گروسی: «نمیتوان به خاطر یک حادثه، دور یک صنعت را بهکلی خط کشید. همانطور که بهخاطر سقوط یک هواپیما، صنعت هوانوردی را کنار نمیگذاریم.»
۱۱ مارس سال ۲۰۱۱ ساعت ۱۵ و ۴۱ دقیقه: یک موج پانزده متری از اقیانوس آرام نیروگاه تولید برق هستهای فوکوشیما داییچی را در هم کوبید. چند دقیقه پیش از آن زلزلهای به بزرگی ۹ ریشتر سواحل شمال شرقی ژاپن را لرزانده و باعث بروز سونامی عظیمی در اقیانوس شده بود.
این زمینلرزه بیش از ۱۸ هزار کشته و ناپدید بر جا گذاشت. اما آثار این بلای طبیعی به تخریب و تلفات معمولی یک زلزله بزرگ محدود نبود.
روز یازده مارس و در دهمین سالگرد این زلزله، شهروندان و رهبران ژاپن در توکیو و فوکوشیما یاد و خاطره قربانیان را گرامی داشتند.
در فوکوشیما مراسمی با حضور امپراتور، نخست وزیر، رئیس پارلمان، مجلس مشاوران، رئیس دیوان قانون اساسی و چهار نفر از بازماندگان قربانیان برگزار شد.
در توکیو، پایتخت، ۳۰۰ نفر از شهروندان با تجمع در برابر شرکت برق تپکو، اداره کننده نیروگاه ویران شده فوکوشیماَ، به ادامه کاربرد انرژی هستهای اعتراض کردند.
انرژی هستهای، انرژیهای پاک یا سوختهای فسیلی؟
تخریب نیروگاه هستهای داییچی، بزرگترین فاجعه اتمی پس از انفجار چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ به شمار میرود. بروز این حادثه در ژاپن، کشوری که به ایمنی و سختگیری مشهور است، اعتماد بسیاری از شهروندان چهارگوشه جهان به انرژی هستهای را بهشدت تحت تاثیر قرار داد.
به گفته مقامهای ژاپن، نیروگاه از رده خارج داییچی ۱۰ سال بعد همچنان برای خنک نگاه داشتن قلب راکتور و جلوگیری از بروز فاجعه، نیازمند رسیدگی و مراقبت است.
یک دهه پس از این حادثه و در حالی که جهان همزمان با بحران کرونا، با گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی دست و پنجه نرم میکند، تلاش برای به حداقل رساندن استفاده از سوختهای فسیلی و جایگزینی آن با انرژیهای پاک، دستکم در میانمدت، راهی به جز استفاده از انرژی هستهای باقی نمیگذارد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی با دفاع از ادامه کاربست این صنعت به یورونیوز گفت: «تولید گازهای گلخانهای این انرژی (انرژی هستهای) تقریبا صفر است. بنابراین فنآوری هستهای نقش بزرگی دارد. مساله تنها مساله تضمین امنیت است.»
منتقدان استفاده از انرژی هستهای، همواره با اشاره به زبالههای اتمی، خواستار محدودیت و حتی منع کامل کاربرد این فنآوری شده اند. آلمان کشوری است که میگوید توسعه انرژی هستهای را متوقف و به سوی منابع پاکتر و طبیعیتر انرژی میرود.
آقای گروسی در پاسخ به این دغدغه تاریخی میگوید: «به نظرم این پرسش، بیشتر در پیوند با نگاه و پذیرش اجتماعی [انرژی هستهای] است تا آنکه مربوط به مساله تکنولوژی باشد. از منظر فنآوری، پاسخ روشن و در دسترس است و فقط باید آن را اجرایی کرد. هیچ مانع و چالش غیرممکنی هم وجود ندارد. چشمانداز و برنامه استفاده از منابع انرژی هستهای، کموکاستی ندارد.»
استفاده از انرژیهای تجدید پذیر نظیر باد و آب و خورشید تاکنون نتوانسته پاسخی برای نیازهای بشر به منابع گسترده نیرو، بدون آلودگی بیشتر محیط زیست بدهد. کمتر از دو قرن پس از آغاز روند استیلای انسان با فنآوری بر زمین، حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از بروز فاجعههای بیشتر را به نگرانی اصلی ساکنان کره ارض تبدیل کرده است.