۵ سال پس از تخریب کمپ «جنگل» در منطقه کاله فرانسه، دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید دولت فرانسه رفتاری تحقیرآمیز با هزاران کودک و بزرگ‌سال پناهجو دارد که در زاغه‌ها زندگی می‌کنند.
آگهیدیدهبان حقوق بشر روز پنجشنبه با انتشار گزارشی از رفتار تحقیرآمیز مقام‌های فرانسوی با پناهجویان کودک و بزرگ‌سال در منطقه کاله به شدت انتقاد کرد.
این گزارش ۸۶ صفحه‌ای با عنوان «تحمیل استیصال: رفتار تحقیرآمیز با کودکان و بزرگ‌سالان پناهجو در شمال فرانسه» منتشر شده است.
دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید در این گزارش عملیات متعدد پلیس برای اخراج گسترده، آزار و اذیت روزانه ماموران و محدودیت‌هایی را که پلیس فرانسه برای دسترسی پناهجویان به کمک‌های بشردوستانه اعمال می‌کند، مستند کرده است.
براساس این گزارش این رفتار مقام‌های فرانسوی اصولا با هدف اجبار پناهجویان به رفتن به جای دیگر انجام می‌شود و هیچ بخشی از مشکلات اقامت و سرپناه این گروه را حل نمی‌کند. فراتر از این، رویه «خشن» پلیس، مهاجران و پناهجویان جدید را از ورود به این منطقه منصرف نمی‌کند.
این گزارش ۵ سال پس از تخریب کامل کمپ معروف به «جنگل» در منطقه کاله در شمال غربی فرانسه منتشر می‌شود. پلیس فرانسه در سال ۲۰۱۶ با یورش به این اردوگاه، هزاران پناهجو را با اتوبوس در نقاط مختلف کشور پخش کرد. کاله به دلیل نزدیکی به کانال مانش، یکی از اقامتگاه‌های پایانی سفر بسیاری از مهاجرینی است که می‌خواهند خود را به بریتانیا برسانند. به گفته دیده‌بان حقوق بشر، در حال حاضر نزدیک به دو هزار پناهجو در آلونک‌های این منطقه زندگی می‌کنند.
بندیکت ژانِرو، مدیر دفتر فرانسه دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید: «هیچ چیز رفتار توهین‌آمیز و تحقیرآمیز روزمره با هیچ انسانی را توجیه نمی‌کند. اگر هدف ممانعت از تجمع گسترده پناهجویان در شمال فرانسه است، این سیاست‌ها یک شکست آشکار به شمار می‌رود و رنج و درد عظیمی را [بر پناهجویان] تحمیل می‌کند.»
بخشی از این گزارش براساس مصاحبه دیده‌بان حقوق بشر با بیش از ۶۰ پناهجو، ازجمله ۴۰ کودک بی‌سرپرست در شهر کاله و حومه آن، به ویژه شهر گراند-سنت در فاصله اکتبر تا دسامبر ۲۰۲۰ و ژوئن و ژوئیه ۲۰۲۱ تنظیم شده است. گزارشگران این نهاد همچنین با مقام‌های فرمانداری منطقه پا-دو-کاله و همچنین شهرداری گراند-سنت گفت‌وگو کرده اند.
براساس این گزارش در نیمه سال ۲۰۲۱، حدود ۲هزار نفر، ازجمله ۳۰۰ کودک بدون سرپرست ساکن کمپ‌های کاله و حومه بوده‌اند. صدها پناهجوی دیگر، به‌ویژه خانواده‌های بچه‌دار، در جنگلی در گراند-سنت و در نزدیکی شهر دانکرک اقامت داشتند.
دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید عملیات پلیس برای بیرون راندن مهاجران از کاله و گراند-سنت پناهجویان تازه وارد را از تکرار تجربه گروه‌های قبلی منصرف نکرده و شمار مهاجرانی که به‌شکل غیرقانونی از کانال مانش عبور می‌کنند، کاهش نیافته است. با این حال این رویه درد و رنج و استیصالی شدید بر پناهجویان تحمیل می‌کند.
در ماه ژوئیه امسال رکورد عبور غیرقانونی مهاجران از فرانسه به سوی بریتانیا از کانال مانش شکسته شد.
یک زن کرد عراقی در دسامبر ۲۰۲۰ به گزارشگران دیده‌بان حقوق بشر گفت: «وقتی پلیس می‌رسد، فقط ۵ دقیقه فرصت داریم تا پیش از آنکه چادرمان را تخریب کنند، بیرون برویم. ولی آماده شدن و لباس پوشاندن به کودکان در ۵ دقیقه غیر ممکن است.»
براساس همین گذارش پلیس دائما از پناهجویان می‌خواهد تا به‌طور موقت زمین‌هایی را که چادر و آلونک‌های خود را در آن برپا کرده‌اند، ترک کنند. ماموران معمولا در جریان اینچنین عملیاتی، سرپناه موقت و کیسه‌خواب‌هایی را که پناهجویان نتوانسته‌اند با خود بیرون ببرند، نابود می‌کنند. در طول سال ۲۰۲۰ و نیمه نخست سال ۲۰۲۱، پلیس تقریبا هر دو روز یک بار، چنین برنامه‌ای را در اکثر زاغه‌نشین‌های پناهجویان در کاله پیاده کرده است. همین عملیات هفته‌ای یک یا دو بار در گراند-سنت اجرا شده است.
به گفته سازمان ناظران حقوق بشر، پلیس فرانسه در سال ۲۰۲۰ بیش از ۹۵۰ مرتبه در کاله و کم‌تر از ۹۰ مرتبه در گراند-سنت برای اخراج پناهجویان عملیات «عادی» داشته است. در جریان این عملیات، ۵۰۰۰ چادر و کیسه بزرنتی و صدها کیسه خواب و پتو کشف و ضبط شده است.
در بسیاری از موارد پلیس به نام «قرار دادن پناهجویان در سرپناه» آن‌ها را از چادرها و آلونک‌ها اخراج می‌کند. دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید با وجود اسم این عملیات، سرپناه تنها برای چند روز وجود دارد. فراتر آنکه در جریان این برنامه‌های پلیس نه مشخصات کودکان بی‌سرپرست درست ثبت می‌شود و نه کوچکترین اقدامی برای محافظت از آن‌ها صورت می‌گیرد.
دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید در پی اجرای روزمره این «تاکتیک‌ها» کودکان و بزرگ‌سالان پناهجو همواره آماده خطر [حمله بعدی پلیس] هستند و به تنها چیزی که فکر می‌کنند، زنده ماندن در همان روز است. بسیاری از آن‌ها وحشت‌زده اند، بی‌خوابی دارند و به گفته موسسه مدافعان حقوق فرانسه در سپتامبر ۲۰۲۰ «در وضعیت تحلیل قوای بدنی و روانی» روزگار می‌گذرانند.
در این گزارش آمده است که مقام‌های ملی و محلی همچنین با وضع قوانین و نظارت بر چگونگی پخش کمک‌های بشردوستانه، امکان دسترسی پناهجویان به این کمک‌ها را محدود می‌کنند. آیین‌نامه‌های شهرداری پخش آب و غذا میان پناهجویان در مراکز شهرها را از سوی سازمان‌های مردمی ممنوع کرده است. مراکزی دولتی کمک به پناهجویان معمولا در دسترس نیستند. در بسیاری از موارد کمک‌های غذایی، همزمان با اخراج به پناهجویان می‌رسد.
دیده‌بان حقوق بشر با انتقاد از بی‌توجهی به زنان و دختران پناهجو می‌گوید: «سرویس‌های دولتی پاسخی برای نیازهای زنان و دختران ندارند. آلونک‌های پناهجویان در کاله توالت جدا برای زنان ندارند و در گراند-سنت اساسا توالتی در کار نیست. سرویس‌های بهداشتی موجود چراغ ندارند و همین مساله زنان و دختران را با خطرات جدی مواجه می‌کند. همه افرادی که در این زاغه‌نشین‌ها زندگی می‌کنند، به دلیل دشواری دسترسی با کمبود آب روبه‌رو هستند. همین مساله، برای زنان و دختران مشکلات بسیاری به‌خصوص در دوره عادت ماهانه ایجاد می‌کند.»
اقامتگاه‌های اضطراری در فرانسه یک اصل قابل دسترسی برای همه افرادی است که به آن نیاز دارند. با این حال همین اقامتگاه‌ها در شمال غرب فرانسه اشباع شده اند: در شهر کاله این اقامتگاه‌ها معمولا پر هستند و وضعیت در گراند-سنت از این هم بدتر است. اجازه اقامت اضطراری معمولا تنها برای چند شب صادر می‌شود. این وضعیت حتی برای خانواده‌هایی که فرزندان خردسال دارند هم همینگونه است. به‌علاوه و با وجود سازوکار ویژه پذیرش کودکان بی‌سرپرست در اقامتگاه‌های اضطراری، معمولا جایی برای مراجعان جدید وجود ندارد و بسیاری از کودکان پس از مراجعه به این مراکز، دست خالی باز می‌گردند.
آگهی
دیده‌بان حقوق بشر در بخش دیگری از همین گزارش، از آزار و اذیت داوطلبان از سوی پلیس تاکید می‌کند: «ماموران داوطلبان ناظران حقوق بشر، یوتوپیا ۵۶ و سازمان‌های مردم‌نهاد دیگر را که شاهد عملیات اخراج بودند، مورد آزار قرار داده اند. شماری از ماموران با تهدید شاهدان به بازداشت به آن‌ها گفته‌اند آن‌ها حق فیلمبرداری از عملیات پلیس را ندارند.»
گزارش دیده‌بان حقوق بشر در بخش نتیجه گیری می‌گوید: «این رفتارها بخشی از سیاست مقام‌های فرانسه برای منصرف کردن پناهجویان از سفر به شمال فرانسه است. آن‌ها گمان می‌کنند می‌توانند با این رویه «جذابیت» این منطقه را از چشم پناهجویان بیندازند یا مانع برپا شدن زاغه‌های مهاجران شوند. اما واقعیت مانع آن است که این رویکرد مثمر ثمر باشد. جذابیت واقعی شمال فرانسه نزدیکی این منطقه به بریتانیا است. جایی که تنها ۳۰ کیلومتر با کاله فاصله دارد.»
شارلوت کوانتس، هماهنگ‌کننده ملی سازمان یوتوپیا ۵۶ می‌گوید: «تبعیدی‌ها برای این به شمال فرانسه نمی‌روند چون شنیده‌اند که در آنجا می‌توانند در آلونک زندگی کنند یا زیر پل بخوابند. هدف آن‌ها از سفر به این منطقه این نیست که نهادهای مردمی کمی آب و غذا به آن‌ها می‌دهند. مهاجران فقط و فقط به اینجا می‌آیند تا خود را به مرز برسانند.
از سوی دیگر، پایان دوره انتقالی برکسیت، کار را برای پناهجویان دشوارتر کرده است. «دولت بریتانیا دیگر عضو اتحادیه اروپا نیست و نمی‌تواند اکثر پناهجویان بزر‌سال را به فرانسه بازگرداند. این کشور موظف است بدوا درخواست پناهندگی مهاجران تازه وارد را بررسی کند. با این حال دولت بریتانیا با تصویب و اجرای قانون جدید، پذیرش درخواست تجمیع اعضای خانواده را متوقف کرده است؛ امری که عملا تنها راه قانونی پیوستن کودکان بدون سرپرست به والدینشان در بریتانیا را بسته است.»
دیده‌بان حقوق بشر از فرمانداری پا-دو-کاله می‌خواهد تا به سیاست اخراج مداوم پناهجویان و ضبط اموال آن‌ها خاتمه دهد. این سازمان از فرماندار منطقه خواسته تا با هماهنگی با استانداری راه‌حل‌های جایگزینی برای این وضعیت پیدا کنند و انتخاب‌های روشنی در برابر پناهجویان قرار دهند.
آگهیمدیر دفتر فرانسه دیده‌بان حقوق بشر در پایان این گزارش از مقام‌های فرانسوی می‌خواهد تا با رها کردن این «استراتژی شکست خورده... به جای آزار و اذیت دائمی، رویکردی جدید در قبال «آدم‌ها» در پیش گیرند.»