«امیر حسین به من گفت "اگر امکانش هست من را ببخشید". پای اعدام که رفتیم این حرف را زد»
امیرحسین پورجعفر، نوجوانی که به جرم تجاوز و قتل یک دختربچه شش ساله به نام ستایش به اعدام محکوم شده بود، سحرگاه پنجشنبه ۱۴ دی ماه به دار آویخته شد.
ستایش قریشی دختر۶ ساله افغان، در ۲۲ فروردین ۱۳۹۵ در خیرآباد ورامین توسط امیرحسین پورجعفر ربوده شد و پس از تجاوز به قتل رسید و پیکرش با اسید سوزانده شد.
خبرنگار یورونیوز در تهران گفتوگویی را با شیرآقا قریشی پدر ستایش دو روز پس از اجرای حکم اعدام انجام داده است. شیرآقا در این گفتوگو از لحظات پیش از اعدام امیر حسین و حرفهای میان ولی دم و مجرم را بازگو کرده است.
روایت لحظات پیش از اعدام قاتل از زبان پدر ستایش
پدر ستایش میگوید: قبل از اجرای اعدام من با امیر حسین روبهرو شدم. امیر حسین خودش هیچ چیزی نمیگفت، از او پرسیده شد که آیا درخواستی دارد؟ امیر حسین به من گفت «اگر امکانش هست من را ببخشید». پای اعدام که رفتیم این حرف را زد، به او گفتم: «شما جایی برای بخشش نگذاشتی».
همین حرفها زده شد، بعد هر چه از او سوال کردند که آیا درخواست دیگری داری یا نه گفت نه.
**بیشتر بخوانید: **قاتل ستایش قریشی، دختر شش ساله افغان اعدام شد
صدور حکم اعدام برای امیرحسین مورد اعتراض مجامع بینالمللی و فعالان اجتماعی واقع شد. عفو بینالملل در بیانیهای خواستار توقف اجرای حکم اعدام امیر حسین شده بود و از دستگاه قضایی ایران خواسته بودند اجرای این حکم متوقف شود زیرا متهم در زمان ارتکاب جرم کودک بوده است.
کسی برای اعدام به ما فشار نیاورد، پول دیه و طناب را هم از ما نگرفتند
شیرآقا قریشی پدر ستایش از فرایند دادرسی پرونده رضایت دارد و با نفی اعمال هرگونه فشار تاکید میکند قصاص و اعدام متهم خواست جدی وی و خانوادهاش بوده، او در ان باره میگوید: «شکر خدا که آن چیزی که ما میخواستیم واقعا شد چون خانواده ما میخواستند، بسیاری نیز بودند که که مطالبه آنها نیز بود که قصاص انجام گیرد. اینطور نبود و کسی به ما فشاری نیاورد که ما حتما باید این کار را بکنیم. این خواسته خود ما و خانواده ما بود. من میخواستم که این ماجرا درس عبرتی برای دیگران باشد که ستایشهای دیگر اینطور نشوند. من از دولت جمهوری اسلامی تشکر میکنم. بیآنکه چیزی از ما بخواهند یا حتی پول طناب یا دیه را از ما بگیرند، همان خواست ما را انجام دادند.»
بیشتر بخوانید: شبکههای اجتماعی و بازتاب قتل ستایش قریشی
روز اعدام به اندازه روز کشته شدن دخترم ناراحت بودیم
تلاشها برای اخذ رضایت از خانواده ستایش و توقف حکم اعدام تا خرین روزها ادامه داشت و افراد بسیاری برای این کار تلاش کردند. از سفیر افغانستان در تهران گرفته تا انجمنهای حمایتی و روزنامه نگاران اما خانواده ستایش طی ماه گذشته درهای خانه را به روی کسی نگشوده و تماسها در این باره را بیپاسخ گذاشتند.
پدر ستایش درباره میگوید: «من این روزهای آخر با کسی تماس نداشتم و موبایلم را هم خاموش کردم. سفیر افغانستان هم به ما نگفتند که حتما باید عفو کنیم و تنها توصیه کردند که این امر جنبه حقوق بشری دارد، در نهایت ایشان به ما گفتند نظر شما هر چه باشد ما به آن تصمیم احترام میگذاریم. من گفتم این خواسته، خواسته میلیاردها مسلمان است. روز اعدام هم برای ما با روزی که دخترم کشته شد هیچ فرقی نداشت. همان اندازه ناراحت بودیم. اینطور نبود که ما با مرگ او خوشحالی کنیم، اما این اتفاقی بود که باید میافتاد.»
اکثریت پناهندگان و مهاجرینی که در ایران زندگی میکنند از اتباع کشور افغانستان هستند. افرادی که بعضا بیش از ۴ دهه است که در ایران زندگی میکنند.
به کانال تلگرام یورونیوز فارسی بپیوندید
حامی نام انجمن حمایت از زنان و کودکان پناهنده در ایران است. این انجمن بخش عمدهای از فعالیتش در ایران را معطوف به ارائه خدمات و برنامه ریزی برای بهبود وضعیت زنان و کودکان پناهنده و مهاجر در ایران کرده است
فاطمه اشرفی مدیرعامل انجمن حامی از نخستین روزهای انتشار خبر قتل ستایش با خانواده آنها در تماس بود. خانم اشرفی در گفتوگو با خبرنگار یورونیوز در تهران میگوید: «انجمن حامی از همان ابتدا تلاش داشت با ملاقاتهایی که از طرف انجمن صورت میگیرد این اطمینان خاطر را در خانواده قریشی ایجاد نماید که جامعه ایرانی حمایتهای روانی لازم را به عمل خواهد آورد.»
برای کم کردن شکافهای اجتماعی بین جامعه مهاجرین و میزبان انتظار داشتیم خانواده قریشی از سر لطف وارد شوند
پیچیدگیهای شرایط اجتماعی در دوران مهاجرت، بالا بودن نرخ مهاجران در ایران و تعاملات گستردهای که جامعه مهاجران به ویژه افغانها با ایرانیان دارند، همه از مواردی است که علی رغم بعد جنایی پرونده ستایش، نگرانی کارشناسان حوزه مسایل اجتماعی را برانگیخته بود.
از همین رو بسیاری امیدوار بودند با بخشش خانواده قریشی جلوی اعدام متهم گرفته شود. خانم اشرفی در این خصوص میگوید: «احساس میکردیم اگر خانواده قریشی از سر لطف وارد میشدند و با توجه به اینکه سن مجرم در زمان ارتکاب جرم زیر ۱۸ سال بود، شاید بخشش او میتوانست مقبولیت اجتماعی بیشتری را به خود اختصاص دهد، میتوانستیم انتظار داشته باشیم که بخشش ابزاری باشد برای کم کردن شکافهای اجتماعی بین جامعه مهاجرین و میزبان. اما این حقی هم بود که قانون به خانواده قریشی میداد تا درباره سرنوشت مجرم اعمال کنند که تصمیمشان بر این شد که اعدام صورت بگیرد.»
خانم اشرفی در پاسخ به این پرسش یورونیوز که چه میزان فشار افکار عمومی افغانستان و رسانههای آن کشور در تصمیم خانواده قریشی برای اجرای حکم اعدام موثر بود میگوید: «تصور من بر این است که این فضای روانی اجتماعی که بیشتر از سمت گروههایی از جامعه مهاجرین با شدت دنبال میشد شاید بیتاثیر در تصمیم خانواده نبود. اما من با قاطعیت عرض میکنم این فضایی که دوستان مهاجر ما تلاش داشتند که القا کنند که ستایش به خاطر افغان بودنش کشته شد یا اگر کسی تلاش میکند که این اعدام صورت نگیرد، به خاط مهاجر بودن است به هیچ وجه صحیح نیست. چرا که اگر به سابقه ارتباطات خانوادگی این دو خانواده توجه کنید میبینید که این دو خانواده نزدیک ۱۵ سال همسایه نزدیک هم بودند و با هم رفت و آمدهای خیلی نزدیکی داشتند و با یکدیگر مانوس بودند. در منطقه زندگی این دو خانواده در خیرآباد ادغام اجتماعی جامعه مهاجرین افغان و ایرانیان را میبینید و آنها مسالمت آمیز با یکدیگر زندگی میکنند.»
بیشتر بخوانید: من ستایش هستم: دادخواهی شهروندان افغان مقیم ایران
مدیر عامل انجمن حامی افزود: «باید توجه داشت که تنها چیزی که برای ارتکاب این جرم در ذهن امیر حسین وجود نداشت افغانستانی بودن ستایش بوده است. آن پسر بچه یک اشتباه بزرگ انجام داد اما شایسته نیست که ذهن مردمی که ۴۰ سال است اینجا و در امنیت و آسایش نسبی زندگی میکنند را معطوف به این قضیه بکنیم که در معرض تهدید اجتماعی هستند و دامن زدن به این سخنان میتواند آرامش نسبی آنها را به هم بزند.»