آیا محل دفن پسماندهای رادیواکتیو در فرانسه و فنلاند امن است

آیا محل دفن پسماندهای رادیواکتیو در فرانسه و فنلاند امن است
نگارش از Euronews
هم‌رسانی این مطلبنظرها
هم‌رسانی این مطلبClose Button

با ضایعات هسته ای چه باید کرد؟ آیا باید آنها را در لایه های نمک، گرانیت یا خاک رس دفن کرد؟ آیا می توان زباله های مواد پرتوزا را در جایی ذخیره کرد و مطمئن بود اتفاقی پیش نخواهد آمد؟

از زمانیکه اتحادیه اروپا طی بخشنامه ای از کشورهای عضو خواسته تا استراتژی خود برای مدیریت انبارهای زباله های رادیو اکیتو را تعیین کنند، بحثهای سیاسی شدیدی در این زمینه درگرفته است.

در حالی که آلمان لایه های نمکی را برای دفن زباله و پسماندهای هسته ای بررسی می کند، سوئد و فنلاند برای این کار به حفاری گرانیت نظر دارند.

مهمترین مکان های دفن پسماندهای بسیار رادیواکتیو در آزمایشگاه بور وابسته به «آژانس ملی مدیریت بازمانده های رادیو اکتیو» واقع در شرق فرانسه تعبیه می شود.

فرانسه قصد دارد حدود ۸۰ هزار متر مکعب زباله های رادیو اکتیو را در لایه ضخیم خاک رسی دفن کند که از ۱۶۰ میلیون سال پیش تا کنون دست نخورده باقی مانده است. اما چگونه می توان کاری کرد که زباله های دفن شده در این دخمه های هزارتوی زیر زمین به بیرون نشت نکنند؟

آلن رولان، مدیر فنی آزمایشگاه می گوید: «ایده اصلی این است که دهانه این دخمه ها را با خاک رس ببندیم، چون اگر کمی به خاک رس آب اضافه کنیم متورم می شود و به دیواره ها فشار می آورد و تا آنجا که ممکن است دهانه را می بندد. در اثر حفاری و برداشته شدن فشار از سنگهایی که میلیونها سال به حال خود مانده بودند، ترک های بسیار ریزی به وجود می آید و خاک رس این ترک ها را پر می کند. این واکنش طبیعی خاک رس است.»

پروژه حفر تونل چند صد کیلومتری در دل زمین، تاکنون یک میلیارد دلار خرج برداشته است. در حالی که پیمانکار از هزینه کل ۱۶میلیارد یورویی صحبت می کند، دیوان محاسبات و کمیسیونی که از سوی پارلمان مأمور شده است هشدار می دهند که ممکن است هزینه واقعی دو برابر این مقدار باشد.

مخالفان این پروژه می گویند که پسماندها را باید نزدیکتر به سطح دفن کرد اما مدیر فنی این محل می گوید که چنین نظری «غیرمسئولانه» است و از روش دفن زباله در عمق زمین دفاع می کند.

آلن رولان درپاسخ به این سوال که چرا باید تونلی به این عمق حفر کرد، می گوید: « برای اینکه رها کردن این مواد در سطح زمین بمدت طولانی عاقلانه نیست. زیرا نمی توانیم بر آنها نظارت داشته باشیم و آنها را به شیوه ای مطمئن کنترل کنیم.»

تا دهه ۱۹۹۰ میلادی، فنلاند پسماندهای هسته ای خود را به روسیه صادر می کرد. پارلمان فنلاند قانونی را تصویب کرد که همه چیز را تغییر داد: صدور پسماندهای هسته ای ممنوع شده است. قانون می گوید که خود فنلاند باید چاره ای برای پسماندهای هسته ای اش پیدا کند و نباید هیچ نوع وابستگی در مسائل مربوط به تأمین انرژی اش داشته باشد.

در فنلاند پسماندهای پرتوزا درون بسترهای عمیق سنگ دفن می شود. بسترهای سنگی عمیق فنلاند عمیق و قدیمی هستند. این بسترها از بیش از دو میلیارد سال پابرجا هستند و به احتمال زیاد میلیونها سال دیگر هم همینطور پایدار خواهند ماند.

شبه جزیره اولکیلوتو در غرب فنلاند که مرکز تولید انرژی هسته ای در این کشور است، محل دفن پسماندهای رادیواکتیو نیز می باشد. اما آیا این خطر وجود دارد که آب دریا به درون مکانی که زیر زمین برای دفن پس ماندها در نظر گرفته شده است، رخنه کند؟

جوسی متیلا زمین شناس است که طی ۱۰ سال گذشته تمام گسلها و ترک خوردگی بستر سنگ گرانیت این شبه جزیره را وارسی کرده است. وی می گوید: «بیشتر گسل هایی که داریم به هم وصل نمی شوند یا اینکه به دریا نمی رسند. نکته دیگر این است که بیشتر گسل ها زیر دریا هستند و فشار کافی برای این که آب درون آنها رخنه کند، وجود ندارد.»

با توجه به اینکه در این اطراف گسل وجود دارد، اگر محفظه های پس ماند هسته ای تحت فشار له شوند، چه خواهد شد؟

جوسی متیلا در اینباره می گوید: «مسیرهایی هست که به سطح می رسد، اما اگر رخنه ای در این سیستم حفاظها به وجود بیاید ظرفیت بستر سنگ برای حفظ این مواد خیلی زیاد است، یعنی پخش شدن هسته های پرتوزا درون این بستر مدت زیادی طول خواهد کشید. صحبت از زمان دهها تا صدها هزار سال است تا این هسته ها به سطح زمین برسند.»

استفاده از یک بخش از این سیستم غار زیرزمینی مدتی است که آغاز شده است: محلی برای دفن پسماندها با میزان پرتوزایی کم و متوسط. پسماندهای هسته ای در این محل درون سیلوهایی به عمق ۳۳ متر دفن شده اند.

هزینه ساخت غارهای هسته ایِ زیرزمینی در فنلاند، تاکنون سه میلیارد یورو بوده است. در صورتی که قانون تصویب شود، محل دفن پس ماندهای بسیار پرتوزا می تواند اولین محموله ها را در سال ۲۰۲۲ تحویل بگیرد. صد سال بعد، غارها بسته و مهروموم خواهند شد. اما آیا این انبار پس ماند هسته ای توان تحمل دوران یخ بندان دیگری را خواهد داشت؟

جوسی متیلا در پاسخ می گوید: «می دانیم که در بخش های شمالی فنلاند و سوئد گسل های پس از دوران یخچال ها را داریم که یعنی اگر پوشش یخ این یخچال ها برداشته شود امکان وقوع زمین لرزه هست و این امکان هم است اینجا در اولکیلوتو زمین لرزه رخ بدهد.»

پسماندهای هسته ای در محفظه های مسی قرار داده می شوند. به این ترتیب فنلاند گنجینه مسی عظیمی را زیر زمین پنهان خواهد کرد.

آیا دوران طلایی انرژی هسته ای در اروپا رو به پایان است؟ دولت فرانسه می خواهد که تا سال ۲۰۵۰ میزان تولید برق از انرژی هسته ای را به ۵۰ درصد کل تولید کاهش دهد. در حال حاضر۷۵ درصد برق مصرفی از انرژی هسته ای تأمین می شود.

مصاحبه با اسا آرمالا، وزیر انرژی فنلاند در هلسینکی (مصاحبه به زبان انگلیسی):
Bonus interview: Esa Härmälä

مصاحبه با کورین فرانسوا، مخالف با فعالیتهای هسته ای ( مصاحبه به زبان فرانسه):
Interview bonus : Corinne François, militante anti-nucléaire

گفتگو با فرانسوا متیو، فعال مخالف با انرژی هسته ای ( مصاحبه به زبان فرانسه):
Interview bonus : François Mativet, militant anti-nucléaire

گفتگو با آلن رولان، مدیر فنی «آژانس مدیریت پسماندهای رادیواکتیو در فرانسه»(مصاحبه به زبان فرانسه):
Interview bonus : Alain Rolland, directeur technique de l’ANDRA

هم‌رسانی این مطلبنظرها

مطالب مرتبط

نگرانی‌ها از تصمیم روسیه برای احداث اتوبان کنار محل دفن زباله‌های اتمی

کارگران نامرئی در مزارع اروپا؛ حقوق کم، استثمار و در معرض خطر سلامت

زغال‌سنگ، طلای سیاه یا بلای جان لهستان؟