در جریان نشست خبری، نظر جو بایدن درباره افزایش ۶۰ درصدی سطح غنی سازی اورانیوم توسط ایران نیز پرسیده شد. او گفت که این تصمیم ایران مغایر توافق هستهای سال ۲۰۱۵ است؛ با این وجود ابراز خشنودی کرد که تهران همچنان به گفتگوهای غیرمستقیم با واشنگتن پایبند است.
جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا روز جمعه در کاخ سفید با یوشیهیده سوگا، نخستوزیر ژاپن دیدار کرد. این اولین دیدار حضوری آقای بایدن با یک رهبر خارجی از زمان ورودش به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۲۱ میلادی بود.
آقای بایدن در این دیدار برای نخستین بار به غنیسازی ۶۰ درصدی اورانیوم توسط ایران واکنش نشان داد.
در جریان نشست خبری وی گفت که «این تصمیم ایران کمکی به حل اختلافات کنونی نمیکند» و «مغایر» با توافق کشورها در چهارچوب توافق هستهای سال ۲۰۱۵ است. با این وجود ابراز خشنودی کرد که تهران همچنان به گفتگوهای غیرمستقیم خود با واشنگتن ادامه میدهد.
آقای بایدن گفت: «ما از چنین اقدامی حمایت نمیکنیم و فکر نمیکنیم که اقدام ایران برای غنی سازی ۶۰ درصدی حرکت مفیدی باشد. این مغایر با توافق است. با این وجود خوشحالیم که ایران همچنان به ادامه گفتگوها و مذاکرات غیرمستقیم با ایالات متحده و شرکایمان درباره چگونگی حرکت به جلو پایبند است؛ چیزی که به ما اجازه میدهد تا دوباره به این توافق برگردیم و دوباره بخشی از آن شویم... آنهم بدون اینکه امتیازی بدهیم.»
مقامات ایران بامداد جمعه ۱۶ آوریل اعلام کردند که در پاسخ به «خرابکاری» اخیر در تاسیسات نطنز، غنی سازی ۶۰ درصدی اورانیوم را آغاز کردهاند و میتوانند با ظرفیت کنونی، «در هر ساعت ۹ گرم اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده» تولید کنند. ایران میگوید همزمان با این کار، تولید اورانیوم ۲۰ درصد را نیز ادامه میدهد.
ایران اصرار دارد که به این سطح از اورانیوم غنی شده برای تولید رادیو داروها با هدف درمان بیماران نیاز دارد؛ با این وجود متحدان اروپایی برجام به این ادعا به دیده تردید مینگرند.
زیرا اگرچه برای تولید سلاح هستهای نیاز به غنی سازی ۹۰ درصدی اورانیوم است اما داشتن انباری از اورانیوم غنی شده حتی با درصدی پایین از ۹۰ درصد نیز میتواند زمان ساخت بمب اتم را کاهش دهد.
چین، محور گفتوگوهای دو طرف
در جریان این دیدار همچنین دو طرف بر سر ایجاد جبههای متحد با هدف مقابله با ادعاهای فزاینده چین در منطقه اقیانوس آرام به توافق رسیدند.
آنها به موضوعات ژئوپولتیک مهم دیگری از جمله افزایش تحرکات نظامی چین در نزدیکی تایوان و تشدید کنترلهای پکن بر منطقه هنگ کنگ نیز پرداختند و بر «اهمیت حفظ صلح و ثبات در تنگه تایوان» تاکید کردند.
پس از این دیدار، جو بایدن در یک نشست خبری که در باغ کاخ سفید برگزار شد اعلام کرد: «هر دوی ما متعهد شدیم که با همکاری یکدیگر روی چالشهای ایجاد شده از سوی چین از جمله مسائل مربوط به دریای چین شرقی و چین جنوبی همچنین تحولات کره شمالی کار کنیم تا از آزادی و آرامش مناطق در دو اقیانوس هند و آرام در آینده اطمینان یابیم.»
دیدار آنها تنها چند روز پس از آن انجام شد که چین ۲۵ هواپیمای جنگنده که برخی از آنها توانایی حمل بمب هستهای داشتند را در نزدیکی حریم هوایی تایوان به پرواز درآورد.
جو بایدن همچنین اعلام کرد که ژاپن و آمریکا برای «سرمایه گذاریهای مشترک» در موضوعات فنی همچون نسل پنجم شبکهٔ تلفن همراه، هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی، ژنومیک و زنجیرههای تامین کننده نیمه هادیها به توافق رسیدهاند.
در بیانیه مشترک پس از این دیدار نیز اعلام شد که ایالات متحده ۲.۵ میلیارد دلار و ژاپن ۲ میلیارد دلار در بخش رقابتهای بینالمللی دیجیتالی از جمله فناوریهای مرتبط با شبکه های 5G و فراتر از آن سرمایه گذاری خواهند کرد.
بایدن گفت: «ژاپن و ایالات متحده هر دو بطور گسترده در موضوعات مرتبط با نوآوری و نگاه به آینده سرمایه گذاری میکنند؛ بویژه سرمایه گذاری در بخشهایی که باعث محافظت از فناوریهایی میشود که قدرت رقابت ما را حفظ و تقویت میکند.»
واکنش چین و تایوان
ژائو لیجیان، سخنگوی وزارت خارجه چین «نگرانی» کشورش را از «تبانی» ژاپن و آمریکا اعلام کرد و هشدار داد که این دو کشور باید نگرانیهای چین را جدی بگیرند.
در مقابل، تایوان ضمن استقبال از دیدار دو مقام ژاپن و آمریکا و حمایتهای آنها، در بیانیهای دولت چین را به مسئولیت پذیری فراخواند و اعلام کرد: «امیدواریم که مقامات پکن به مسئولیتهای خود در قبال تنگه تایوان و دیگر بخشهای این منطقه متعهد بمانند و در حفظ ثبات و آرامش منطقه مشارکت کنند.»