روزهای پرتنش؛ در سودان چه خبر است؟

kHARTOUM aIRPORT
kHARTOUM aIRPORT Copyright AP Photo
نگارش از یورونیوز فارسی
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

درگیری‌ها میان شبه نظامیان و نیروهای ارتش سودان در سه روز گذشته شدت گرفته و باعث کشته شدن دست کم ۹۷ غیرنظامی شده است.

آگهی

در روزهای اخیر درگیری و جنگ میان نیروهای دو ژنرال قدرتمند سودان خطر یک جنگ داخلی را بیش از همیشه در این کشور ۴۶ میلیونی به واقعیت نزدیک کرده است.

یکی از ژنرال ها عبدالفتاح برهان، فرمانده ارتش و رئیس حکومت موقت و دیگری محمد حمدان دقالو، مشهور به «حمدی»، معاون پیشین و فرمانده شبه نظامیان موسوم به نیروهای پشتیبانی سریع سودان است.

درگیری‌ها میان نظامیان ارتش و شبه نظامیان در شنبه شب و صبح یکشنبه به اوج خود رسید.

نیروهای ارتش روز شنبه از شبه نظامیان خواستند تا هرچه سریعتر در ارتش سودان ادغام شوند و این موضوع باعث خشم بیشتر نیروهای تحت امر ژنرال «حمدی» شد.

آنها در خارطوم به مراکز دولتی، کاخ ریاست جمهوری، ساختمان تلویزیون دولتی و فرودگاه حمله کردند.

ارتش سودان بلافاصله وارد عمل شد و موفق شد شبه نظامیان را بصورت موقت به عقب براند. پس از آغاز این درگیری‌ها دو ژنرالی که یک سال و هشت ماه پیش، همراه با هم کودتا کرده و به گفته خودشان می خواستند سودان را برای انتخابات دموکراتیک آماده کنند، عامل اصلی هرج و مرج و جنگ داخلی در این کشور پهناور آفریقایی شده اند.

گذشته چراغ راه آینده در سودان است؟

سودانی ها در جریان یک انقلاب مردمی موفق شدند، عمر البشیر،‌ سه دهه دیکتاتور سودان را در سال ۲۰۱۹ سرانجام سرنگون کنند.

یک سال و نیم پس از آن نیروهای ارتش به فرماندهی ژنرال برهان و ژنرال حمدی در سال ۲۰۲۱ با یک کودتا بنوعی مانع از روند گذار کشور به دموکراسی شدند.

با این حال عبدالفتاح برهان پس از نشستن برمسند ریاست حکومت و انتخاب حمدی در مقام معاون خود، به سودانی ها قول داد که بزودی زمینه های برگزاری انتخابات آزاد را فراهم می کند. اما از همان روزهای اول تنش ها میان دو ژنرال ارتش بالا گرفت.

تحت فشار فزاینده بین‌المللی و منطقه‌ای، نیروهای مسلح ارتش و شبه نظامیان نیروهای پشتیبانی سریع، در ماه دسامبر ۲۰۲۲، پیمانی با گروه‌های دموکراسی طلب و غیرنظامی سودان امضا کردند. با این حال هیچکدام از این گروه ها موفق نشدند مانع از تشدید تنش ها بین فرماندهان دو گروه مسلح و نظامی بشوند. در جریان مذاکرات دشوار برای دستیابی به توافق نهایی، تنش بین برهان و حمدی تشدیدشد.

یک چالش کلیدی برای شبه نظامیان تحت فرمان ژنرال حمدی چرا که دولت و ارتش نشان داد می خواهد آنها را ادغام کند و کنترل تمامی جنگنده ها و تسلیحات آنها را عهده دار شود.

در همین اثنا، حوالی ماه فوریه سال ۲۰۲۳، ژنرال حمدی که پیش تر در منطقه دارفور در سرکوب های وحشیانه قومی و قبیله ای نقش داشت سعی کرد خود را حامی انتقال دموکراتیک نشان دهد. او با انتقاد از عبدالفتاح برهان به سودانی ها گفت که «رهبران نظامی یکبار که به قدرت می رسند دیگر تمایلی به واگذاری قدرت ندارند.»

AP Photo
ژنرال برهانAP Photo

چرا درگیری‌ها به اینجا کشید؟

چهارشنبه هفته گذشته، بخشی از شبه نظامیان نیروی پشتیبانی سریع در نزدیکی شهر کوچک «مرووه» در شمال خارطوم مستقر شدند.

این شهر به فرودگاه بزرگ خارطوم و نیروگاههای انرژی پایتخت سودان نزدیک است.

شبه نظامیان روز پنجشنبه بدستور ژنرال حمدی نیروهای خود را در سراسر خارطوم مستقرکردند. به این ترتیب درگیریها از همان اولین ساعات روز شنبه آغاز شدند.

اولین درگیری در یک پایگاه نظامی در جنوب خارطوم رخ داد. 

از آنزمان تا امروز، نیروهای ارتش و شبه نظامیان در تمامی نقاط پایتخت و چند شهر دیگر با سلاح های سنگین با یکدیگر در نبرد بوده اند. اتحادیه پزشکان سودانی می گوید دست کم ۹۷ غیرنظامی در درگیری‌های سه روز گذشته کشته و صدها تن نیز زخمی و به بیمارستان های پایتخت منتقل شده‌اند.

همزمان سازمان ملل متحد اعلام کرد که سه تن از کارمندان سودانی که برای سازمان جهانی غذا کار می کردند در نزدیکی دارفور به دست نیروهای شبه نظامی کشته شده‌اند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل نسبت به این مساله هشدار داد و در صفحه توییتر خود خواستار برخورد جدی با عاملان قتل کارمندان سازمان ملل شد.

آگهی
AP/Copyright 2020 The AP. All rights reserved.
ژنرال حمدیAP/Copyright 2020 The AP. All rights reserved.

آیا امیدی به آتش بس وجود دارد؟

با توجه به شرایط کنونی شانس آتش بس در کوتاه مدت بسیار کم است. ژنرال برهان و حمدی در ساعات گذشته بارها در بیانیه هایی اعلام کرده اند که نه حاضر به مذاکره‌اند و نه این که قصد صلح و آتش بس دارند. این در حالیست که هیچ کدام از دو گروه قدرت برتری مطلقه علیه دیگری را ندارد. هر دو ژنرال نزدیک به ۱۰۰ هزار نظامی را فرماندهی می کنند.

تنها احتمال ممکن پیش رو بودن عید فطر در هفته جاریست. عیدی که شاید برای مدت کوتاهی عامل آتش بس در این کشور مسلمان نشین شود.

همزمان اتحادیه آفریقا، اتحادیه اروپا، ایالات متحده، عربستان و امارات و مصر همگی خواهان پایان دادن به درگیری ها و آغاز مذاکرات صلح شده‌اند. شورای امنیت سازمان ملل قرار است روز دوشنبه جلسه‌ای اضطراری درباره بحران سودان دارد.

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا روز دوشنبه گفت که با وزرای خارجه عربستان سعودی و امارات عربی متحده درباره تحولات سودان گفتگو کرده است. وزیرخارجه عربستان سعودی هم یکشنبه اعلام کرد که به طور جداگانه با برهان و حمدی، دو ژنرال گفتگو کرده و خواسته تا «دست کم از هرگونه تشدید درگیریهای نظامی پرهیز صورت گیرد.»

کشورهای عرب آفریقایی و حوزه خلیج فارس از متحدان نزدیک به ارتش و شبه نظامیان هستند. به عنوان مثال امارات از گروه های شبه نظامی حمایت می کند در حالی که مصر پشتیبان نیروهای ارتش است.

آگهی

در طول سه دهه حکومت عمر البشیر کاخ کرملین بیشترین نفوذ را در سودان پیدا کرد.

مسکو حتی در مقطعی به توافق برای ساخت یک پایگاه نظامی در دریای سرخ دست پیدا کرده بود. پس از سقوط البشیر، ایالات متحده و کشورهای اروپایی رقابت با روسیه را برای نفوذ در سودان آغاز کردند چرا که سودان سرشار از منابع طبیعی از جمله طلا است. حال با آغاز درگیری‌هایی که هشدار یک جنگ داخلی را می دهند به نظر می‌رسد دوباره تنها نیروهای روسیه خصوصا بواسطه مزدوران واگنر، بتوانند به ساختارهای حیاتی این کشور نفوذ کنند.

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

بحران و «شرایط بی‌سابقه» در سودان؛ سازمان ملل مسئول امور بشردوستانه خود را به منطقه فرستاد

ناآرامی‌ در سودان؛ دستکم «۵۶ غیرنظامی» در ساعات اولیه درگیری‌ها کشته شدند

گوترش می‌گوید طالبان شرط‌هایی «غیرقابل قبول» برای شرکت در نشست دوحه تعیین کرده بود