار کشت می‌کنند، به خبرنگار یورونیوز می‌گوید: «در مورد از این‌که پولیس محلی با این‌ها (دهاقین) همکار هستند، اگر این مشخص شود و کسی به ما اسناد ارائه بکند، همین قسم که شما گفتید ما تصویر داریم، ما حتما او را مورد تعقیب خود قرار می‌دهیم.» او همچنین افزود: «اما این را رد هم نمی‌کنیم. طبیعتا این موضوعات وجود می‌داشته باشد.» پولیس محلی یک نیروی مؤقت در تشکیلات وزارت امور داخله افغانستان است. این نیروی موقت پولیس در سال ۱۳۸۹ در زمان ریاست جمهوری حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین این کشور در تشکیلات وزارت امور داخله افغانستان ایجاد شد. ایجاد پولیس محلی از راه‌کارهای موقت برای تأمین امنیت محلاتی است که با خطر و تهدیدات جدی امنیتی به سر می‌برند.
در حالی پولیس محلی از زرع کننده‌گان کوکنار در بخش‌هایی از افغانستان حمایت می‌کند که ۹ میلیارد دلار از کمک‌های جامعه جهانی در این کشور برای مبارزه با مواد مخدر صرف شده‌است. اما کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر هنوز هم در مناطق تحت حاکمیت دولت و گروه‌های مخالف این کشور به چشم می‌خورد.
سالانه ۳۷۵ هزار تن هیروئین از افغانستان به سایر نقاط جهان قاچاق می‌شود.
شورای ولایتی: فوق‌العاده کشت و زرع کوکنار در ولایت بلخ وجود دارد
محمد افضل حدید، رئیس منتخب شورای ولایتی ولایت بلخ می‌گوید که مدیریت مبارزه با مواد مخدر فرماندهی امنیه ولایت بلخ کار چشم‌گیری در محو کشت کوکنار نکرده‌است. وی می‌افزاید: «مدیریتی است به‌نام مبارزه با مواد مخدر، اما فعالیت بسیار [اکتیفی] از آن‌ها در این راستا تا هنوز به چشم نمی‌خورد و مبارزاتی که لازم بوده، صورت نمی‌گیرد.» پیش از این، اداره‌ای به‌نام مبارزه با مواد مخدر در این ولایت وجود داشت که با مدغم شدن وزارت این اداره با معینیت مبارزه با مواد مخدر وزارت امور داخله افغانستان، ریاست‌های آن وزارت به مدیریت مبارزه با مواد مخدر در فرماندهی‌های امنیه در ولایات مختلف این کشور سپرده شد. سخنگوی فرماندهی امنیه ولایت بلخ در گفت‌وگو با یورونیوز می‌گوید که پس از مدغم شدن وزارت مبارزه با مواد مخدر با معینیت وزارت امور داخله، آن‌ها بودجه مشخص و توانایی مبارزه با کشت مواد مخدر در این ولایت را ندارند. آقای عادل گفت: «متاسفانه در این اواخر همان امکانات و بودجه مشخصی را که در اختیار ریاست مواد مخدر ملکی قرار داده شده بود، این فعلا در اختیار پولیس قرار ندارد.» پیش از این وزارت مبارزه با مواد مخدر در افغانستان ماموریت محو کشت کوکنار، آگاهی‌دهی در مورد اضرار مواد مخدر و قاچاق آن‌را در این کشور به عهده داشت. آقای حدید با تائید این‌که در ولایت بلخ کوکنار کشت می‌شود، گفت: «هنوز هم در ولایت بلخ در یک تعداد از ولسوالی‌های ما هنوز زرع و کشت و ترافیک و قاچاق مواد مخدر وجود دارد.» آقای حدید در مورد کشت مواد مخدر در این ولایت گفت: «فوق‌العاده کشت و زرع کوکنار در ولایت بلخ وجود دارد.»
محمد سالم ساعی رئیس اداره زراعت، آب‌یاری و مال‌داری ولایت بلخ در مورد این‌که چند صد هکتار زمین در این ولایت کوکنار کشت شده‌است؟ می‌گوید: «در ساحه دولتی هیچ نوع مامورین زراعت ما گزارشی نداده.» آقای ساعی در حالی از مزارع کشت شده کوکنار در ولایت بلخ اظهار بی‌خبری می‌کند که در فاصله ۶ متری قرارگاه پولیس محلی در روستای چهارباع گلشن ولسوالی بلخ، و صدها جریب زمین دیگر در اطراف این ولایت کوکنار کشت شده است.
مواد مخدر افغانستان به آمریکا و اروپا هم صادر می‌شود؟
عادل‌شاه عادل، سخنگوی فرماندهی امنیه ولایت بلخ به خبرنگار یورونیوز می‌گوید که ۱۰ درصد مواد مخدر از بندر حیرتان به کشورهای همسایه، قاچاق می‌شود. آقای عادل گفت: «در مورد مرز حیرتان با کشورهای همسایه که مواد مخدر قاچاق می‌شود، من برای‌تان گفته می‌توانم که تقریبا در حدود ۱۰ فیصد این وجود دارد.» بندر حیرتان در ۸۰ کیلومتری شمال شرق شهر مزار شریف در شمال افغانستان قرار دارد. این بندر از جمله بنادر امن و پر درآمد در این کشور همچنان محسوب می‌شود.
این بندر با پلی که در امتداد رود آمو (جیحون) ایجاد شده، افغانستان را با کشور اوزبکستان و آسیای میانه وصل می‌کند. در گزارش مکتوب مدیریت مبارزه با مواد مخدر فرماندهی امنیه ولایت بلخ همچنان نگاشته شده‌است: «از افغانستان به اوزبکستان مواد مخدر از مناطق آسیب پذیر ولسوالی شورتپه، کلدار وحیرتان رفت آمد ۱۰ فیصد قاچاق صورت میگیرد.» در مقابل شراب از جمله اقلام‌های قاچاق از اوزبکستان از بندر حیرتان به افغانستان است.
عواید سالانه این بندر به میلیون‌ها افغانی در سال می‌رسد.
آمارها چه می‌گویند؟
در گزارش مکتوب مدیریت مبارزه با مواد مخدر فرماندهی امنیه ولایت بلخ که عادل‌شاه عادل، سخنگوی این فرماندهی برای خبرنگار یورونیوز داده است، نگاشته شده: «در سال جاری ۱۳۹۹ کشت کوکنار وفعلا موسوم آن میباشد تا ایل حال سرویع دقیق صورت نگرفته آمار آن معلوم نمیباشد.» در حالی مدیریت مبارزه با مواد مخدر پولیس بلخ گفته‌است که آمار سال ۹۹ معلوم نیست که در ولسوالی‌های چاربولک، چمتال، شولگره، دهدادی و دولت‌آباد که در امنیت چندانی نیز به سر نمی‌برند، صدها جریب زمین کوکنار کشت و حاصلات آن نیز جمع‌آوری شده‌است. با این حال، معینیت مبارزه با مواد مخدر وزارت امور داخله این کشور به سانه‌ها گفته‌است: «بیش از ۸۰ فیصد کشت در ساحه تحت تسلط یا نفوذ مخالفین مسلح دولت، تروریستان و طالبان قرار دارد.» معنیت مبارزه با مواد مخدر این کشور همچنان گفته‌است: «امسال ۷۰۲ هکتار مزارع کوکنار را از بین برده‌ایم.»
از زمین‌های زرع شده مواد مخدر در ولایت بلخ افغانستان آمار دقیقی در دست نیست و فرماندهی امنیه این ولایت نیز می‌گوید هنوز ساحات کشت شده کوکنار سروی نشده است، اما در تناسب با سال ۱۳۹۸، کشت کوکنار در این ولایت؛ ۱۷ تا ۱۸ درصد افزایش را نشان می‌دهد. عادل‌شاه عادل سخنگوی فرماندهی امنیه ولایت بلخ گفت: «تقریبا گفته می‌توانم که در حدود ۱۷ – ۱۸ فیصد نسبت به سال گذشته این (کشت کوکنار) افزایش یافته.»
به نقل از دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد، «۲۶۹ میلیون تن در جهان در سال ۲۰۱۸ مواد مخدر مصرف می‌کرده‌اند که ۳۰ درصد بیشتر از سال ۲۰۰۹ را نشان می‌دهد.» در گزارش این دفتر همچنین آمده است: «۳۵ میلیون تن از اختلالات مصرف مواد مخدر رنج می‌برند.» آمار مصرف کنندگان مواد مخدر در افغانستان را معینیت مبارزه با مواد مخدر وزارت داخله این کشور، ۳ میلیون نفر به رسانه‌ها گفته است.
نظر به ۳۳ میلیون جمعیت افغانستان که ۳ میلیون آن مواد مخدر مصرف می‌کنند، از هر ۱۱ نفر، یک تن آن مصرف کننده مواد مخدر است.
بر اساس آمار دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۸ تقریبا ۸۰ هزار نفر در افغانستان مصروف تولید مواد مخدر بوده‌اند.
در گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل متحد که در ۲۵ ژوئن ۲۰۲۰ منتشر شد، نشان می‌دهد که از سال ۲۰۰۰ تا سال ۲۰۱۸ مصرف مواد مخدر در کشورهای بسیار توسعه یافته سریع‌تر از کشورهای در حال توسعه بوده است. مرگ و میر به اثر مصرف مواد مخدر در گزارش این دفتر ۷۰ درصد افزایش را در یک دهه نشان می‌دهد که از این میان ۹۲ درصد مصرف کنندگان مواد مخدر زنان و ۶۳ درصد آن مردانند.
