گروهی از اخترشناسان روز پنچشنبه هفتم آوریل با انتشار مقاله‌ای در نشریه مرکز ستاره‌شناسی هاروارد-سمیتسونیان اعلام کردند که موفق به مشاهده کهکشانی شده اند که ۱۳ و نیم میلیارد سال نوری با زمین فاصله دارد. به گفته پژوهشگران اچ‌دی۱ سیصد میلیون سال پس از بیگ‌بنگ (انفجار بزرگ) همچنان می‌درخشد.
آگهیگروهی از اخترشناسان روز پنجشنبه هفتم آوریل با انتشار مقاله‌ای در نشریه مرکز ستاره‌شناسی هاروارد-سمیتسونیان اعلام کردند که موفق به مشاهده کهکشانی شده اند که ۱۳ و نیم میلیارد سال نوری با زمین فاصله دارد.
این کهکشان که اچ‌دی۱ نام گذاری شده، دورترین کهکشانی است که بشر تاکنون موفق به رصد آن شده است. به گفته پژوهشگران اچ‌دی۱ سیصد میلیون سال پس از بیگ‌بنگ (انفجار بزرگ) همچنان می‌درخشد.
دو گروه از اخترشناسان بر روی این کهکشان تحقیق کرده و نتیجه کار آن‌ها از سوی دو مجله «ژورنال اخترفیزیکی» و «ماهنامه مطالعات جامعه ستاره‌شناسی سلطنتی» بریتانیا پذیرفته شده است.
درباره کهکشان اچ‌دی۱ چه می‌دانیم؟
آنطور که پژوهشگران می‌گویند، کهکشان اچ‌دی۱، سیزده و نیم میلیارد سال نوری با زمین فاصله دارد. پرسش‌های اصلی تحقیق درباره ماهیت دقیق این کهکشان بوده و بر پیش‌فرض‌های زیر استوار است:
- این کهکشان در حال تشکیل ستاره‌های جدید بسیار پرشمار (معروف به ستاره‌های با جمعیت ۳) با آهنگی مداوم است. این احتمال هم وجود دارد که پیشاپیش شماری ستاره در این کهکشان متولد شده باشند. این تئوری بر مبنای تشکیل نخستین ستاره‌ها در زمان تولد کائنات استوار است. با این حال چنین پدیده‌ای تاکنون هرگز مستقیما رصد نشده است.
- این کهکشان در یک سیاهچاله عظیم به بزرگی صد میلیون برابر مساحت خورشید، محصور شده است و به این ترتیب، خود عملا یک سیاهچاله است.
فابیو پاچوکی، عضو رصدخانه سمیتسونیان می‌گوید تعیین ویژگی‌های کهکشانی به این دوری واقعا پیچیده است: «مثل این می‌ماند که بخواهید ملیت یک کشتی بسیار دور دست را در زمان طوفان و مه با پرچم آن تشخیص دهید.»
برای مطالعه اچ‌دی۱، پژوهشگران بیش از ۱۲۰۰ ساعت با استفاده از تسلکوپ‌هایی در هاوایی و شیلی به رصد آسمان پرداخته‌اند.
آنطور که گزارش شده، اچ‌دی۱ با نوری فرابنفش می‌درخشد: امری که حاکی از آن است که این کهکشان احتمال در حال گذار از یک مرحله بزرگ آزادسازی انرژی است یا اینکه چنین مرحله‌ای را میلیاردها سال پیش پشت سر گذاشته است. این مفهوم، ۱۰ برابر بزرگ‌تر از چیزی است که معمولا از این دست کهکشان‌ها انتظار می‌رود. به همین دلیل هم دانشمندان این احتمال را می‌دهند که اچ‌دی۱ نه در حال زایش ستاره‌های معمولی که مشغول خلق ستاره‌های با جمعیت ۳ است. دانشمندان می‌گویند شاید به همین خاطر است که میزان نور فرابنفش این کهکشان، بیش از موارد مشابه شناسایی شده است.
با این حال فرضیه وجود یک سیاهچاله، در مطالعات دانشمندان بر روی اچ‌دی۱ همچنان به قوت خود باقی است: به این دلیل که یک سیاهچاله هم می‌تواند منابع عظیمی از گاز را ببلعد و همین مقادیر غیر قابل تصور گاز، دلیل درخشانی این کهکشان «احتمالا محصور» در سیاهچاله باشد. در صورت اثبات این تئوری، «سیاهچاله اچ‌دی۱» نخستین سیاهچاله شناسایی/رصد شده نزدیک به بیگ بنگ خواهد بود.
تلسکوپ جیمز وب که به‌زودی عملیاتی خواهد شد، به دانشمندان برای تعیین دقیق‌تر فاصله میان زمین و اچ‌دی۱ و همچنین تائید یا رد این فرضیه کمک خواهد کرد که این کهکشان، دورترین کهکشان کشف شده از سوی بشر است.